Język yawa, także: turu, unat, mantembu, mora, yapanai[1] – język używany w prowincji Papua w Indonezji, w kilkudziesięciu wsiach w centralnej części wyspy Yapen. Według danych z 2011 roku posługuje się nim 10 tys. osób[2].
Należy do grupy języków yawa (yapen), przypuszczalnie wchodzącej w skład większej rodziny zachodniopapuaskiej[1]. Jest wyraźnie odrębny od pobliskiego języka saweru[1][3].
Wyróżnia się pięć głównych dialektów: yawa centralny (mora), yawa wschodni, yawa północny, yawa południowy, yawa zachodni[2][3]. Wszystkie z nich są wzajemnie zrozumiałe[4]. W powszechnym użyciu jest również język indonezyjski[5]. Występuje wiele zapożyczeń z indonezyjskiego i okolicznych języków (m.in. biak)[4].
Sami użytkownicy zwykle określają swój język przy użyciu nazwy własnego dialektu. Czasem używają też określenia „język lądu, śródlądowy”, odróżniając się od użytkowników austronezyjskich języków yapen[6].
Został opisany w postaci słownika z 1989 r.[7] , istnieją także prace poświęcone fonologii i dialektom (1986)[8] [9] . Jest nauczany w niektórych szkołach. Zapisywany alfabetem łacińskim[2].
Spółgłoski:[10]
p |
t |
|
k
|
b |
d |
ɟ |
|
s |
|
ʃ |
|
m |
n |
ɲ |
|
|
r |
|
|
w |
|
j |
|
Samogłoski:[10]
- ↑ a b c Foley 2018 ↓, s. 551–552
- ↑ a b c M. PaulM.P. Lewis M. PaulM.P., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Yawa, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2020-06-04] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-18] (ang.).
- ↑ a b Jones 1986b ↓, s. 31.
- ↑ a b Jones, Paai i Paai 1989 ↓, s. xi, xiii.
- ↑ Jones 1986b ↓, przyp. 8, s. 67.
- ↑ Jones 1986a ↓, przyp. 4, s. 27.
- ↑ Jones, Paai i Paai 1989 ↓.
- ↑ Jones 1986a ↓.
- ↑ Jones 1986b ↓.
- ↑ a b Foley 2018 ↓, s. 553.
- William A.W.A. Foley William A.W.A., The languages of Northwest New Guinea, [w:] BillB. Palmer (red.), The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide, Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018 (The World of Linguistics 4), s. 433–568, DOI: 10.1515/9783110295252-004, ISBN 978-3-11-029525-2, ISBN 978-3-11-028642-7, OCLC 1041880153 (ang.).
- Linda K.L.K. Jones Linda K.L.K., Yawa phonology, [w:] Papers in New Guinea linguistics. No. 25, Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1986a (Pacific Linguistics A-74), s. 1–30, DOI: 10.15144/PL-A74.1, ISBN 0-85883-338-7, OCLC 468324135 (ang.).
- Larry B.L.B. Jones Larry B.L.B., The dialects of Yawa, [w:] Papers in New Guinea linguistics. No. 25, Canberra: Department of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University, 1986b (Pacific Linguistics A-74), s. 31–68, DOI: 10.15144/PL-A74.31, ISBN 0-85883-338-7, OCLC 468324135 (ang.).
- Linda K.L.K. Jones Linda K.L.K., ZethZ. Paai ZethZ., YohanesY. Paai YohanesY., Ayao Yawa mo mona nanentabo ranugan. Perbendaharaan kata bahasa Yawa. Yawa vocabulary, Jayapura: Universitas Cenderawasih / Summer Institute of Linguistics, 1989 (Publikasi khusus bahasa-bahasa daerah B-4), OCLC 25769213 [dostęp 2023-05-19] (indonez. • ang.).
Języki zachodniej Ptasiej Głowy |
|
---|
Języki północnohalmaherskie | Języki sahu (język sahu) |
|
---|
Języki galela-loloda (język północno- wschodniohalmaherski) |
|
---|
Języki ternate-tidore (język ternate-tidore) |
|
---|
Inne |
|
---|
|
---|
Języki yawa (yapen) (rozszerzona rodzina języków zachodniopapuaskich) |
|
---|
Języki wschodniej Ptasiej Głowy i sentani (rozszerzona rodzina języków zachodniopapuaskich) | |
---|
Inne (nieustalona przynależność) |
|
---|