Jedenasty Doktor

Jedenasty Doktor

Postać z Doktor Who
Matt Smith, odtwórca roli jedenastego Doktora
Pierwsze wystąpienie	Do końca wszechświata
Ostatnie wystąpienie	Czas Doktora (regularnie) Głęboki oddech
Wystąpienia	Seria 5 (2010) Seria 6 (2011) Seria 7 (2012–2013) Specjalne (2013)
Grany przez	Matt Smith
Liczba odcinków	44
Dane biograficzne
Pochodzenie	Gallifrey
Przynależność	Władca Czasu
Multimedia w Wikimedia Commons

Jedenasty Doktor (ang. Eleventh Doctor) – postać fikcyjna związana z brytyjskim serialem science fiction pt. Doktor Who, w którą wcielał się aktor Matt Smith^[1]. Jedenasty Doktor był ostatnią inkarnacją z oryginalnego cyklu regeneracyjnego Doktora, głównego bohatera serialu. Postać pojawiała się w serialu regularnie w latach 2010–2013^[2] (co łącznie składa się na trzy pełne sezony oraz 7 odcinków specjalnych), oraz gościnnie w odcinku Głęboki oddech w 2014 roku^[3][4]. Dodatkowo postać ta pojawia się gościnnie w spin-offie Doktora Who, serialu Przygody Sary Jane, w odcinku Śmierć Doktora w 2010 roku^[5][6].

Jego towarzyszami w podróży przez czas i czasoprzestrzeń byli na początku Szkotka Amy Pond i jej mąż Rory Williams oraz w późniejszym czasie Clara Oswald. Okazjonalnie towarzyszyła mu również River Song^[7][8]. Miał również okazję ponownie spotkać się z wcześniej znanymi sobie towarzyszami podróży – Sarą Jane Smith oraz Jo Jones^[a][5]. Jedenasty Doktor spotykał również swoich dawnych wrogów, m.in. Daleków^[9][10], Cybermenów^[11][12], Płaczące Anioły^[7][13], Silurianów^[14] oraz Wielką Inteligencję^[15][16], jak również nowych, w tym m.in. członków Zakonu Ciszy^[17], Madame Kovarian^[18] czy Shakri^[19].

Casting

David Tennant, odtwórca roli dziesiątego Doktora, 29 października 2008 roku ogłosił na ceremonii rozdania National Television Awards, że zamierza odejść z serialu^[20]. Wówczas BBC News ogłosiło, że faworytem bukmacherów na rolę jedenastego Doktora jest Paterson Joseph, wcześniej występujący w historii obejmującej odcinki Zły Wilk oraz Każdy swoją drogą jako Rodrick. Gdyby tak faktycznie się stało, byłby to wówczas pierwszy Doktor o ciemnej karnacji^[21]. Kolejnym często obstawianym przez bukmacherów aktorem był David Morrissey, który wcześniej wystąpił w serialu jako Jackson Lake w odcinku Drugi Doktor. Innymi potencjalnymi kandydatami do przejęcia roli Doktora byli m.in. Sean Pertwee (syn Jona Pertwee, odtwórcy roli Trzeciego Doktora)^[22], Russell Tovey (występował wcześniej jako Alonso Frame w odcinku Rejs Potępieńców)^[23], James Nesbitt oraz James McAvoy^[24].

Mimo że nowy koordynator serialu, Steven Moffat, planował na następcę Tennanta wybranie aktora w średnim wieku^[25], ostatecznie rola Doktora przypadła Mattowi Smithowi. Aktor ten, mając wtenczas 26 lat, został najmłodszym aktorem, który kiedykolwiek odgrywał rolę Doktora, prześcigając w tej kwestii Petera Davisona, który objął rolę piątego Doktora w wieku 29 lat. Początkowo producenci byli sceptyczni co do podjętej decyzji. Jeden z przedstawicieli BBC Cymru Wales, Piers Wenger, podzielił tę opinię, lecz także zapewnił, że aktor ten jest wystarczająco zdolny, by odpowiednio odegrać powierzoną mu rolę^[26]. Decyzja o obsadzeniu Smitha w roli jedenastego Doktora została ogłoszona podczas specjalnego odcinka programu Doktor Who: Ściśle tajne^[26].

