Mafia – seria komputerowych przygodowych gier akcji skupionych na opowieściach o amerykańskiej mafii w XX wieku. Początkowo tworzona przez czeskie studio Illusion Softworks (znane później jako 2K Czech)[1], a od trzeciej części serii tworzona przez amerykańskie Hangar 13[2].
- Mafia (2002) – akcja gry głównie stanowi retrospekcję lat 30., gdzie główny bohater Thomas Angelo – początkowo biedny taksówkarz, a później członek mafijnej struktury – opisuje policyjnemu detektywowi przeszłość rodziny Salieri, która walczy z organizacją Morellów o wpływy w mieście Lost Heaven.
- Mafia II (2010) – fabuła gry osadzona jest na przełomie lat 40. i 50. XX wieku, ukazująca historię syna sycylijskich imigrantów, który po powrocie na przepustkę z II wojny światowej szuka sposobu na zarobienie pieniędzy na życie.
- Mafia II: Zdrada Jimmy’ego (2010) – rozszerzenie wprowadza nową sterowalną postać, Jimmy’ego – niezależnego przestępcy do wynajęcia, który podejmuje się różnorodnych zleceń[3].
- Mafia II: Wendetta Jimmy’ego (2010) – tytułowy Jimmy po 15 latach odbywania wyroku w więzieniu pragnie zemsty na ludziach, przez których został skazany[4].
- Mafia II: Przygody Joe (2010) – opowiada o historii Joe Barbaro podczas przebywania Vito w więzieniu, skazanego za kradzież i handel kartkami na benzynę[5].
- Mafia III (2016) – głównym bohaterem gry jest czarnoskóry Lincoln Clay, wychowanek katolickiego sierocińca. W 1968 roku wraca do Nowego Bordeaux z wojny w Wietnamie. Stykając się z przejawami rasizmu, zaczyna rozglądać się za środowiskiem, w którym zostanie zaakceptowany.
- Mafia III: Gaz do dechy! (2017) – Lincoln pomaga lokalnym aktywistom walczącym o prawa obywatelskie w uzyskaniu dowodów, które miałyby obciążyć rasistowskiego szeryfa miasta Sinclair Parish o zabójstwo informatora aktywistów oraz kradzież dowodów przeciwko niemu[6].
- Mafia III: Niedokończone sprawy (2017) – główny bohater gry oraz były agent CIA łączą siły, by powstrzymać złodzieja głowicy atomowej, którą próbuje sprzedać w nadziei na przyspieszenie zakończenia wojny w Wietnamie[7].
- Mafia III: Znak czasów (2017) – protagonista gry usiłuje doprowadzić do upadku kultu satanistycznego, który chce doprowadzić do wojny na tle rasowym. W przedsięwzięciu wspierają go pastor James oraz były członek kultu[8].
- Mafia: The Old Country (2025) – powstawanie gry ujawniono w 2022 roku z okazji dwudziestolecia serii[9]. 20 sierpnia 2024 zapowiedziano, że fabuła osadzona będzie na Sycylii na początku XX wieku, a premiera odbędzie się w 2025[10].
25 września 2020 ukazał się remake pierwszej części serii, stanowiący także składową pakietu Mafia: Trylogia, zawierającego trzy pierwsze części głównej serii gier. Stworzona na nowo wersja gry wykorzystuje silnik gry Mafia III oraz jej funkcjonalność, jak m.in. system walki oraz model jazdy pojazdami mechanicznymi.
Gry z serii osadzane są w fikcyjnych odpowiednikach amerykańskich metropolii, m.in. w Lost Heaven (Chicago – Mafia)[13], Empire Bay (Nowy Jork – Mafia II)[14] czy w Nowym Bordeaux (Nowy Orlean – Mafia III)[15]. Gracz może kontrolować postać w otwartym świecie z perspektywy trzeciej osoby. Do wykonywania zadań udostępnione zostają różnorodne pojazdy mechaniczne oraz uzbrojenie, które gracz może pozyskać podczas eksploracji, wykonywania zadań lub kupić w sklepie z bronią[16].
Pierwsze dwie części z głównej serii uzyskały stosunkowo wysokie oceny w agregatorze opinii Metacritic[17][18]. Trzecia część natomiast uzyskała ogólnie mieszane recenzje[19] – jako główne problemy krytycy w swoich opiniach wskazali rażącą powtarzalność wykonywanych w grze czynności oraz kłopoty techniczne po jej premierze[20][21].
Remake pierwszej części serii, Mafia: Edycja ostateczna po premierze uzyskał ogólnie pochlebne oceny[22], osiągając wynik ponad dwóch milionów sprzedanych kopii gry w ciągu około dwóch miesięcy od jej premiery[23].
- ↑ Mafia never dies: the legend of the Mafia: The city of the Lost Heaven is twenty. game-news24.com, 2022-08-28. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ 2K Announces Formation of Hangar 13. businesswire.com, 2014-12-04. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ Hands-on: 'The Betrayal of Jimmy' in Mafia II. destructoid.com, 2010-08-06. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ Mafia II Upcoming DLC Packs A Vendetta. kotaku.com, 2010-08-31. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ PS3/X360/PC Preview - 'Mafia II: Joe's Adventures'. worthplaying.com, 2010-11-12. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ Mafia 3 gets free demo alongside Faster Baby! DLC. pcgamer.com, 2017-03-28. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ Next Mafia III DLC Stones Unturned Hits May 30 - Game Informer. gameinformer.com, 2017-05-04. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ Mafia 3's third DLC expansion, Sign of the Times, launches in two weeks. eurogamer.net, 2017-07-11. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ 20-lecie serii Mafia – wywiad z twórcami. mafiagame.com, 2022-08-25. [dostęp 2022-09-18]. (pol.).
- ↑ Marcin Bukowski: Mafia: The Old Country oficjalnie zapowiedziana. Nową odsłonę gangsterskiej serii zobaczymy w akcji już niedługo. [w:] Gry-Online [on-line]. Webedia. [dostęp 2024-08-22]. (pol.).
- ↑ Mafia II Mobile. pocketgamer.co.uk. [dostęp 2022-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-28)]. (ang.).
- ↑ Mafia III: Rivals now available for Android, met with mixed reviews. androidpolice.com, 2016-10-07. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ 10 Years On: Interview With Mafia Director Daniel Vavra. ibtimes.co.uk, 2012-11-29. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ Interview: 2K Czech discusses 'Mafia II'. digitalspy.com, 2010-07-19. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ Mafia 3 Hands-On: Taking Over New Orleans One Crime at a Time. ign.com, 2017-05-02. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ Mafia Review. gamespot.com, 2004-03-15. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ Mafia for PC Reviews. metacritic.com. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ Mafia II for PC Reviews. metacritic.com. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ Mafia III for PC Reviews. metacritic.com. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ Mafia III review: how can a super stylish 1960s shooter be this boring?. theguardian.com, 2016-10-10. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ Mafia III's raisin in the sun sags like a heavy load. quartertothree.com, 2016-10-13. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ Mafia: Definitive Edition for PC Reviews. metacritic.com. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).
- ↑ NBA 2K21 drives Take-Two earnings. gamesindustry.biz, 2020-11-05. [dostęp 2022-09-18]. (ang.).