Hrabia de Rochefort – postać fikcyjna stworzona przez pisarza Aleksandra Dumasa, bohater dwóch jego powieści: Trzej muszkieterowie oraz Dwadzieścia lat później. Szpieg kardynała Richelieu oraz główny antagonista muszkietera d’Artagnana i jego przyjaciół: Atosa, Portos i Aramisa, później przyjaciel d’Artagnana i członek Frondy. D’Artagnan nazywał go „Człowiek z Meung” do czasu, kiedy nie poznał jego prawdziwego nazwiska. Sama postać hrabiego jest fikcyjna, choć na jego biografię złożyły się koleje losu kilku postaci, zaś nazwisko „Rochefort” zostało zaczerpnięte z historii.
W „Trzech muszkieterach” ma on czterdzieści lub czterdzieści pięć lat, w powieści „Dwadzieścia lat później” ma więc około sześćdziesięciu pięciu. Był człowiekiem wysokiego wzrostu o niebieskich oczach i czarnych włosach. Chodził zwykle ubrany w fioletowy kaftan i spodnie tego samego koloru. Jego znakiem szczególnym była blizna na policzku zrobioną kulą z pistoletu (w filmach zwykle zastępowano ją brakiem jednego oka i mrocznie wyglądającą przepaską). Rochefort służył kardynałowi Richelieu, choć go nienawidził, nie darzył jednak nienawiścią d’Artagnana ani trzech muszkieterów, a walcząc z nimi jedynie wykonywał skrupulatnie swoje zadania. Miewał specyficzne poczucie humoru oraz nienaganne maniery wobec kobiet (dowodzą tego choćby rozmowy z Milady). Gdy oddawał się jakieś sprawie, robił to całym sercem. Był zdolny do prawdziwej przyjaźni.
Trzej muszkieterowie – nie wiadomo, w jakich okolicznościach Rochefort wstąpił na służbę do kardynała ani jakie zyski z tego czerpał. Wiadomo jednak, że wiernie wykonywał polecenia swego pryncypała, ale nie czynił tego z miłości do niego, lecz ze strachu. W powieści mimochodem wspominane są jego niektóre misje jak np. śledzenie pod postacią mnicha szlachcica wiernego królowej. Po raz pierwszy czytelnik poznaje Rocheforta w chwili, kiedy d’Artagnan przybywa do Meung. Wówczas to Rochefort siedzi wraz ze swoimi ludźmi w oberży i zaczyna śmiać się z bułanka Gaskończyka. Urażony młodzieniec żąda satysfakcji, jednakże Rochefort nie chce się pojedynkować i wysyła swoich ludzi, aby ci nauczyli go rozumu. D’Artagnan zostaje przez nich pobity, a jego rodowa szpada złamana. Gaskończyk mdleje na skutek pobicia mamrocząc o tym, iż pan de Treville go pomści. Rochefort słysząc te słowa zaczyna się bać, że młodzieniec jest szpiegiem kapitana muszkieterów i obszukuje go, kradnąc przy okazji list polecający od ojca d’Artagnana do de Treville'a. Chwilę potem zjawia się karetą Milady de Winter, szpieg kardynała. Rochefort przekazuje jej polecenie od Richelieu – kobieta ma natychmiast udać się do Anglii i zostać na dworze księcia Buckingham, po czym czekać na dalsze polecenia. Rozmowę przerywa im d’Artagnan, który odzyskuje przytomność i domaga się satysfakcji od hrabiego, jednakże nie ma sił walczyć i pada zemdlony. Rochefort rozstaje się z Milady i odjeżdża. Niedługo potem na rozkaz kardynała porywa Konstancję Bonacieux, pokojówkę królowej Francji i zarazem jej powiernicę. Z pomocą Rocheforta kardynał dowiaduje się o schadzce księcia Buckingham i Anny Austriaczki, podczas której królowa ofiarowała premierowi Anglii dwanaście diamentowych spinek, które wcześniej dostała na urodziny od króla. Rochefort melduje kardynałowi o wszystkim, ten zaś nakazuje mu wysłać list do Milady, w którym kobieta dostała zadanie skradzenia Buckinghamowi dwóch spinek i przywiezienia ich do