Historia postaci

Jedenasty Doktor (Matt Smith) wraz z Amy Pond (Karen Gillan) podczas kręcenia odcinka Jedenasta godzina

Po wydarzeniach z odcinka Do końca wszechświata, Doktor po raz kolejny przechodzi proces regeneracji. Reakcja wyzwala jednak tak dużo energii, że wywołuje pożar i chaos w TARDIS, przez co Doktor zostaje zmuszony do awaryjnego lądowania^[27]. Ostatecznie TARDIS rozbija się o szopę na podwórku przy jednym z domów w miasteczku Leadworth w Anglii, w 1996 roku. Tam Doktor spotyka małą dziewczynkę o imieniu Amelia Pond, która prosząc, by naprawił pęknięcie w ścianie w jej pokoju, zaprasza go do domu. Doktor stara się jej pomóc, lecz wkrótce jest zmuszony wrócić do TARDIS. Obiecuje, że wróci za chwilę, jednak awaria silników powoduje, że przeskakuje 12 lat w przyszłość. Wówczas wraz z już dorosłą Amelią rozwiązuje sprawę „więźnia Zero”, który przedostał się wcześniej przez pęknięcie w ścianie. W tym samym odcinku poznaje także innego przyszłego towarzysza, Rory'ego Williamsa. Kiedy Doktor dowiaduje się, że TARDIS dokonała już niezbędnych napraw, postanawia ją przetestować. W wyniku błędu jednak Doktor wraca dopiero dwa lata później, niż zakładał. Tym razem zaprasza Amy na pokład i zabiera ją w podróż^[28].

W odcinku Zwycięstwo Daleków jedenasta inkarnacja Doktora po raz pierwszy ma styczność z Dalekami^[9], a w historii Czas Aniołów / Kamienne ciała po raz pierwszy z Płaczącymi Aniołami oraz River Song^[7]. Od odcinka Wampiry w Wenecji do Zimna krew serii piątej wraz z Doktorem i Amy podróżuje również Rory Williams, chłopak i przyszły mąż Amy^[14][29][30]. W finale piątego sezonu Doktor wraz z Amy oraz River odkrywają tajemnicę Pandoriki^[31].

Jedenasty Doktor pojawia się później w spin-offie serialu, Przygody Sary Jane, w odcinku Śmierć Doktora, gdzie spotyka swoje dwie dawne towarzyszki, Sarę Jane Smith oraz Jo Jones (wcześniej Grant). Inkarnacja ta ma wówczas po raz pierwszy styczność z UNIT-em^[5].

Matt Smith i Karen Gillan w Salford podczas sesji zdjęciowej reklamującej 6. serię serialu

W odcinku Niemożliwy astronauta Amy, Rory i River dostają tajemnicze zaproszenia w niebieskich kopertach z długością i szerokością geograficzną. Gdy docierają na miejsce, okazuje się, że Doktor z przyszłości wezwał ich na świadka swej śmierci^[17]. W odcinku Prawie ludzie okazuje się, że Amy jest w ciąży^[32], a w odcinku Dobry człowiek idzie na wojnę Doktor organizuje misję ratunkową dla porwanej przez odłam Zakonu Ciszy Amy z planetoidy Demons Run, gdzie urodziła córkę. W tym samym odcinku Doktor poznaje również prawdziwą tożsamość River Song^[18]. W odcinku Zabijmy Hitlera Doktor poznaje Mels, wcześniejsze wcielenie River^[8], a w odcinku Kompleks Boga Doktor zostawia Amy i Rory'ego, będąc świadomym zbliżającej się śmierci^[33]. Rozpoczyna on tym samym swoją podróż pożegnalną, odwiedzając m.in. swojego dawnego przyjaciela, Craiga Owensa^[11]. W odcinku Ślub River Song River tworzy alternatywną rzeczywistość, w której Doktor m.in. bierze ślub z nią. Na skutek różnych wydarzeń udaje się ostatecznie uchronić Doktora od śmierci, która została pokazana w odcinku Niemożliwy astronauta^[34].

