Innoryżak paskudny

Innoryżak paskudny
	Euryoryzomys lamia
	(O. Thomas, 1901)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Oryzomyini
Rodzaj	innoryżak
Gatunek	innoryżak paskudny
Synonimy
	Oryzomys lamia O. Thomas, 1901
	Oryzomys lamia O. Thomas, 1901
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania
	; innoryżak paskudny
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Innoryżak paskudny^[3] (Euryoryzomys lamia) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący endemicznie w Brazylii.

Zasięg występowania

Innoryżak paskudny występuje w Goiás i zachodnim Minas Gerais, w zachodnio-środkowej Brazylii^[4].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1901 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Oryzomys lamia^[5]. Holotyp pochodził znad rzeki Jordão, w gminie Araguari, w południowo-zachodnim Minas Gerais, w Brazylii^[6].

W 2006 roku dokonano rewizji podziału systematycznego, wyłączając z rodzaju Oryzomys niespokrewnione bliżej gryzonie i tworząc m.in. rodzaj Euryoryzomys^[2]^[3]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[4].

Etymologia

Euryoryzomys: gr. ευρυς eurus „szeroki”; rodzaj Oryzomys S.F. Baird, 1857 (ryżniak)^[7].
lamia: łac. lamia „wiedźma, czarodziejka”, od gr. Λαμια Lamia, w mitologii greckiej wiedźma, o której mówiono, że pożera dzieci i mężczyzn^[8]^[9].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 141–161 mm, długość ogona 131–160 mm, długość tylnej stopy 34–36 mm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała^[10].

Biologia

Jest spotykany od wysokości 700 do 900 m n.p.m. Żyje wyłącznie w enklawach leśnych na obszarach Cerrado (ale nie w lesie galeriowym). Prowadzi naziemny tryb życia^[2].

Populacja

Innoryżak paskudny ma wyspecjalizowane wymagania środowiskowe, przez co jest zagrożony działalnością ludzką. Dwa z trzech znanych stanowisk zostały zniszczone przez ekspansję rolnictwa, jedno znajduje się w Parku Narodowym Chapada dos Veadeiros. Populacja maleje i innoryżak paskudny jest uznawany za gatunek zagrożony wyginięciem^[2].

Przypisy

↑ Euryoryzomys lamia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d A. Percequillo & M.A.P.& M. Weksler A. Percequillo & M.A.P.& M., Euryoryzomys lamia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-15] (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 247. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 396. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ O. Thomas. On mammals obtained by Mr. Alphonse Robert on the Rio Jordäo, S. W. Minas Geraes. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 8 (48), s. 528, 1901. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Oryzomys lamia. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-15].
↑ M. Weksler, A.R. Percequillo & R.S. Voss. Ten New Genera of Oryzomyine Rodents (Cricetidae: Sigmodontinae). „American Museum Novitates”. 3537, s. 11, 2006. (ang.).
↑ J. Nijhof: Nederlandse namen voor een deel van de Knaagdieren. paulvoorhaar.nl. [dostęp 2021-12-10]. (niderl.).
↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 119, OCLC 637083062 (ang.).
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 424. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[itis-1] Euryoryzomys lamia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] A. Percequillo & M.A.P.& M. Weksler A. Percequillo & M.A.P.& M., Euryoryzomys lamia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-15] (ang.).

[Cichocki&inni-3] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 247. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-4] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 396. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Thomas-5] O. Thomas. On mammals obtained by Mr. Alphonse Robert on the Rio Jordäo, S. W. Minas Geraes. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 8 (48), s. 528, 1901. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Oryzomys lamia. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-15].

[Weksler&inni-7] M. Weksler, A.R. Percequillo & R.S. Voss. Ten New Genera of Oryzomyine Rodents (Cricetidae: Sigmodontinae). „American Museum Novitates”. 3537, s. 11, 2006. (ang.).

[Nijhof-8] J. Nijhof: Nederlandse namen voor een deel van de Knaagdieren. paulvoorhaar.nl. [dostęp 2021-12-10]. (niderl.).

[Jaeger-9] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 119, OCLC 637083062 (ang.).

[Pardiñas&inni-10] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 424. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]