Leon Billewicz

Leon Billewicz
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

25 kwietnia 1870
Werbiczna

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Lata służby

1893–1927, 1939–1940

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Armia Wielkopolska
Wojsko Polskie

Formacja

I Korpus Polski w Rosji

Jednostki

XXXIV Brygada Piechoty

Stanowiska

dowódca brygady

Główne wojny i bitwy

wojna rosyjsko-japońska
I wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Leon Billewicz (ur. 25 kwietnia 1870 w majątku Werbiczna, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – generał brygady Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Lucjana i Ignacji urodzony 25 kwietnia 1870 w majątku Werbiczna, w powiecie włodzimierskim w ówczesnej guberni wołyńskiej[1].

Ukończył Szkołę Junkrów w Kijowie i Oficerską Szkołę Piechoty w Sankt Petersburgu. Od 1893 oficer rosyjskiej piechoty. Brał udział w 1900 w interwencji rosyjskiej w Chinach i wojnie z Japonią w latach 1904–1905 dowodząc kompanią i batalionem. W czasie I wojny światowej, na froncie niemieckim, dowodził pułkiem piechoty. W 1915 ciężko ranny. Przeleżał kilka miesięcy w szpitalu, po czym powrócił na front.

Po rewolucji październikowej opuścił armię i w randze pułkownika wstąpił do formującego się na Białorusi I Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego. Początkowo zajmował się sprawami organizacyjnymi korpusu, a w kwietniu 1918 objął dowództwo 6 pułku strzelców w 2 Dywizji Strzelców. Po rozwiązaniu I Korpusu w maju 1918 przybył do kraju, gdzie działał w Polskiej Organizacji Wojskowej.

31 października 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłego I Korpusu Polskiego i byłej armii rosyjskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia pułkownik[2]. Mianowany dowódcą Okręgu Wojskowego Nr IV Radom, z zadaniem sformowania Radomskiego Okręgowego Pułku Piechoty.

Od 25 marca 1919 dowodził 11 pułkiem strzelców wielkopolskich. 6 czerwca 1919 Komisariat Naczelnej Rady Ludowej, na wniosek głównodowodzącego, przyjął go do Sił Zbrojnych Polskich w byłym zaborze pruskim z byłego I Korpusu Polskiego, w stopniu pułkownika, w piechocie[3]. W tym samym miesiącu z częścią pułku wyruszył na front ukraiński. W walkach dotarł nad rzekę Zbrucz. We wrześniu wrócił do Wielkopolski i rozpoczął służbę na linii demarkacyjnej polsko-niemieckiej. W czasie wojny z bolszewikami od lutego 1920 dowodził XXXIV Brygadą Piechoty na froncie litewsko-białoruskim. 1 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu generała podporucznika, w grupie oficerów Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[4]. 24 czerwca 1920 razem z gen. ppor. Wincentym Odyńcem, dowódcą 17 DP i gen. ppor. Adolfem Kuczewskim, dowódcą XXXIII BP został zwolniony ze stanowiska i przydzielony do Stacji Zbornej dla Oficerów w Warszawie[5]. Na początku września 1921 został zwolniony ze stanowiska dowódcy punktu wymiany jeńców w Baranowiczach[6]. Od marca 1921 komendant miasta Brześć n. Bugiem, a później komendant Obszaru Warownego Brześć n. Bugiem. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 36. lokatą w korpusie generałów[7]. Przez ostatnie 4 lata służby (od października 1923 do kwietnia 1927) członek Oficerskiego Trybunału Orzekającego. Z dniem 30 kwietnia 1927 został przeniesiony w stan spoczynku[8]. Na emeryturze osiadł w majątku Werbiczna.

We wrześniu 1939 zgłosił się do służby do sztabu Naczelnego Wodza w Brześciu nad Bugiem i został wyznaczony na dowódcę garnizonu w Dubnie. Po napaści sowieckiej ewakuował się do Brzeżan, gdzie razem z gen. Aleksandrem Kowalewskim dowodził kombinowaną grupą operacyjną. Tam, po walce, dostał się do niewoli radzieckiej 19 września w mieście Żurawno koło Stryja w czasie wycofywania grupy w kierunku granicy węgierskiej. Był więziony w obozie jenieckim w Starobielsku[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[9]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD pod poz. 172(272)[1].

Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie na stopień generała brygady[10][11]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[12][13].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 31.
  2. ↑ Dz. Rozp. Komisji Wojskowej Nr 2 z 1 listopada 1918, poz. 20.
  3. ↑ Dekret Nr 135. „Tygodnik Urzędowy”. 23, s. 119, 1919-06-24. Poznańn: Komisariat Naczelnej Rady Ludowej. .
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 15 maja 1920, s. 353.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 21 lipca 1920, s. 611.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 10 września 1921, s. 1357.
  7. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 15.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927, s. 37, 44.
  9. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  10. ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
  11. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 1 [dostęp 2024-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  12. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2024-01-09].
  13. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 879.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]