Jedenasty Doktor (Matt Smith) w odcinku Anioły na Manhattanie

W odcinku świątecznym Doktor, wdowa i stara szafa Doktor podróżuje sam^[35], dopiero w kolejnym odcinku, Planeta obłąkanych Daleków, Amy i Rory ponownie przeżywają wspólne przygody z Doktorem, gdyż zostają uprowadzeni wspólnie przez Daleków, którzy oczekują od Doktora pomocy. Bohaterowie poznają wtedy Oswin Oswald, młodą kobietę, która nieświadomie żyje jako Dalek^[10]. W kolejnym odcinku, Dinozaury w statku kosmicznym, poznaje ojca Rory'ego, Briana Williamsa^[36]. Postać Briana powraca także w odcinku w Potęga trójki, gdy Doktor wraz z Amy i Rorym współpracuje z córką Brygadiera Lethbridge-Stewarta, a zarazem szefową UNIT-u – Kate Steward i próbuje rozgryźć zagadkę sześcianów, które spadły na Ziemię^[19]. W odcinku Anioły na Manhattanie Doktor wraz z River jest świadkiem śmierci Amy i Rory'ego^[13]. Po tym wydarzeniu Doktor przebywa z Madame Vastrą, Jenny i Straxem w wiktoriańskim Londynie izolując się od świata i opłakując swych przyjaciół do czasu, gdy poznaje Clarę Oswin Oswald, wiktoriańską barmankę. Mimo że w wyniku wypadku ona umiera, Doktor przypomina sobie Oswin Oswald i postanawia odkryć zagadkę ich istnienia^[15]. W odcinku Dzwony Świętego Jana Doktor odnajduje Clarę Oswald i zaczyna wraz z nią podróżować^[16]. Wraz z nią odwiedza m.in. Akhaten^[37], sowiecką łódź podwodną^[38] czy Yorkshire w 1893 roku^[39]. W odcinku Imię Doktora Doktor wraz z Clarą, Vastrą, Jenny i Straxem trafiają na planetę Trenzalore, miejsca śmierci oraz grobu Doktora. Wtedy Wielka Inteligencja wchodzi do linii czasu Doktora i zamienia wszystkie zwycięstwa Doktora w porażki. By ratować sytuację, Clara również wchodzi do jego linii czasu i zyskuje przewagę nad Wielką Inteligencją^[40].

W odcinku Dzień Doktora Doktor po raz drugi spotyka Kate Steward, a wraz z nią inną członkinię UNIT-u, Osgood. Podczas wydarzeń z tego odcinka Doktor po raz pierwszy od wielu lat ma styczność z Zygonami. Spotyka również swoje dwa poprzednie wcielenia, dziesiątego Doktora oraz Doktora wojny. Przy pomocy wszystkich swoich 13. wcieleń wysyła Gallifrey do innego wszechświata, ratując w ten sposób swoją planetę przed zagładą^[41].

W odcinku Czas Doktora Doktor i Clara trafiają do miasteczka na planecie Trenzalore, na wiele lat wcześniej niż poprzednim razem. Wkrótce potem Doktor odsyła Clarę do domu, w tym czasie przez dziesiątki lat broniąc planety przed rozmaitymi zagrożeniami. Kiedy Clarze udaje się powrócić, Doktor jest już bardzo stary. Clara wiedząc, że Doktor za niedługo umrze^[b], prosi Władców Czasu poprzez szczelinę w czasoprzestrzeni, by uratowali jego życie. Ci ostatecznie spełniają prośbę Clary, a Doktor otrzymuje kolejny cykl regeneracyjny. Doktor regeneruje się po raz kolejny^[42].

Jedenasty Doktor pojawia się później w odcinku Głęboki oddech, kiedy to Clara ma problemy z zaakceptowaniem nowego Doktora^[3]. W odcinku Śmierć w Niebie pojawia się archiwalna scena z odcinka Dzwony świętego Jana, z jego udziałem^[43].

Kostium

W odcinku Do końca wszechświata oraz przez większość odcinka Jedenasta godzina nowo zregenerowany Doktor nosi na sobie zniszczony i poobdzierany strój dziesiątego Doktora, składający się z jasnoniebieskiej koszuli, czarnego krawatu w różnorodne kształty, czarnych spodni oraz trampek^[27][28]. Pod koniec odcinka Doktor kradnie ubrania z lokalnego szpitala. Od tej pory ubiera się w wełnianą koszulę z muszką, szarobrązową marynarkę z łatami na łokciach, czarne spodnie z szelkami oraz czarne buty^[28][44]. Kostium ten, z wyjątkiem niewielkich zmian w kolorze koszuli i muszki, nosi nieprzerwanie aż do odcinka Anioły na Manhattanie^[13].

Od specjalnego odcinka świątecznego pt. Bałwany (z 2012 roku) zmieniono nieco koncepcję – starano się pokazywać różne wersje stroju Doktora, idąc za przykładem jego trzeciej i czwartej inkarnacji, które nie nosiły zawsze tych samych ubrań, jedynie utrzymywały dany styl^[45]. Steven Moffat, producent wykonawczy serialu, przyznał, że zmiana konwencji w ubiorze Doktora jest związana z wejściem w inny etap życia^[45].

