Jerzy Zubrzycki
| Imię i nazwisko urodzenia |
Jerzy Benedykt Zubrzycki |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
12 stycznia 1920 |
| Data i miejsce śmierci |
20 maja 2009 |
| Zawód, zajęcie |
socjolog |
| Narodowość | |
| Tytuł naukowy |
profesor |
| Edukacja | |
| Alma Mater | |
| Uczelnia | |
| Wydział |
Socjologii |
| Stanowisko | |
| Wyznanie | |
| Rodzice |
Józef Zubrzycki |
| Małżeństwo |
Aleksandra Zubrzycka |
| Odznaczenia | |
     
| |
Jerzy Benedykt Zubrzycki (ur. 12 stycznia 1920 w Krakowie, zm. 20 maja 2009 w Canberze) – porucznik kawalerii Wojska Polskiego, socjolog, „ojciec” australijskiej polityki wielokulturowości[1][2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Józefa i Zofii z Madeyskich[3]. Ukończył II Liceum im. Sobieskiego w Krakowie.
W okresie od 30 września 1938 do 15 lipca 1939 był słuchaczem Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Po ukończeniu szkolenia, w stopniu plutonowego podchorążego skierowany został na praktykę w 8 pułku Ułanów księcia Józefa Poniatowskiego. W składzie pułku wziął udział w kampanii wrześniowej, podczas której dostał się do niewoli i zbiegł z transportu jeńców wojennych. Uczestniczył w organizowaniu Polski Podziemnej. Oficer Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza, współpracującego z SOE. Odpowiadał za dostawy sprzętu, broni, amunicji na potrzeby szkolenia cichociemnych w ośrodku szkoleniowym STS 43 Audley End[4]. Adiutant operacyjny mjr dypl. Jana Jaźwińskiego, dowódcy Głównej Bazy Przerzutowej, m.in. uczestniczył w 1944 w organizacji lotów SOE z Brindisi nad powstańczą Warszawę[4].
W latach 1949–1952 wykładał socjologię i historię gospodarczą w Polish University College w Londynie. W latach 1952–1955 był pracownikiem naukowo-badawczym w Dziale Studiów w British Foreign Office[3]. Do Australii przybył w 1956. Wykładał demografię i socjologię na Australijskim Uniwersytecie Narodowym w Canberze. W 1970 założył i zorganizował wydział socjologii, którym kierował aż do przejścia na emeryturę w 1986. Przyczynił się do zorganizowania lektoratu języka polskiego na tej uczelni[5]. Przewodniczył Australian Ethnic Council i miał miejsce w radzie Australian Institute of Multicultural Affairs[6]. Był członkiem Papieskiej Akademii Nauk Społecznych oraz założycielem czasopisma "The Australian and New Zeland Journal of Sociology"[3].
Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (od 1957). W 1998 został doktorem honoris causa poznańskiego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W 1943 ożenił się z Aleksandrą z domu Królikowską[7], z ktrórą miał 4 dzieci:
- Tomasz (Tom), ur. 1946, reżyser i producent filmów dokumentalnych, laureat nagrody Australijskiego Instytutu Filmowego[8]
- Anna, ur. 1952, aktorka, jedna z założycielek Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice”[9]
- John, dziennikarz i dyplomata[10]
- Joanna, dr nauk społecznych[11]
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- 1939 Krzyż Walecznych[12]
- 1943 Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami[13]
- 1945 Kawaler Orderu Imperium Brytyjskiego (wojskowego)[3][14]
- 1978 Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (cywilnego)[3][14]
- 1984 Order Australii[15]
- 1991 Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[6]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Peter Thompson, Wisdom Interviews: Jerzy Zubrzycki [online], ABC Radio National, 25 maja 2003 [zarchiwizowane z adresu 2003-08-18] (ang.).
- ↑ Malcolm Fraser: Przedmowa. W: John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016. ISBN 978-83-7543-405-7.
- ↑ a b c d e Ad multos annos [online], Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, luty 2000 [zarchiwizowane z adresu 2012-12-21].
- ↑ a b Jędrzej Tucholski, Cichociemni, wyd. III, Aneks nr 18, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1988, s. 90, 497-500, ISBN 83-211-0752-4.
- ↑ Bogumiła Żongołłowicz, Zmarł najwybitniejszy Polak XX wieku w Australii [online], Melbourne.pl, 21 maja 2009 [zarchiwizowane z adresu 2012-08-04].
- ↑ a b Maciej Stasiński, Dobry człowiek z Wilkowa [online], Wyborcza.pl, 15 czerwca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2009-06-16].
- ↑ John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 75. ISBN 978-83-7543-405-7.
- ↑ John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 91, 214–216. ISBN 978-83-7543-405-7.
- ↑ John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 99, 216–217. ISBN 978-83-7543-405-7.
- ↑ John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 217. ISBN 978-83-7543-405-7.
- ↑ John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 218. ISBN 978-83-7543-405-7.
- ↑ John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 38. ISBN 978-83-7543-405-7.
- ↑ John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 61. ISBN 978-83-7543-405-7.
- ↑ a b Mieczysław Sprengel: Emigracja polska w Australii w latach 1980-2000. Toruń: Adam Marszałek, 2004, s. 188. ISBN 83-7322-865-9.
- ↑ John Hartwell Williams, John Bond: Jerzy Zubrzycki. Wielki Polak i Australijczyk. Warszawa: Neriton, 2016, s. 173. ISBN 978-83-7543-405-7.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Radomyski, Zarys historii Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu 1926-1939, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 1992, ISBN 83-85621-06-7
- Peter Thompson, Wisdom Interviews: Jerzy Zubrzycki [online], ABC Radio National, 25 maja 2003 [zarchiwizowane z adresu 2003-08-18] (ang.).
- Guide to the Papers of Jerzy Zubrzycki [online], National Library of Australia (ang.).
- Georgius Zubrzycki Doctor Honoris Causa Universitatis Studiorum Mickiewiczianae Posnaniensis, Halina Oszmiańska (red.), Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1999, ISBN 83-232-0921-9, OCLC 169849587.