Iwan Dymitrowicz

Iwan Dymitrowicz
	pretendent do tronu Rosji
Okres	od 1611; do 1614
	Dane biograficzne
Data urodzenia	1611
Data śmierci	1614
Ojciec	Dymitr Samozwaniec II
Matka	Maryna Mniszchówna

Iwan Dymitrowicz zwany Iwaszką Łotrzykiem (ros. Иван Дмитриевич, Ивашка Ворёнок) (ur. 1611 w Kałudze, zm. 1614 w Moskwie) – carewicz rosyjski, pretendent do tronu Carstwa Rosyjskiego.

Życiorys

Iwan Dymitrowicz był synem carowej Rosji, Maryny Mniszchówny. Urodził się w styczniu 1611 roku w Kałudze. Jego ojcem był pretendent do tronu rosyjskiego Dymitr Samozwaniec II. Tak też utrzymywała matka. Istnieje jednak domniemanie, że mógł go spłodzić jego późniejszy ojczym, ataman Iwan Zarucki, który już w 1610 roku starał się o względy Maryny i dla niej porzucił pierwszą żonę.

Po narodzinach został ogłoszony przez Kozaków dońskich carem. Z uwagi na niemowlęctwo do czasu uzyskania pełnoletności jego opiekunem ustanowiono Iwana Zaruckiego, który przybrał tytuł regenta.

Początkowo Iwan Dymitrowicz wychowywał się w Kołomnie. Później wyruszył wraz z matką i armią kozacką na południe. W miastach rosyjskich, które odwiedzał, był witany jak prawowity władca. Gdy Kozacy stworzyli nad Wołgą własne państwo, zamieszkał wraz z rodzicami na kremlu w Astrachaniu. Stał się narzędziem politycznym w rękach Iwana Zaruckiego przeciwko władzy Romanowów. Wysuwany jako kontrkandydat do tronu rosyjskiego został pozbawiony do niego praw na mocy uchwały Soboru Ziemskiego w 1613 roku.

W 1614 roku znalazł się wraz z rodzicami w niewoli cara Michała I Romanowa. Mimo że miał zaledwie trzy lata, został skazany na śmierć. Stracono go w publicznej egzekucji przez powieszenie za Sierpuchowskimi Wrotami w Moskwie. Razem z nim zginął jego opiekun, Iwan Zarucki, którego nabito na pal.

Sprawa Jana Faustyna Łuby

Osobny artykuł: Jan Faustyn Łuba.

Mimo że Iwan Dymitrowicz został stracony publicznie w 1614 roku, pojawiały się plotki o jego cudownym ocaleniu i wywiezieniu do Rzeczypospolitej. Przez dziesięciolecia w Rosji trwało oficjalne śledztwo dworu carskiego w tej sprawie.

Kulminacją były wydarzenia z lat 1644–1646. Do Warszawy przybyło poselstwo rosyjskie, które zażądało od króla polskiego Władysława IV Wazy wydania drobnego szlachcica podlaskiego, Jana Faustyna Łuby. Dopatrywano się w nim bowiem syna Dymitra Samozwańca II.

W obronie Jana Łuby, który dochodził swojej niewinności osobiście u cara na Kremlu w Moskwie, wystąpił parlament Rzeczypospolitej. W 1646 roku Sejm uchwalił w tej sprawie kuriozalną konstytucję O Łubie szlachcicu polskim. W ustawie stwierdzono, że Jan Faustyn Łuba nie jest carewiczem. Zabroniono mu się tak tytułować oraz odebrano mu prawo swobodnego poruszania się i opuszczania kraju.

Genealogia

4. N.N.
	2. Dymitr Samozwaniec II
5. N.N.
		1. Iwan Dymitrowicz
6. Jerzy Mniszech
	3. Maryna Mniszchówna
7. Jadwiga Tarło

Zobacz też

Bibliografia

Andrzej Andrusiewicz: Carowie i cesarze Rosji. Warszawa: Bertelsmann, 2001. ISBN 83-7311-126-3.
Henryk Wisner: Król i car. Rzeczpospolita i Moskwa w XVI i XVII wieku. Warszawa: Książka i Wiedza, 1995. ISBN 83-05-12776-1.


pretendent do tronu Rosji
Okres	od 1611 do 1614
Dane biograficzne
Data urodzenia	1611
Data śmierci	1614

Ojciec	Dymitr Samozwaniec II
Matka	Maryna Mniszchówna