Na początku odcinka Dzwony Świętego Jana Jedenasty Doktor ma na sobie strój zakonnika, jednak do jakimś czasie przebiera się, tym samym wyznaczając nowy kostium^[16]. Nosi go do ostatniego swojego odcinka pt. Czas Doktora^[42]. Zawiera on jednak sporo podobieństw do poprzedniego stroju, aczkolwiek zmieniła się kolorystyka ubrań, a marynarka zostaje zamieniona na długi płaszcz^[16]. Również w tym przypadku zdarzało mu się nosić różne koszule oraz muszki.

Były również sytuacje, w których Doktor całkowicie zmieniał strój, lecz były to głównie krótko chwilowe zmiany. Działo się tak np. w odcinku Dobry człowiek idzie na wojnę, gdzie Jedenasty Doktor przez pewien czas był w stroju Bezgłowych Mnichów^[18] czy w odcinku Lokator, gdzie Doktor przez chwilę ma strój sportowy^[46].

Jedenasty Doktor czuje wielkie upodobanie zarówno do muszek, jak i fezów, które nosi przy różnych okazjach^[17][31][41]. Często wypowiada się o nich Muszki są fajne (Bow ties are cool) czy też Fezy są fajne (Fezes are cool)^[28][41]. Od odcinka Anioły na Manhattanie używa do czytania okrągłe, ciemnoczerwone okulary^[13][41].

Występy telewizyjne

Doktor Who

Historia		Data premiery	Źródła
Nazwa polska	Nazwa oryginalna
Specjalne (2008–2010)
Do końca wszechświata	The End of Time	25 grudnia 2009 – 1 stycznia 2010[c]	[27][47][48]
Seria 5 (2010)
Jedenasta godzina	The Eleventh Hour	3 kwietnia 2010	[28][49]
Besta na dole	The Beast Below	10 kwietnia 2010	[50][51]
Zwycięstwo Daleków	Victory of the Daleks	17 kwietnia 2010	[9][52]
Czas Aniołów Kamienne ciała	The Time of Angels Flesh and Stone	24 kwietnia – 1 maja 2010	[7][53][54]
Wampiry w Wenecji	The Vampires of Venice	8 maja 2010	[29][55]
Wybór Amy	Amy’s Choice	15 maja 2010	[30][56]
Głodna Ziemia Zimna krew	The Hungry Earth Cold Blood	22 – 29 maja 2010	[14][57][58]
Vincent i Doktor	Vincent and the Doktor	5 czerwca 2010	[59][60]
Lokator	The Lodger	12 czerwca 2010	[46][61]
Otwarcie Pandoriki Wielki Wybuch	The Pandorica Opens The Big Bang	19 – 26 czerwca 2010	[31][62][63]
Odcinki specjalne (2010)
Opowieść wigilijna	A Christmas Carol	25 grudnia 2010	[64][65]
Seria 6 (2011)
Niemożliwy astronauta Lądowanie na Księżycu	The Impossible Astronaut Day of the Moon	23 – 30 kwietnia 2011	[17][66][67]
Klątwa czarnej plamy	The Curse of the Black Spot	7 maja 2011	[68][69]
Żona Doktora	The Doctor’s Wife	17 maja 2011	[70][71]
Zbuntowane ciało Prawie ludzie	The Rebel Flesh The Almost People	21 – 28 maja 2011	[32][72][73]
Dobry człowiek idzie na wojnę	A Good Man Goes to War	4 czerwca 2011	[18][74]
Zabijmy Hitlera	Let's Kill Hitler	27 sierpnia 2011	[8][75]
Nocne koszmary	Night Terrors	3 września 2011	[76][77]
Dziewczyna, która czekała	The Girl Who Waited	10 września 2011	[78][79]
Kompleks Boga	The God Complex	17 września 2011	[33][80]
Godzina zamknięcia	Closing Time	24 września 2011	[11][81]
Ślub River Song	The Wedding of River Song	1 października 2011	[34][82]
Odcinki specjalne (2011)
Doktor, wdowa i stara szafa	The Doctor, the Widow and the Wardrobe	25 grudnia 2011	[35][83]
Seria 7 (2012–2013)
Planeta obłąkanych Daleków	Asylum of the Daleks	1 września 2012	[10][84]
Dinozaury na statku kosmicznym	Dinosaurs on a Spaceship	8 września 2012	[36][85]
Miasteczko Mercy	A Town Called Mercy	15 września 2012	[86][87]
Potęga trójki	The Power of Three	22 września 2012	[19][88]
Anioły na Manhattanie	The Angels Take Manhattan	29 września 2012	[13][89]
Odcinki specjalne (2012)
Bałwany	The Snowmen	25 grudnia 2012	[15][90]
Seria 7 (2012–2013)
Dzwony Świętego Jana	The Bells of Saint John	30 marca 2013	[16][91]
Pierścienie Akhatenu	The Rings of Akhaten	6 kwietnia 2013	[37][92]
Zimna wojna	Cold War	13 kwietnia 2013	[38][93]
Kryjówka	Hide	20 kwietnia 2013	[94][95]
Podróż do wnętrza TARDIS	Journey to the Centre of the TARDIS	27 kwietnia 2013	[96][97]
Karmazynowa groza	The Crimson Horror	4 maja 2013	[39][98]
Srebrny koszmar	Nightmare in Silver	11 maja 2013	[12][99]
Imię Doktora	The Name of the Doctor	18 maja 2013	[40][100]
Odcinki specjalne (2013)
Dzień Doktora	The Day of the Doctor	23 listopada 2013	[41][101]
Czas Doktora	The Time of the Doctor	25 grudnia 2013	[42][102]
Seria 8 (2014)
Głęboki oddech	Deep Breath	23 sierpnia 2014	[3][103]