Francji. Nieco później Rochefort od czasu do czasu wizytuje pana Bonacieux, którego kardynał zwerbował do siebie na służbę przekupstwem i obietnicami wielkich zysków. Hrabia w rozmowach z nim roztacza wizję walki o słuszną sprawę, o którą rzekomo kardynał walczy. Swoimi słowami przekonuje pana Bonacieux, aby ten szpiegował własną żonę. Z tego więc powodu, gdy ta prosi go o zawiezienie listu od królowej do Anglii, on odmawia i powiadamia o wszystkim Rocheforta, który wraz z nim idzie aresztować Konstancję, co im się nie udaje z powodu d’Artagnana. Po tym wydarzeniu Rochefort znika na pewien czas i pojawia się dopiero wtedy, kiedy z pomocą pana Bonacieux porywa ponownie Konstancję i więzi ją w nieznanym miejscu. Następnie znowu znika na dłuższy czas, aby ukazać się pod koniec powieści w klasztorze w Bethune, gdzie skryła się po zabiciu Buckinghama Milady de Winter. Kobieta zdaje Rochefortowi relacje z wykonania przez siebie zadania kardynała i prosi hrabiego, aby ten zostawił jej swoją karocę i odebrał ją za kilka dni z oberży. Napisała mu również adres tej oberży na kartce. Rochefort jednak jadąc konno do swego pryncypała zgubił kartkę, którą znaleźli Atos, Portos, Aramis i d’Artagnan. Dzięki niej dopadli oni Milady i zamordowali ją. Richelieu nie wiedząc jednak o tym nakazał aresztować d’Artagnana za „niepatriotyczną działalność”. Rozkaz ten wykonał właśnie Rochefort. Jednakże dzięki podstępowi d’Artagnana czterej muszkieterowie ocalili swoje głowy, a sam Gaskończyk opuścił gabinet kardynała jako porucznik. Wychodząc porozmawiał chwilę z Rochefortem i umówił się z nim na pojedynek. Niedługo potem doszło do niego – wygrał go d’Artagnan zadając Rochefortowi ranę. Obaj adwersarze pojedynkowali się ze sobą jeszcze dwa razy i za każdym razem Rochefort przegrywał i ponosił ranę. Po trzecim starciu padł żart, iż czwarta potyczka pomiędzy nimi zakończy się już śmiercią hrabiego. Nie doszło jednak do niej, bo obaj panowie pogodzili się, a nawet zaprzyjaźnili ze sobą. Nieco później, kiedy sługa d’Artagnana, Planchet opuścił swego pana i chciał zostać żołnierzem, Rochefort umożliwił mu to i dzięki jego protekcji został on sierżantem w pułku piemonckim.
Dwadzieścia lat później – po śmierci kardynała Richelieu Rochefort parał się różnymi zajęciami i zadawał z największą arystokracją we Francji. Około roku 1643 brał udział w zabawie u jednego magnata. Podczas niej, gospodarz z gośćmi po pijanemu wyszli na ulice, aby znaleźć rozrywkę w napadaniu na przechodniów i kradzeniu im płaszczy. Podczas tej zabawy jeden z napadniętych podniósł alarm i sprowadził na żartownisiów straż. Większość „złodziei” uciekła, ale Rochefort został pochwycony i wtrącony do więzienia. Dowiedział się o tym kardynał Mazarin, który na prośbę nienawidzącej Rocheforta królowej Anny Austriaczki odesłał go do Bastylii. Tam hrabia spędził 5 lat, aż do roku 1648, kiedy w kraju szalała Fronda. Mazarin postanowił pozyskać do swojej służby zaufanych ludzi. Wezwał więc z Bastylii Rocheforta. Zadanie przywiezienia go do pałacu z więzienia dostał porucznik muszkieterów d’Artagnan. Rochefort od razu poznał przyjaciela i obaj wpadli sobie w objęcia. Następnie zajechali karetą do pałacu królewskiego, gdzie Rochefort odbył rozmowę z Mazarinim. Ten zaproponował mu służbę w swojej gwardii, ale hrabia odmówił, zamiast tego polecając mu Atosa, Portosa, Aramisa i d’Artagnana. Kardynał kazał więc odesłać hrabiego do Bastylii, jednak