Hasan Dosti

Hasan Dosti
Data i miejsce urodzenia

24 października 1895
Kardhiq

Data i miejsce śmierci

29 stycznia 1991
Los Angeles

Minister sprawiedliwości
Okres

od 3 grudnia 1941
do 7 maja 1942

Poprzednik

Xhafer Ypi

Następca

Mustafa Merlika

Faksymile

Hasan Dosti (ur. 24 października 1895 we wsi Kardhiq k. Gjirokastry, zm. 29 stycznia 1991 w Los Angeles[1]) – albański polityk i prawnik, minister sprawiedliwości w latach 1941-1942.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem właściciela ziemskiego Elmaza Dostiego. Uczył się początkowo w szkole greckiej w Filipiadhe, a następnie w szkole Zosimaia w Janinie i w Gjirokastrze[1]. W czasie I wojny światowej jego rodzina szukała schronienia we wsiach w pobliżu Wlory. W 1914 rozpoczął pracę w administracji lokalnej w Dukati. Trzy lata później przeniósł się do prefektury we Wlorze[2]. W latach 1919–1920 pracował w prefekturze w Gjirokastrze w dziale finansów[1]. W 1920 objął stanowisko sekretarza generalnego w tej prefekturze, a w 1922 był zastępcą prefekta Wlory[3].

W latach 1922–1926 studiował prawo na paryskiej Sorbonie[2]. W 1927 obronił pracę doktorską. W 1930 objął stanowisko sędziego w sądzie kasacyjnym. Wkrótce porzucił tę pracę i wykonywał zawód adwokata. W 1932 został aresztowany przez żandarmerię za prowadzenie działalności antypaństwowej w nielegalnej organizacji Lëvizja e Vlorës (Ruch Wlory)[4]. Skazany na 15 lat więzienia[1]. Więzienie opuścił w 1935 i pracował jako adwokat, a rok później powrócił do zawodu sędziego w Sądzie Okręgowym w Korczy[2].

W okresie okupacji włoskiej należał do założycieli organizacji Balli Kombëtar, w organizacj działali także jego synowie Luan i Viktor[1]. W grudniu 1941 zdecydował się objąć stanowisko ministra sprawiedliwości w rządzie Mustafy Merliki, ale po kilku miesiącach podał się do dymisji[1]. W 1944 przewodniczył obradom Sądu Najwyższego. Po przejęciu władzy przez komunistów, w listopadzie 1944 uciekł łodzią motorową z Albanii do Włoch, a następnie osiedlił się w Stanach Zjednoczonych[5][1]. W 1949, po śmierci Midhata Frashëriego stanął na czele Narodowego Komitetu Wolnej Albanii - jednej z najliczniejszych organizacji antykomunistycznych diaspory albańskiej[6][4]. Kierował tą organizacją do roku 1956[2]. W 1951 jako przedstawiciel diaspory albańskiej występował w Radiu Wolna Europa[7]. Był zwolennikiem wyzwolenia Albanii spod reżimu Envera Hodży, z pomocą Jugosławii. Krewni Dostiego, w tym siedmioro dzieci, które pozostały w Albanii zostali internowani początkowo w Tepelenie, a następnie we wsi Gradishtë, gdzie przebywali do września 1991[4]. Jeden z synów Hasana, Luan opuścił wraz z nim Albanię i ukończył studia w Stanach Zjednoczonych. Drugi, Tomorr po upadku komunizmu działał w Demokratycznej Partii Albanii.

Opublikował wspomnienia Nje jete per çeshtjen shqiptare (Życie dla sprawy albańskiej), które ukazały się w Stanach Zjednoczonych, a w 2008 w Albanii[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 115.
  2. ↑ a b c d Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 507. (alb.).
  3. ↑ Prefektët ndër vite [online], Prefekti i Qarkut Vlore [dostęp 2024-12-09] (alb.).
  4. ↑ a b c Fatos Veliu, Tomorr Dosti - me '44 Hasan Dosti u detyrua te braktiste shtate femijet e tij te mitur. = 2018-02-02 [online], voal-online.ch, 2 czerwca 2013 (alb.).
  5. ↑ Bernd Fischer: Albania at War 1939-1945. C. Hurst & Co. Publishers, 1999, s. 229. ISBN 978-1-85065-531-2.
  6. ↑ a b Robert Elsie: Historical Dictionary of Albania. Scarecrow Press: 2010, s. 116. ISBN 978-0-8108-6188-6.
  7. ↑ “In 1951, Hasan Dosti, the representative of the ‘Free Albania’ Committee, declared on the ‘Free Europe’ Radio that he had completely agreed with Zogu…” [online], memorie.al, 2013 (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 115.
Ministrowie sprawiedliwości Albanii
Księstwo Albanii
Republika Albanii
Królestwo Albanii
Królestwo Albanii (protektorat włoski i okupacja niemiecka)
Ludowa Republika Albanii
Republika Albanii

Albania