Przygody Sary Jane

Historia (polska nazwa)	Historia (angielska nazwa)	Data premiery	Źródła
Sezon 4
Śmierć Doktora	The Death of the Doctor	25 – 26 października 2010	[5][104]

Inne media

Podobnie jak dziesiąty Doktor jedenasty wraz z Amy (a później także z Rorym) w latach 2010–2013 pojawił się w kilkunastu książkach z serii New Series Adventures wydawanych przed BBC. Pierwszą wydaną książką była Apollo 23, napisana przez Justina Richardsa^[105]. Postać jedenastego Doktora pojawiła się także w komiksach wydawanych na łamach czasopism Doctor Who Magazine oraz Doctor Who Adventures, a także w crossoverowej serii komiksów wraz z postaciami z serialu Star Trek: Następne pokolenie, pt. Assimilation^2[106].

Jedenasty Doktor pojawia się również w ponad dziesięciu audiobookach wydawanych na CD, wyprodukowanych przez BBC, AudioGO, a także przez Big Finish Productions. Pierwszym wyprodukowany audiobook, The Runaway Train został napisany przez Oli'ego Smitha, a wydany został 15 maja 2010 roku^[107].

Ocena krytyków

Wizerunek Matta Smitha jako Doktor spotkał się z uznaniem krytyków. Martin Anderson z Shadowlocked ocenił jedenastego Doktora jako najlepszego od czasów Toma Bakera i napisał: „Mattowi Smithowi chyba zależało na tym, by odwzorować na nowo wizerunek Doktora z lat 70”^[108]. W swojej recenzji do odcinka Kamienne ciała dla The Daily Telegraph Gavin Fuller zauważył, że „Matt Smith [jako Doktor] ma szybkie tempo rozwiązywania zagadek, co jest ważnym aspektem nowej serii”^[109]. Fuller w recenzji dla odcinka Wielki wybuch ponownie pochwalił aktorstwo Smitha, stwierdzając: „Matt Smith jest wspaniały w scenach, w których poświęca się, by ratować wszechświat”^[110]. Kyle Anderson dla Nerdist wypowiedziała się: „Nie wiem jak wy wszyscy, ale Matt Smith jest moim Doktorem”^[111]. Daniel Martin z The Guardian dopowiedział również: „Smith jest moim ostatecznym Doktorem”^[112].

Zobacz też

Zobacz kolekcję cytatów Jedenastego Doktora w Wikicytatach

• Historia serialu Doktor Who
• Pierwszy Doktor, Drugi Doktor, Trzeci Doktor, Piąty Doktor, Dziewiąty Doktor

Uwagi

1. wcześniej Jo Grant, towarzyszka Trzeciego Doktora
2. Jedenasty Doktor, licząc również Doktora wojny oraz zużytą regenerację w odcinku Skradziona Ziemia był trzynastym, ostatnim wcieleniem Doktora. Ilość wcieleń, które posiada każdy Władca Czasu została wyjawiona w historii Mawdryn Undead z 1983 roku.
3. Jedenasty Doktor pojawia się tylko w końcówce drugiej części, wyemitowanej 1 stycznia 2010

