Kurzawka barwna

Kurzawka barwna
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

purchawkowate

Rodzaj

kurzawka

Gatunek

kurzawka barwna

Nazwa systematyczna
Bovista colorata (Peck) Kreisel
Feddes Repert. 69: 201 (1964)
Multimedia w Wikimedia Commons

Kurzawka barwna (Bovista colorata (Peck) Kreisel) – gatunek grzybów z rodziny purchawkowatych (Lycoperdaceae)[1]. Przez laików często błędnie uważany za purchawki. Różni się od nich brakiem płonnej części (trzonu pod owocnikiem)[2].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Bovista, Lycoperdaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1878 r. Charles Horton Peck, nadając mu nazwę Lycoperdon coloratum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum, nazwę nadał mu Hanns Kreisel w 1964 r.[1]

Polską nazwę nadała Wanda Rudnicka-Jezierska w 1991 r.[3]

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Owocnik

Drobny, kulisty, o średnicy 1,5–3 cm, wyrastający ze sznura grzybniowego. Powierzchnia zewnętrzna (egzoperydium) drobnoziarnista, u młodych owocników o barwie od złocistożółtej do pomarańczowożółtej, w stanie suchym od białawej do ochrowobrązowej. W starszych owocnikach egzoperydium czarnobrązowe, twarde i trwałe. Wewnętrzna warstwa perydium (endoperydium) papierowata, o barwie szarobrązowej lub brązowej z metalicznym połyskiem. W dojrzałym owocniku gleba umbrowa. Podglebie słabo rozwinięte[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników brązowo-czarny. Zarodniki kuliste, gładkie lub nieco brodawkowane, o średnicy 3,5–5 μm, bez sterygm. Czasami zdarzają się zarodniki owalne o długości do 6 μm. Włośnia dichotomicznie rozgałęziająca się, o rozgałęzieniach oddalonych od siebie. Ma dośrodkowo zgrubiałe ściany bez jamek. Przegrody nieliczne. Pień włośni o grubości 4,7–16,5 μm[5]. W zewnętrznej warstwie egzoperydium znajdują się sferocyty[4].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Kurzawka barwna występuje głównie w Ameryce Północnej, ale notowana jest także w Europie[6]. W Polsce jest rzadka. Do 2003 r. odnotowano tylko 2 stanowiska[3].

Saprotrof. Występuje na miejscach trawiastych; na pastwiskach, w lasach iglastych i liściastych, oraz na innych podobnych siedliskach[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2017-11-03] (ang.).
  2. ↑ Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, ISBN 978-83-258-0588-3.
  3. ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 85, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ a b c Wanda Rudnicka-Jezierska, Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Podstawczaki (Basidiomycetes): purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodematales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiakowe (Podaxales), Kraków: Instytut Botaniki PAN, 1991, ISBN 83-85444-01-7.
  5. ↑ Mycobank. ''Bovista colorata'' [online] [dostęp 2017-11-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-07].
  6. ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2017-11-03].