Koczarki

Koczarki

wieś
Kaplica ewangelicka w Koczarkach
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Kętrzyn
Liczba ludności (2022)	240[2]
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	11-400[3]
Tablice rejestracyjne	NKE
SIMC	0477660
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kętrzyn Koczarki
Położenie na mapie Polski Koczarki
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Koczarki
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego Koczarki
53°58′45″N 21°27′26″E/53,979167 21,457222[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Koczarki (niem. Kotzargen, od 1929 Eichhöhe^[4]) – wieś mazurska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Kętrzyn. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

We wsi działa Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Koczarki^[5]. Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły: Kościół Rzymskokatolicki, Kościół Ewangelicko-Augsburski.

Historia wsi

Data założenia wsi nie jest znana. W XVII i XVIII w. gospodarzyła tu szlachecka rodzina Sojacińskich-Sujatów należąca do arian, czyli do braci polskich osiadłych w Prusach. Do Koczarek arianie dotarli za pośrednictwem Siedmiogrodu – wskazują na to genealogie niektórych miejscowych Mazurów (piśmienni byli od XVII w.) 16 czerwca 1929 roku ówczesna niemiecka władza Prus Wschodnich dokonała zmiany historycznej nazwy Kotzargen na Eichhöhe^[6].

Przed II wojną światową Koczarki znajdowały się na terenie powiatu mrągowskiego. Obok majątku ziemskiego, na którego terenie znajduje się dwór wybudowany w połowie XIX w., w Koczarkach funkcjonowały także gospodarstwa chłopskie. Majątek ziemski po 1945 użytkowany był jako PGR.

Obóz jeniecki w Koczarkach

W Koczarkach znajdował się podobóz Stalagu I-A w Stabławkach. W czasie II wojny światowej przetrzymywani byli tu jeńcy i robotnicy przymusowi zatrudniani głównie przy kopaniu rowów przeciwpancernych. Warunki życia w tym obozie opisane zostały we wspomnieniach Kazimierza Miączyńskiego, zamieszczonych w publikacji Ze znakiem "P" relacje i wspomnienia z robót przymusowych w Prusach Wschodnich w latach II wojny światowej (Olsztyn 1985 r.). Jak wynika ze wspomnień Miączyńskiego, do Koczarek trafił w 1944, gdy na terenie Prus rozpoczęto akcję budowy okopów. Autor wspomnień podaje, że w Koczarkach zakwaterowanych było ok. 3000 ludzi, którzy spali m.in. w stodole i oborze. Pracowali w grupach po 50 osób, podzielonych jeszcze na podgrupy po 10 osób. Praca przy kopaniu okopów trwała 12 godzin. Dzienne wyżywienie stanowiła zupa z brukwi na obiad i kolację oraz jeden chleb na cztery osoby i 42 gramy margaryny na osobę. W czasie funkcjonowania obozu w Koczarkach zmarło 13 robotników przymusowych, którzy pochowani zostali na miejscowym cmentarzu. Barak z czerwonej cegły, który służył jako stołówka, kuchnia i magazyn żywności od 1945 do 1965 był wykorzystywany jako sezonowe przedszkole.

Koczarki od połowy XX w.

Przed przejęciem PGR przez AWRSP Zakład Koczarki wchodził w skład PGR Nakomiady. PGR Koczarki miał powierzchnię 800 ha użytków rolnych i utrzymywano tam 120 krów dojnych.

Po 1945 w Koczarkach zmniejszyła się liczba gospodarstw chłopskich. Znaczna część Mazurów, w wyniku różnego rodzaju nacisków wyjechała do Niemiec. Miejscowa ludność zawsze zachowywała postawę zrozumienia i tolerancji. W czasach PRL przed 1975, gdy potrzebny był cement na remont katolickiego kościoła św. Jerzego w Kętrzynie (towar ten był na przydziały, Kościół Katolicki był z nich wyłączony), przydział cementu potrzebnego na remont św. Jerzego pod pretekstem remontu własnych budynków gospodarczych wziął na siebie ewangelik August Roszig.

8 lipca 2001 otworzono tu kaplicę przynależną do Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Kętrzynie. W uroczystości otwarcia kaplicy uczestniczył biskup diecezji mazurskiej Rudolf Bażanowski.

W Koczarkach jest czynny cmentarz ewangelicki. We wsi znajduje się budynek dawnej szkoły wybudowanej przed 1945, a użytkowanej także po II wojnie światowej. Obecnie dzieci z Koczarek dowożone są do Szkoły Podstawowej w Nakomiadach i do Gimnazjum Gminnego w Karolewie.

Demografia

• W 1910 było tu 337 mieszkańców, w tym 63 w majątku.
• W 2000 było tu 271 mieszkańców.

Bibliografia

• "Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich (Wydanie III poszerzone i uzupełnione), wyd. Studio ARTA, Olsztyn 2001, ISBN 83-912840-2-6.
• Biuletyn Gminy Kętrzyn, Nr3/81, Rok IX, z 19 kwietnia 2006, ISSN 1731-0059.
• Kętrzyn z dziejów miasta i okolic, wyd. "Pojezierze", Olsztyn 1978.
• Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880–1895.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 55647
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
3. Kod pocztowy Koczarki •• Wyszukiwarka, kody pocztowe, ulice, mapa [online], www.kodypocztowe.info [dostęp 2019-10-29] .
4. B. Konopka, C. Mazur, S. Starzewski, Grosse Masurische Seen. Touristenkarte, wyd. Copernicus, PPWK Warszawa 2003, ISBN 83-7329-245-4
5. Nakomiady: Plon niesiemy, czyli dożynki po mazursku
6. Amtsbezirk Wachau [online], www.territorial.de [dostęp 2017-11-24] .

Linki zewnętrzne

• Koczarki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 237 .