Przypisy

1. The Eleventh Doctor. BBC, 2014-08-23. [dostęp 2014-12-08]. (ang.).
2. Matt Smith to leave Doctor Who at the end of year. BBC News Entertainment & Arts, 2013-06-01. [dostęp 2014-12-08]. (ang.).
3. Głęboki oddech (Deep Breath). Ben Wheatley (reż.), Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 23 sierpnia 2014. Odcinek 242, seria 7.
4. Matt Smith Doctor Who return: Shock comeback bonus for fans as Peter Capaldi debuts. mirror.co.uk. [dostęp 2014-12-08]. (ang.).
5. Śmierć Doktora. Ashley Way (reż.), Russell T Davies (scenarz.). Przygody Sary Jane. BBC. 25 października 2010-26 października 2010. Odcinek 21, seria 4.
6. Dan Martin: Doctor Who: Matt Smith in The Sarah Jane Adventures. The Guardian, 2010-10-27. [dostęp 2014-12-08]. (ang.).
7. Czas Aniołów / Kamienne ciała (The Time of Angels / Flesh and Stone). Adam Smith (reż.), Steven Mofatt (scenarz.). Doktor Who. BBC. 24 kwietnia 2010-1 maja 2010. Odcinek 206, seria 5.
8. Zabijmy Hitlera (Let's Kill Hitler). Richard Senior (reż.), Steven Mofatt (scenarz.). Doktor Who. BBC. 27 sierpnia 2011. Odcinek 219, seria 6.
9. Zwycięstwo Daleków (Victory of the Daleks). Adam Smith (reż.), Mark Gatiss (scenarz.). Doktor Who. BBC. 17 kwietnia 2010. Odcinek 205, seria 5.
10. Planeta obłąkanych Daleków (Asylum of the Daleks). Nick Hurran (reż.), Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 1 września 2012. Odcinek 226, seria 7.
11. Godzina zamknięcia (Closing Time). Steve Hughes (reż.), Gareth Roberts & Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 24 września 2011. Odcinek 223, seria 6.
12. Srebrny koszmar (Nightmare in Silver). Stephen Woolfenden (reż.), Neil Gaiman (scenarz.). Doktor Who. BBC. 11 maja 2013. Odcinek 238, seria 7.
13. Anioły na Manhattanie (The Angels Take Manhattan). Nick Hurran (reż.), Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 29 września 2012. Odcinek 230, seria 7.
14. Głodna Ziemia / Zimna krew (The Hungry Earth / Cold Blood). Chris Chibnall (reż.), Ashley Way (scenarz.). Doktor Who. BBC. 22 maja 2010-29 maja 2010. Odcinek 209, seria 5.
15. Bałwany (The Snowmen). Saul Metzstein (reż.), Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 25 grudnia 2012. Odcinek 231.
16. Dzwony św. Jana (The Bells of Saint John). Colm McCarthy (reż.), Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 30 marca 2013. Odcinek 232, seria 7.
17. Niemożliwy astronauta / Lądowanie na Księżycu (The Impossible Astronaut / Day of the Moon). Toby Haynes (reż.), Steven Mofatt (scenarz.). Doktor Who. BBC. 23 kwietnia 2011-30 kwietnia 2010. Odcinek 214, seria 6.
18. Dobry człowiek idzie na wojnę (A Good Man Goes to War). Peter Hoar (reż.), Steven Mofatt (scenarz.). Doktor Who. BBC. 4 czerwca 2011. Odcinek 218, seria 6.
19. Potęga trójki (The Power of Three). Douglas Mackinnon (reż.), Chris Chibnall (scenarz.). Doktor Who. BBC. 22 września 2012. Odcinek 229, seria 7.
20. David Tennant quits as Doctor Who. BBC News, 2008-10-29. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
21. Who favourite talks Time Lords. BBC News, 2008-11-20. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
22. Sean Pertwee keen on 'Doctor Who' role. Digital Spy, 2007-12-02. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
23. Lucy Cockcroft: Stage actor Russell Tovey tipped as the eleventh Doctor Who. The Telegraph, 2008-09-16. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
24. Doctor Who: The runners and the riders. BBC, 2008-09-30. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
25. John Scott Lewinski: BBC Announces Matt Smith as Next Doctor Who. Wired, 2009-03-01. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
26. Matt Smith is the new Doctor. BBC, 2009-01-03. [dostęp 2014-12-09]. (ang.).
27. Do końca wszechświata (The End of Time). Euros Lyn (reż.), Russell T Davies (scenarz.). Doktor Who. BBC. 25 grudnia 2009-1 stycznia 2010. Odcinek 202.
28. Jedenasta godzina (The Eleventh Hour). Adam Smith (reż.), Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 3 kwietnia 2010. Odcinek 203, seria 5.
29. Wampiry w Wenecji (The Vampires of Venice). Jonny Campbell (reż.), Toby Whithouse (scenarz.). Doktor Who. BBC. 8 maja 2010. Odcinek 207, seria 5.
30. Wybór Amy (Amy's Choice). Catherine Morshead (reż.), Simon Nye (scenarz.). Doktor Who. BBC. 15 maja 2010. Odcinek 208, seria 5.
