Margarita Tutulani

Sprzątanie Wikipedii
Ten artykuł należy dopracować:
Artykuł zawiera informacje niepotwierdzone źródłami. Większość źródeł pochodzi z czasów komunistycznych rządów Envera Hodzy w Albanii i mogą być stronnicze. Styl artykułu w znacznych częściach jest nieencyklopedyczny, należy go poprawić. Należy dopracować przypisy zgodnie z zaleceniami (WP:WER, Pomoc:Przypisy) - autorzy/podmioty odpowiedzialne, daty publikacji etc..
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Margarita Tutulani
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1924
Berat

Data i miejsce śmierci

6 lipca 1943
Kavaja

Zawód, zajęcie

bojowniczka ruchu oporu

Odznaczenia
Bohater Albanii
Pomnik bohaterki Margarity Tutulani w centrum miasta Berat, centralna Albania, 2021.

Margarita Tutulani (ur. 20 lipca 1924 w Beracie w Albanii, zm. 6 lipca 1943 we wsi Gosa koło Kavai)[1] – albańska antyfaszystowska bohaterka narodowa, zamordowana w czasie II wojny światowej przez włoskich okupantów.

Biografia

[edytuj | edytuj kod]

Margarita Tutulani urodziła się w Beracie w rodzinie pochodzenia arumuńskiego[2]. Jej dziadek Dhimitër Tutulani – prawnik i polityk – był jednym z sygnatariuszy albańskiej Deklaracji Narodowej w 1912. Ojciec, Miltiadh Tutulani, był ministrem finansów i posłem do albańskiego parlamentu[3]. Matka Kristina Tutulani (z d. Haxhistasa)[4]. Dziadek od strony matki Sotir Kolia był działaczem albańskiego ruchu narodowego i dyrektorem Biblioteki Narodowej Albanii. Miała starszego o pięć lat brata Kristaqa i młodszą o sześć lat siostrę Aferditę[3].

Margarita uczyła się w Instytucie Pedagogicznym Królowej Matki w Tiranie[5]. W 1939 kiedy Włochy zajęły Albanię wróciła do Beratu. W tym czasie uczestniczyła w protestach przeciw włoskiej okupacji. W 1942 wstąpiła do Komunistycznej Partii Albanii. 28 listopada 1942 odbyła się w Beracie manifestacja narodowa, a Margarita była jedną z jej organizatorek. W czasie demonstracji wygłosiła płomienne przemówienie przy pomniku poległych bojowników albańskiego ruchu narodowego. Poszukiwana przez policję od tego czasu musiała się ukrywać[6].

19-letnia Margarita została aresztowana wraz ze swoim bratem Kristaqem 2 lipca 1943 w ich domu rodzinnym w dzielnicy Mangalem w Beracie[3]. Podczas pobytu w areszcie byli przesłuchiwani i torturowani[7]. Rozstrzelano ich 6 lipca 1943 we wsi Gosa koło Kavaja[8]. Wśród ludności krążyło zdjęcie jej okaleczonego ciała. Morderstwo młodej dziewczyny wstrząsnęło ludźmi i zainspirowało wielu do przyłączenia się do ruchu oporu przeciwko faszystom.

Została nazwana „bohaterką ludu” i odznaczona najwyższym honorowym tytułem w Albanii. Jej grób znajduje się na Narodowym Cmentarzu Męczenników Albanii w Tiranie, gdzie pochowanych jest ok. 900 bojowników ruchu oporu. W archiwach rodziny Tutulani znajdują się wiersze, wspomnienia, eseje a także artystyczne hafty Margarity. Dziesięć dni po jej zamordowaniu, albański pisarz i tłumacz Vexhi Buharaja napisał, na jej cześć wiersz „Margarita”[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Margarita Tutulani | PDF [online], Scribd [dostęp 2021-08-30] (alb.).
  2. ↑ “Rilindja reale e Gjuhës dhe Kulturës Armano-Vllahe ka filluar dhe do të vazhdojë…..”. minoritetet.gov.al. [dostęp 2021-12-29]. (alb.).
  3. ↑ a b c Gazeta Telegraf, Kujtimet e Afërditës, motrës së Margarita dhe Kristaq Tutulanit: 5 Maji dhe harresa e heronjve në demokraci [online], Gazeta Telegraf [dostęp 2021-08-30] (alb.).
  4. ↑ Kristina Tutulani (z d. Haxhistasa) [online], www.myheritage.pl [dostęp 2021-08-30].
  5. ↑ ‘E vërteta e vrasjes së Margaritës e Kristaq Tutulanit, roli i Ramizit’ [online] [dostęp 2021-08-30] (alb.).
  6. ↑ Si u ekzekutuan në sy të njëri-tjetrit motër e vëlla [online], Gazeta Dita [dostęp 2021-08-30] (ang.).
  7. ↑ Margarita dhe Kristaq Tutulani në përjetësi të pavdekshëm | Zeri Popullit [online] [dostęp 2021-08-30] (alb.).
  8. ↑ a b In Memoriam/ Margarita Dhe Kristaq Tutulani [online], www.lajme.gen.al [dostęp 2021-08-30] (alb.).