Wasilij Binemann: Portret Karoliny Pawłowej | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Dziedzina sztuki |
Karolina Pawłowa z domu Jaenisch (ros. Кароли́на Ка́рловна Па́влова; ur. 22 lipca 1807 w Jarosławiu[1], zm. 14 grudnia 1893 w Dreźnie) – rosyjska poetka, tłumaczka i malarka.
Była córką[2] niemieckiego profesora chemii i fizyki. Odznaczała się zdolnościami artystycznymi i literackimi. Uczyła się języka polskiego u Adama Mickiewicza, który poznał ją w Moskwie w 1827 i miał być zachwycony jej talentem[1]. Para wkrótce się zaręczyła, jednak z czasem uczucia Mickiewicza się ochłodziły. Znajomość przerwał wyjazd poety z Rosji w 1829, a zaręczyny jego list z tego samego roku, oferujący „dozgonną przyjaźń” zamiast małżeństwa[3]. Jaenisch zachowała o poecie, którego nadal kochała, wspomnienia do końca swego życia, tłumaczyła jego utwory na niemiecki i francuski, ostatnią jej drukowaną pracą literacką był przekład „Trzech Budrysów”. Przetłumaczyła m.in. „Konrada Wallenroda”[3]. W 1838 wyszła za mąż za powieściopisarza Mikołaja Pawłowa, który poślubił ją dla pieniędzy. Para prowadziła salon literacki w Moskwie[4]. Pawłow przegrał pieniądze żony, ponieważ był hazardzistą oraz porzucił ją dla jej młodszej kuzynki[1]. Małżeństwo poetki ostatecznie rozpadło się w 1853[4]. Pawłowa przeniosła się do Sankt Petersburga, a następnie do Dorpatu, gdzie poznała „najgłębszą miłość swojego życia”, Borysa Utina[1]. W 1858 przeprowadziła się do Drezna, gdzie poznała Aleksieja Tołstoja. Pawłowa tłumaczyła jego dzieła na niemiecki, a on w zamian zapewnił jej pensję od rosyjskiego rządu[1]. Pawłowa zmarła samotna i zapomniana w Dreźnie w 1893[1].
Jej oryginalne utwory pisane były w duchu salonowej poezji romantycznej: poemat „Rozmowa w Trianon” („Разговор в Трианоне[5]”, 1848, opublikowany w 1861) oraz „Rozmowa na Kremlu” („Разговор в Кремле[5]”, 1854). Pierwszy zbiór poezji wydała w 1841, wydanie zbiorowe 1863. Pawłowa tworzyła w czasach, kiedy literatura rosyjska była zdominowana przez mężczyzn. Poezja Pawłowej była otwarcie krytykowana przez innych artystów[6], a ogrom krytyki w Rosji zmusił ją do wyprowadzki z kraju[1]. Po 1900 jej dzieła zostały odkryte na nowo i docenione przez symbolistów, takich jak Walerij Briusow i Andriej Bieły[4].
Napisała też powieść „Двойная жизнь” (Podwójne życie – 1848). Jest to dziesięć rozdziałów, napisanej prozą i wierszem, ilustrujących życie arystokratki, która wiedzie spokojne życie i jest szanowana, jednocześnie skrycie marząc o karierze poetki[1].