31. Otwarcie Pandoriki / Wielki Wybuch (The Pandorica Opens / The Big Bang). Toby Haynes (reż.), Steven Mofatt (scenarz.). Doktor Who. BBC. 19 czerwca 2010-26 czerwca 2010. Odcinek 212, seria 5.
32. Zbuntowane ciało / Prawie ludzie (The Rebel Flesh / The Almost People). Julian Simpson (reż.), Matthew Graham (scenarz.). Doktor Who. BBC. 21 maja 2011-28 maja 2011. Odcinek 217, seria 6.
33. Kompleks Boga (The God Complex). Nick Hurran (reż.), Toby Whithouse (scenarz.). Doktor Who. BBC. 17 września 2011. Odcinek 222, seria 6.
34. Ślub River Song (The Wedding of River Song). Jeremy Webb (reż.), Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 1 października 2011. Odcinek 224, seria 6.
35. Doktor, wdowa i stara szafa (The Doctor, the Widow and the Wardrobe). Farren Blackburn (reż.), Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 25 grudnia 2011. Odcinek 225.
36. Dinozaury na statku kosmicznym (Dinosaurs on a Spaceship). Saul Metzstein (reż.), Chris Chibnall (scenarz.). Doktor Who. BBC. 8 września 2012. Odcinek 227, seria 7.
37. Pierścienie Akhatenu (The Rings of Akhaten). Farren Blackburn (reż.), Neill Cross (scenarz.). Doktor Who. BBC. 6 kwietnia 2013. Odcinek 233, seria 7.
38. Zimna wojna (Cold War). Douglas Mackinnon (reż.), Mark Gatiss (scenarz.). Doktor Who. BBC. 13 kwietnia 2013. Odcinek 234, seria 7.
39. Karmazynowa groza (The Crimson Horror). Saul Metzstein (reż.), Mark Gatiss (scenarz.). Doktor Who. BBC. 4 maja 2013. Odcinek 237, seria 7.
40. Imię Doktora (The Name of the Doctor). Saul Metzstein (reż.), Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 18 maja 2013. Odcinek 239, seria 7.
41. Dzień Doktora (The Day of the Doctor). Nick Hurran (reż.), Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 23 listopada 2013. Odcinek 240.
42. Czas Doktora (The Time of the Doctor). Jamie Payne (reż.), Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 25 grudnia 2013. Odcinek 241.
43. Ciemna woda / Śmierć w Niebie (Dark Water / Death in Heaven). Rachel Talalay (reż.), Steven Mofatt (scenarz.). Doktor Who. BBC. 1 listopada 2014-8 listopada 2014. Odcinek 252, seria 8.
44. Fraser McAlpine: How To Dress Like The Eleventh Doctor. BBC America, 2011-07-20. [dostęp 2015-01-05]. (ang.).
45. Steven Moffat On The Doctor's New Look. 2012-12-20. [dostęp 2016-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-27)]. (ang.).
46. Lokator (The Lodger). Catherine Morshead (reż.), Gareth Roberts (scenarz.). Doktor Who. BBC. 12 czerwca 2010. Odcinek 211, seria 5.
47. The End of Time – Part One. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
48. The End of Time – Part Two. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
49. The Eleventh Hour. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
50. The Beast Below. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
51. Bestia na dole (The Beast Below). Andrew Gunn (reż.), Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 10 kwietnia 2010. Odcinek 204, seria 5.
52. Victory of the Daleks. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
53. The Time of the Angels. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
54. Flesh and Stone. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
55. The Vampiers of Venice. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
56. Amy's Choice. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
57. The Hungry Earth. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
58. Cold Blood. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
59. Vincent and the Doctor. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
60. Vincent i Doktor (Vincent and the Doctor). Jonny Campbell (reż.), Richard Curtis (scenarz.). Doktor Who. BBC. 5 czerwca 2010. Odcinek 210, seria 5.
61. The Lodger. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
62. The Pandorica Opens. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
63. The Big Bang. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
64. A Christmas Carol. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
65. Opowieść wigilijna (A Christmas Carol). Toby Haynes (reż.), Steven Moffat (scenarz.). Doktor Who. BBC. 25 grudnia 2010. Odcinek 213.
66. The Impossible Astronaut. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
67. Day of the Moon. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
68. The Curse of the Black Spot. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
69. Klątwa czarnej plamy (The Curse of the Black Spot). Stephen Thompson (reż.), Jeremy Webb (scenarz.). Doktor Who. BBC. 7 maja 2011. Odcinek 215, seria 6.