Rochefort zobaczywszy, że w odwożącej go do więzienia eskorcie nie ma jego przyjaciela d’Artagnana i nie narazi go na niebezpieczeństwo, wychylił się z karety i zawołał o pomoc. Ledwo to zrobił, a mieszczanie na czele z Planchetem ruszyli mu w sukurs. Zabili oni eskortę i uwolnili hrabiego. Rochefort zniknął i dołączył do Frondy. D’Artagnan nieco później spotkał go w kościele, kiedy wraz z Planchetem szukał Bazina (sługi Aramisa). Rochefort powiedział porucznikowi o swoim planie dokuczenia nowemu kardynałowi, po czym zniknął potajemnie. Niedługo potem zjawił się wraz ze swoimi wspólnikami pod zamkiem Vincennes, gdzie był trzymany przywódca Frondy, książę de Beaufort. Skontaktowali się z nim za pomocą podstępu – książę podczas gry wyrzucił zza mury piłkę, którą Rochefort (przebrany za robotnika) odrzucił z zawartą tam wiadomością o planowanej ucieczce. Niedługo potem książę otrzymał w przesyłce pasztet, w którym była ukryta drabinka sznurowa, dwa sztylety, sznur i knebel (do związania naczelnika więzienia, który tej nocy jadł z księciem kolację). Książę uciekł poza mury zamku, gdzie czekali już na niego Rochefort oraz Atos i Aramis. Cała czwórka zaczęła uciekać. W pościg za nimi zostali wysłani przez kardynała d’Artagnan i Portos. Z trudem dogonili oni uciekinierów i pomiędzy przyjaciółmi doszło do walki, która została przerwana w chwili, gdy dawni czterej muszkieterowie zorientowali się, z kim walczą. Do tego przyjechały frondyckie posiłki i d’Artagnan z Portosem musieli uznać swoją porażkę, o której zameldowali Mazariniemu. Rochefort po tym wydarzeniu znika z kart powieści i pojawia się w dalszym jej ciągu jedynie sporadycznie. Najpierw z pomocą pana Bonacieux kontaktuje się z nim frondysta, koadiutor pan de Gondy, który nakazuje mu zorganizowanie zamieszek w Paryżu z powodu aresztowania radcy Broussela. Później w przeddzień bitwy wojsk Frondy z wojskami kardynała i królowej Rochefort spotyka w mieście Atosa i Aramisa, którym opowiada o szykującej się potyczce. Następnie pojawia się dopiero na samym końcu powieści, kiedy z rozkazu pana de Gondy on i pan Bonacieux na czele zbuntowanych mieszczan atakują w celu zabicia kardynała karetę, którą jechali właśnie Anna Austriaczka, Ludwik XIV i Mazarin. Karetę eskortowali jednak d’Artagnan i Portos. Obaj wyskoczyli naprzeciw szturmującego tłumu i zadali szpadami dwa ciosy – uderzenie Portosa zabiło pana Bonacieux, zaś cios d’Artagnana Rocheforta. Porucznik za późno zorientował się, kogo zabija. Rochefort zmarł na rękach przyjaciela przypominając mu jego słowa, iż czwarte starcie pomiędzy nimi zakończy się śmiercią hrabiego de Rochefort. Tak się też właśnie stało.
W licznych ekranizacjach przygód muszkieterów hrabia de Rochefort urósł do roli głównego antagonisty d’Artagnana i jego przyjaciół; człowieka, który wiecznie im przeszkadza i próbuje zabić, aż w końcu ginie z ręki d’Artagnana w brawurowym pojedynku. W filmowych wersjach Rochefort zwykle również nie ma jednego oka, które przesłania czarną (lub czerwoną) przepaską, co dodaje mroku tej postaci. Oto aktorzy, którzy wcielili się w rolę Rocheforta:
A oto jak wyglądały najsłynniejsze filmowe wersje Rocheforta:
Prócz tego w filmie Córka d’Artagnana pojawia się postać córki Rocheforta, która ma konflikt z tytułową bohaterką filmu i uczestniczy w spisku na życie króla Ludwika XIV i kardynała Mazarina. W córkę Rocheforta wcieliła się aktorka Charlotte Kady.