Kosmatniki

Kosmatniki

Lasiurini
Tate, 1942[1]
Przedstawiciel plemienia – kosmatnik rdzawy (L. borealis)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	mroczkokształtne
Nadrodzina	Vespertilionoidea
Rodzina	mroczkowate
Podrodzina	mroczki
Plemię	kosmatniki
Typ nomenklatoryczny
Plemię: Lasiurus J.E. Gray, 1831 Rodzaj: Vespertilio borealis P.L.S. Müller, 1776
Synonimy
Rodzaju: Nycteris[a] André, 1797[2] Aeorestes Fitzinger, 1870[3] Dasypterus W. Peters, 1870[4] Lasyurus[b]: Cabrera, 1917[5] Dasipterus[c]: Ruschi & Bauer, 1957[6] Desı́pterus[c]: Ruschi & Bauer, 1957[7] Lasirius[b]: Tamayo H. & Frassinetti C., 1980[8] Lasirurus[b]: Engstrom & B.K. Lim, 2002[9]
Rodzaje, podrodzaje i Gatunki
Lasiurus J.E. Gray, 1831[10] – kosmatnik 3 podrodzaje i 22 gatunki (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Kosmatniki^[11] (Lasiurini) – monotypowe plemię ssaków z podrodziny mroczków (Vespertilioninae) w obrębie rodziny mroczkowatych (Vespertilionidae).

Zasięg występowania

Plemię obejmuje gatunki występujące w Ameryce^[12][13][14].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 44–85 mm, długość ogona 30–81 mm, długość ucha 6–20 mm, długość tylnej stopy 3–15 mm, długość przedramienia 35,7–64 mm; masa ciała 6–35 g^[13][15].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1831 roku angielski zoolog John Edward Gray w rozdziale dotyczącym nowych rodzajów i gatunków nietoperzy w publikacji pod jego redakcją poświęconej różnorodności zoologicznej^[10]. Gray w oryginalnym opisie nie wymienił żadnego gatunku; w ramach późniejszego oznaczenia w 1901 roku amerykański botanik i zoolog Gerrit Smith Miller i amerykański entomolog James Abram Garfield Rehn na typ nomenklatoryczny wyznaczyli kosmatnika rdzawego (L. borealis)^[16]. Wcześniejsza nazwa – Nycteris – którą opublikował w 1797 roku europejski przyrodnik Christian Karl André okazała się młodszym homonimem innego rodzaju nietoperzy opisanego w 1795 roku.

Etymologia

• Nycteris: gr. νυκτερις nukteris, νυκτεριδος nukteridos ‘nietoperz’^[17]. Typ nomenklatoryczny (oznaczenie monotypowe): Vespertilio borealis P.L.S. Müller, 1776.
• Lasiurus (Lasyurus, Lasirius, Lasirurus): gr. λασιος lasios ‘włochaty, kudłaty’; -ουρος -ouros ‘-ogonowy’, od ουρα oura ‘ogon’^[18].
• Aeorestes: gr. αιωρεω aiōreō ‘unosić się w powietrze, latać dookoła’^[19]. Typ nomenklatoryczny (oryginalne oznaczenie): Vespertilio villosissimus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1806.
• Dasypterus (Dasipterus, Desı́pterus): gr. δασυς dasus ‘owłosiony, włochaty’; πτερον pteron ‘skrzydło’^[20]. Typ nomenklatoryczny: Peters wymienił cztery gatunki – Lasiurus intermedius H. Allen, 1862, Atalapha egregia W. Peters, 1870, Nycticejus ega P. Gervais, 1855 i Lasiurus caudatus Tomes, 1857 (= Nycticejus ega P. Gervais, 1855) – nie wskazując gatunku typowego; typ nomenklatoryczny w ramach późniejszego oznaczenia – Lasiurus intermedius H. Allen, 1862^[21].

Podział systematyczny

Do plemienia należy jeden rodzaj kosmatnik^[11] (Lasiurus) wraz z dwudziestoma występującymi współcześnie gatunkami zgrupowanymi w trzech podrodzajach^{[22][15][12][11]}:

• Aeorestes Fitzinger, 1870
  • Lasiurus egregius (W. Peters, 1870) – kosmatnik duży
  • Lasiurus villosissimus (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1806)
  • Lasiurus cinereus (Beauvois, 1796) – kosmatnik srebrzysty
  • Lasiurus semotus (H. Allen, 1890)
• Lasiurus J.E. Gray, 1831
  • Lasiurus borealis (P.L.S. Müller, 1776) – kosmatnik rdzawy
  • Lasiurus pfeifferi (Gundlach, 1861) – kosmatnik kubański
  • Lasiurus seminolus (Rhoads, 1895) – kosmatnik seminolski
  • Lasiurus atratus Handley, 1996 – kosmatnik czarnawy
  • Lasiurus arequipae Málaga, D.R. Díaz, Arias & Medina, 2020
  • Lasiurus blossevillii (Lesson & Garnot, 1826) – kosmatnik samotny
  • Lasiurus frantzii (W. Peters, 1870)
  • Lasiurus varius (Poeppig, 1835) – kosmatnik cynamonowy
  • Lasiurus minor G.S. Miller, 1931 – kosmatnik antylski
  • Lasiurus castaneus Handley, 1960 – kosmatnik kasztanowy
  • Lasiurus ebenus Fazzolari-Corrêa, 1994 – kosmatnik hebanowy
  • Lasiurus degelidus G.S. Miller, 1931 – kosmatnik jamajski
• Dasypterus W. Peters, 1870
  • Lasiurus xanthinus (O. Thomas, 1897) – kosmatnik żółty
  • Lasiurus intermedius H. Allen, 1862 – kosmatnik pośredni
  • Lasiurus insularis E.R. Hall & J.K. Jones, 1961 – kosmatnik wyspowy
  • Lasiurus ega (P. Gervais, 1856) – kosmatnik palmowy

