Jeżewo Stare

Jeżewo Stare

wieś
Browar założony przez Zygmunta Glogera
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	białostocki
Gmina	Tykocin
Liczba ludności (2011)	210[2][3]
Strefa numeracyjna	85
Kod pocztowy	16-080[4]
Tablice rejestracyjne	BIA
SIMC	0043370[5]
Położenie na mapie gminy Tykocin Jeżewo Stare
Położenie na mapie Polski Jeżewo Stare
Położenie na mapie województwa podlaskiego Jeżewo Stare
Położenie na mapie powiatu białostockiego Jeżewo Stare
53°08′09″N 22°43′55″E/53,135833 22,731944[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Jeżewo Stare (Stare Jeżewo^[6]) – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Tykocin^[5][7].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jeżewo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Parafia Trójcy Przenajświętszej w Tykocinie^[8].

Położenie

Miejscowość położona jest na skrzyżowaniu dróg:

• droga międzynarodowa E67 Helsinki – Kowno – Warszawa – Praga,
• droga ekspresowa S8 Kudowa-Zdrój - Wrocław - Warszawa - Białystok - Suwałki - Budzisko,
• droga krajowa nr 64 Piątnica Poduchowna - Wizna - Stare Jeżewo,
• droga wojewódzka nr 671 Sokolany - Korycin - Knyszyn - Stare Jeżewo - Sokoły.

Historia

Miejscowość wymieniana jako wieś w XIII wieku w składzie dóbr tykocińskich książąt mazowieckich. Od roku 1438 własność litewskiego rodu Gasztołdów. Po śmierci wojewody nowogródzkiego i trockiego Stanisława Gasztołda w 1542 własność wdowy po nim, Barbary z Radziwiłłów i po jej ślubie z królem Zygmuntem Augustem w 1547 własność królewska. W 1661 dobra tykocińskie wraz ze Starym Jeżewem zostały nadane hetmanowi Stefanowi Czarnieckiemu, a później jako wiano jego córki Katarzyny Aleksandry przechodzi w ręce Branickich herbu Gryf.

W 1859 folwark Jeżewo wraz z 850 ha kupił Jan Gloger, który założył tu sad, w którym wyhodował jedną z pierwszych nowoczesnych odmian jabłoni, odporną na mrozy "glogerówkę". We wsi mieszkał jego syn Zygmunt Gloger, historyk i krajoznawca, z czasem przejmując majątek. Około 1880 Gloger zbudował w Starym Jeżewie browar funkcjonujący do lat 50. XX wieku. Do 1939 istniało w miejscowości jego muzeum.

We wsi znajduje się budynek szkoły podstawowej, zamkniętej po reformie edukacji. W roku 2006 został nabyty przez prywatnego właściciela.

Obiekty znajdujące się w miejscowości

• Pozostałości zespołu dworskiego Glogerów:
  • spichlerz murowany (lamus) sprzed 1860
  • rządcówka murowana, 2 poł. XIX wieku, przebudowana w 1931
  • ślady po ogrodzie dworskim
• ruiny browaru.

Zobacz też

• Katastrofa autokaru w Jeżewie

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 129036
2. Wieś Jeżewo Stare w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-10-28] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 400 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
5. GUS. Wyszukiwarka TERYT
6. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
7. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
8. Opis parafii na stronie diecezji

Bibliografia

• Darmochwał Tomasz: Północne Podlasie, wschodnie Mazowsze. Agencja "TD", Białystok 2000. ISBN 83-911266-3-3
• Jeżewo (7), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 582 .