Karl Isidor Beck (ur. 1 maja 1817 w Bai, zm. 9 kwietnia 1879 w Wiedniu)[1] – austriacki pisarz, poeta i polityk.
Na świat przyszedł jako syn żydowskiego kupca[2]. Wychowując się wśród ludności węgierskiej, żydowskiej i romskiej, język niemiecki opanował dopiero w wieku 9 lat[3]. Studiował medycynę w Wiedniu[4], studiów jednak nie ukończył. W 1848 roku wszedł w związek małżeński, który trwał zaledwie kilka miesięcy i zakończył się śmiercią żony[3]. Przed Wiosną Ludów był przedstawicielem radykalnych przeciwników absolutyzmu austriackiego i despotyzmu pruskiego[2]. Uważany był za jednego z pierwszych poetów proletariackich[4]. Walczył o prawa społeczno-polityczne dla drobnomieszczaństwa i chłopstwa. Swoje postulaty wyraził w dwóch tomach wierszy: „Nachte. Gepanzerte Lieder” („Noce. Pieśni opancerzone”) i „Lieder vom armen Mann” („Pieśni o biedaku”)[2]. Karl Beck jest autorem słów do walca Johanna Straussa (syna) pt. „Nad pięknym modrym Dunajem”[5][2].
- Nachte. Gepanzerte Lieder (1838);
- Der fahrende Poet (1838);
- Stille Lieder (1840);
- Jankó, der ungarische Roßhirt (1841);
- Saul (1841);
- Lieder vom armen Mann (1847);
- Monatsrosen (1848);
- An Kaiser (1849);
- Aus der Heimat (1852);
- Mater dolorosa (1853);
- Jadwiga (1863);
- Täubchen im Nest (1868);
- Österreich in zwölfter Stunde (1868);
- Still und bewegt (1870)[3].
Jego wybrane wiersze ukazały się w języku polskim w przekładach Gotthilfa Kohna w antologiach Polska w świetle niemieckiej poezji (tom II, 1897) oraz Po fali czasu (1902)[6].
- ↑ Karl Beck – Deutsche Digitale Bibliothek [online], www-deutsche--digitale--bibliothek-de.translate.goog [dostęp 2022-05-06] .
- ↑ a b c d Beck Karl, [w:] JanJ. Chodera JanJ., MieczysławM. Urbanowicz MieczysławM. (red.), Mały Słownik Pisarzy Niemieckich, Austriackich i Szwajcarskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 31 .
- ↑ a b c DeutscheD. Biographie DeutscheD., Beck, Karl – Deutsche Biographie [online], www-deutsche--biographie-de.translate.goog [dostęp 2022-05-06] (niem.).
- ↑ a b Österreichisches Biographisches Lexikon und biographischeÖ.B.L. Dokumentation Österreichisches Biographisches Lexikon und biographischeÖ.B.L., Beck, Karl Isidor [online], ISBN 978-3-7001-3213-4, 2003 [dostęp 2022-05-06] (niem.).
- ↑ An der schönen blauen Donau [online] .
- ↑ EdytaE. Połczyńska EdytaE., CecyliaC. Załubska CecyliaC., Bibliografia przekładów z literatury niemieckiej na język polski 1800–1990, t. 1. 1800–1918, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1995, s. 21, 165, ISBN 83-232-0694-5 .