Johannes Haarklou

Johannes Haarklou
ilustracja
Haarklou na zdjęciu Ludwika Szacińskiego z 1905
Data i miejsce urodzenia

13 maja 1847
Førde

Data i miejsce śmierci

26 listopada 1925
Grefsen

Instrumenty

organy

Zawód

organista, kompozytor, krytyk muzyczny

Aktywność

od 1878

Odznaczenia
Kawaler I Klasy Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa
Multimedia w Wikimedia Commons

Johannes Haarklou (ur. 13 maja 1847 w Førde, zm. 26 listopada 1925 w Grefsen koło Oslo) – norweski organista i kompozytor epoki romantyzmu. Jako krytyk muzyczny wywarł wpływ na norweskie życie muzyczne[1].

W swojej twórczości prezentował styl odmienny od Edvarda Griega (początkowo pozostawał pod jego wpływem) i Johana Svendsena. Jego kompozycje prezentują różne gatunki (napisał m.in. muzykę do dramatu Sigurd Slembe Bjørnstjerna Bjørnsona). W utworach fortepianowych stosował stylizację tańców norweskich. W późniejszym okresie twórczości częściej wykorzystywał polifonię[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Początkowo uczył się gry na organach i harmonii w Drammen u Christiana Cappelena oraz kontrapunktu u Ludviga Mathiasa Lindemana w Oslo. Następnie kształcił się, w latach 1873-1875 w konserwatorium w Lipsku, gdzie jego nauczycielami byli Ernst Friedrich Eduard Richter, Salomon Jadassohn oraz Hermann Kretzschmar. W 1876 kontynuował naukę u Friedricha Kiela i Carla Augusta Haupta w Berlinie. W 1878 w Bergen odbył się jego pierwszy koncert, na którym wystąpił jako organista. W latach 1880–1882 piastował stanowisko organisty kościoła w Sagene, dzielnicy Oslo. Następnie, do 1920, pracował jako organista w kościele w Gamle Aker (również w dzielnicy Norwegii). Od 1878 prowadził intensywne życie koncertowe jako instrumentalista; poza tym jego kompozycje były wykonywane w Oslo, Berlinie i Lipsku. W 1899 został redaktorem czasopisma Sangertidende poświęconego śpiewowi. Był również dziennikarzem muzycznym w dziennikach Dagbladet, Fri Presse i Morgenposten[1].

W 1911 roku odznaczony został Krzyżem Kawalerskim I Klasy Królewskiego Orderu Świętego Olafa[2].

Wybrane kompozycje

[edytuj | edytuj kod]
Rękopis partytury IV Symfonii (ostatnie takty w partii kwartetu smyczkowego)

Opracowano na podstawie materiału źródłowego[1]:

Symfonie
  • 1899: I Symfonia B-dur
  • 1902: II Symfonia d-moll
  • 1919: III Symfonia C-dur
  • 1922: IV Symfonia Es-dur
Koncerty
  • 1917: Koncert fortepianowy op. 47
  • 1922: Koncert skrzypcowy op. 50
Inne utwory orkiestrowe
  • Wariacje na temat norweskiej melodii ludowej na orkiestrę smyczkową op. 3
  • 1898: Marche triomphale op. 7
  • 1902: suita In Westminster Abbey op. 59
  • 1912: Romance na skrzypce i orkiestrę op. 35
  • 1913: Requiem udan Ord op. 46 (Requiem bez słów)
  • 1922: Marche héroïque op. 39
  • 1922: St. Olaf Legende op. 45
Utwory fortepianowe
  • 1896: Musikaliske Momonter op. 16
  • Poetiske Klaverstykker op. 27
  • 1907: Norske dance op. 31
Utwory skrzypcowe
  • Sonata g-moll op. 41
Utwory organowe
  • Preludia op. 17
  • 1990: Fantasi triomphale op. 36
Utwory wokalne
  • oratorium Skabelsen og Mennesket op. 57 (sł. Henrika Wergelanda)
  • Reformationskantate na chór i orkiestrę
  • Pintsekantate op. 33 na chór i orkiestrę
Opery
  • Fra gamle Dage (wyst. Oslo, 1894)
  • Væringerne i Miklagard (wyst. Trondhiem, 1901)
  • Emigranten (wyst. Oslo, 1903)
  • Marisagnet (wyst. Oslo, 1909)
  • Tyrfing (wyst. Oslo, 1911)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d red. Dziębowska 1993 ↓, s. 1.
  2. ↑ Nils Grinde: Norsk musikkhistorie. Hovedlinjer i norsk musikkliv gjennom 1000 år. Oslo: Universitetsforlaget, 1971, s. 206.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Encyklopedia Muzyczna PWM. red. Elżbieta Dziębowska. T. 4. Część biograficzna hij. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993. ISBN 83-224-0453-0.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]