70. The Doctor's Wife. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
71. Żona Doktora (The Doctor's Wife). Richard Clark (reż.), Neil Gaiman (scenarz.). Doktor Who. BBC. 17 maja 2010. Odcinek 216, seria 6.
72. The Rebel Flesh. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
73. The Almost People. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
74. A Good Man Goes To War. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
75. Let's Kill Hitler. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
76. Night Terrors. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
77. Nocne koszmary (Night Terrors). Richard Clark (reż.), Mark Gatiss (scenarz.). Doktor Who. BBC. 3 września 2011. Odcinek 220, seria 6.
78. The Girl Who Waites. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
79. Dziewczyna, która czekała (The Girl Who Waited). Nick Hurran (reż.), Tom MacRae (scenarz.). Doktor Who. BBC. 10 września 2011. Odcinek 221, seria 6.
80. he God Complex. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
81. Closing Time. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
82. The Wedding of River Song. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
83. The Doctor, the Widow and the Wardrobe. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
84. Asylum of the Daleks. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
85. Dinosaurs on a Spaceship. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
86. A Town Called Mercy. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
87. Miasteczko Mercy (A Town Called Mercy). Saul Metzstein (reż.), Toby Whithouse (scenarz.). Doktor Who. BBC. 15 września 2012. Odcinek 228, seria 7.
88. The Power of Three. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
89. The Angels Take Manhattan. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
90. The Snowmen. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
91. The Bells of Saint John. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
92. The Rings of Akhaten. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
93. Cold War. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
94. Hide. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
95. Kryjówka (Hide). Jamie Payne (reż.), Neil Cross (scenarz.). Doktor Who. BBC. 20 kwietnia 2013. Odcinek 235, seria 7.
96. Journey to the Centre of the TARDIS. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
97. Podróż do wnętrza TARDIS (Journey o the Centre of the TARDIS). Mat King (reż.), Stephen Thompson (scenarz.). Doktor Who. BBC. 27 kwietnia 2013. Odcinek 236, seria 7.
98. The Crimson Horror. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
99. Nightmare in Silver. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
100. The Name of the Doctor. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
101. The Day of the Doctor. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
102. The Time of the Doctor. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
103. Deep Breath. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
104. Death of the Doctor. BBC. [dostęp 2014-12-07]. (ang.).
105. Doctor Who: Apollo 23 BBC Shop. [dostęp 2015-01-04]. (ang.).
106. Star Trek: The Next Generation / Doctor Who: Assimilation 2 Volume 1 (Star Trek/Doctor Who). [dostęp 2015-01-04]. (ang.).
107. Doctor Who Tardis Adventure Collection (Box Set) (Doctor Who (Audio)) Audio CD – Audiobook, CD, Unabridged. [dostęp 2015-01-05]. (ang.).
108. Martin Anderson: DOCTOR WHO: MATT SMITH – THE BEST 'DOCTOR' SINCE TOM BAKER?. shadowlocked.com, 2010-05-02. [dostęp 2015-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-18)]. (ang.).
109. Gavin Fuller: Doctor Who review: Flesh and Stone. The Telegraph, 2010-04-30. [dostęp 2015-01-05]. (ang.).
110. Gavin Fuller: Doctor Who: The Big Bang – series finale review. The Telegraph, 2010-06-26. [dostęp 2015-01-05]. (ang.).
111. Kyle Anderson: DOCTOR WHO REVIEW: THE TIME OF THE DOCTOR (SPOILERS!). nerdist.com, 2013-12-25. [dostęp 2015-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-04)]. (ang.).
112. Daniel Martin: Doctor Who recap: The Time of the Doctor. The Guardian, 2013-12-25. [dostęp 2015-01-05]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Jedenasty Doktor na oficjalnej stronie British Broadcasting Corporation (BBC) (ang.)
• Jedenasty Doktor w bazie TARDIS Data Core (ang.)