Opisano również gatunki wymarłe z obszaru dzisiejszych Stanów Zjednoczonych:

• Lasiurus fossilis Hibbard, 1950^[23] (pliocen)
• Lasiurus golliheri (Hibbard, 1960)^[24] (plejstocen)

Uwagi

1. Młodszy homonim Nycteris G. Cuvier & É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1795 (Nycteridae).
2. Niepoprawna późniejsza pisownia Lasiurus J.E. Gray, 1831.
3. Niepoprawna późniejsza pisownia Dasypterus W. Peters, 1871.

Przypisy

1. G.H.H. Tate. Review of the vespertilionine bats: with special attention to genera and species of the Archbold collections. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 80, s. 290, 1942. (ang.). 
2. C.K. André: Der Zoologe, oder Compendiöse Bibliothek des Wissenswürdigsten aus der Thiergeschichte und allgemeinen Naturkunde. Cz. Heft V–VIII. Eisenach: Johann Jacob Gebauer, 1797, s. 66. (niem.).
3. L.J.F.J. Fitzinger. Kritische Durchsicht der Ordnung der Flatterthiere oder Handflügler (Chrioptera). Familie der Fledermäuse (Vespertiliones). V. Abtheilung. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 62 (1), s. 427, 1870. (niem.). 
4. W.C.H. Peters. Eine monographische Übersicht der Chiropterengattungen Nycteris und Atalapha. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1870, s. 912, 1871. (niem.). 
5. Á. Cabrera. Mamıferos del viaje al Pacıfico verificado de 1862–1865 por una comisión de naturalistas enviada por el gobierno español. „Trabajos del Museo Nacional de Ciencias Naturales”. Serie Zoológica. 31, s. 20, 1917. (hiszp.). 
6. Ruschi i Bauer 1957 ↓, s. 40.
7. Ruschi i Bauer 1957 ↓, s. 41.
8. M. Tamayo H. & D. Frassinetti C.. Catálogo de los mamıferos fosiles y vivientes de Chile. „Boletín del Museo Nacional de Historia Natural de Chile”. 37, s. 331, 1980. (hiszp.). 
9. M.D. Engstrom & B.K. Lim: Mamıferos de Guyana. W: G. Ceballos & J.A. Simonetti (redaktorzy): Diversidady conservación de los mamıferos neotropicales. Mexico: CONABIO: Instituto de Ecología, Universidad Nacional Autónoma de México, 2002, s. 375. ISBN 978-970-9000-18-4. (hiszp.).
10. J.E. Gray: Descriptions of some new genera and species of bats. W: J.E. Gray: The zoological miscellany: to be continued occasionally. Cz. 1. London: Treuttel, Würtz, 1831, s. 37. (ang.).
11. Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 117. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
12. C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 246–248. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
13. R. Moratelli, C. Burgin, V. Cláudio, R. Novaes, A. López-Baucells & R. Haslauer: Family Vespertilionidae (Vesper Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 875–882. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
14. D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Lasiurus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-03-05]. (ang.).
15. Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 548–549. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
16. G.S. Miller & J.A.G. Rehn. Systematic results of the study of North American land mammals to the close of the year 1900. „Proceedings of the Boston Society of Natural History”. 30 (1), s. 261, 1901. (ang.). 
17. Palmer 1904 ↓, s. 465.
18. Palmer 1904 ↓, s. 365.
19. Palmer 1904 ↓, s. 82.
20. Palmer 1904 ↓, s. 217.
21. G.S. Miller. Revision of the North American bats of the family Vespertilionidæ. „North American Fauna”. 13, s. 115, 1897. (ang.). 
22. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-19]. (ang.).
23. C.W. Hibbard. Mammals of the Rexroad Formation from Fox Canyon, Kansas. „Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan”. 8 (6), s. 134, 1950. (ang.). 
24. C.W. Hibbard & D.W. Taylor. Two Late Pleistocene faunas from southwestern Kansas. „Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan”. 16 (1), s. 162, 1960. (ang.). 

Bibliografia

• T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.). 
• A. Ruschi & A.G. Bauer. Classificação de quirópteros do Rio Grande do Sul. „Instituto de Pesquisas Veterinárias Desidério Finamor”. 2, s. 38–41, 1957. (port.).