Małuszów (powiat jaworski)

Małuszów

wieś
Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny (2012 r.)
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	jaworski
Gmina	Męcinka
Liczba ludności (III 2011)	372[2]
Strefa numeracyjna	76
Kod pocztowy	59-424[3]
Tablice rejestracyjne	DJA
SIMC	0365629
Położenie na mapie gminy Męcinka Małuszów
Położenie na mapie Polski Małuszów
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Małuszów
Położenie na mapie powiatu jaworskiego Małuszów
51°06′57″N 16°10′29″E/51,115833 16,174722[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Małuszów – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Męcinka^[4], przy drodze krajowej nr 3.

Podział administracyjny

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Małuszów, po jej zniesieniu w gromadzie Jawor, a w 1972 w gromadzie Godziszowa. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa legnickiego.

Wody

We wsi znajdują się dwa stawy.

Nazwa

Nazwa miejscowości nie jest jednoznaczna. Według jednej z teorii pochodzi od imienia Małut i jest patronimiczna. Wieś wymieniona została w staropolskiej, zlatynizowanej formie Malut parvum, czyli Wieś Małuta w łacińskim dokumencie wydanym w 1202 roku wydanym we Wrocławiu przez kancelarię biskupa wrocławskiego Cypriana^[5]. W dokumencie z 1217 roku wydanym przez biskupa wrocławskiego Lorenza miejscowość wymieniona jest jako „Maluce”^[6][7].

Z kolei według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości pochodzi od polskiego określenia określającego niedużą wielkość - "mały"^[8]. W swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia pierwotną nazwę jako Maluci podając jej znaczenie "Sehr kleiner Ort" czyli tłumacząc na język polski "bardzo mała miejscowość"^[8]. Nazwa wsi została później fonetycznie zgermanizowana na Malitsch^[8] i utraciła swoje pierwotne znaczenie. Obie teorie nie są sprzeczne ponieważ imię zasadźcy mogło wywodzić się od słowa mały.

W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Malutz^[9][10].

Historia

Pierwsza wzmianka o miejscowości pojawiła się w 1202 roku^[11].

W XVII wieku miejscowość należała do rodu Stoszów, o czym świadczy m.in. nagrobek z 1676 roku^[11].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty^[12]:

• kościół parafialny pw. Narodzenia NMP, z XIV-XVIII w.
• plebania (nr 14), z końca XVIII w., przebudowana w XX w.
• kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pw. św. Józefa Oblubieńca, z 1863 r.
• zespół pałacowy z XVII-XIX w. składający się z pałacu i parku

Galeria

• 
  Kościół św. Józefa Oblubieńca
• 
  Kościół św. Józefa Oblubieńca
• 
  Kościół Narodzenia NMP
• 
  Pałac w Małuszowie
• 
  Pałac w Małuszowie

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 76994
2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 772 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-03-02].
5. Grünhagen 1866 ↓, s. 60.
6. Grünhagen 1866 ↓, s. 98.
7. Otto Koischwitz, Jauer – ein Wegweiser durch die Heimat und ihre Geschichte, Jauer 1930, s. 125.
8. HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 70, OCLC 456751858  (niem.).
9. Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis. dokumentyslaska.pl. [dostęp 2012-10-24].
10. H. Markgraf, J. W. Schulte, Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis, Breslau 1889.
11. Historia miejscowości - Gmina Męcinka [online], www.mecinka.pl [dostęp 2022-11-01] .
12. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 31. [dostęp 2012-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-29)].

Bibliografia

• ColmarC. Grünhagen ColmarC., Regesten zur Schlesischen Geschichte, Breslau: Josef Max & KOMP., 1866  (niem.).

Linki zewnętrzne

• Małuszów na portalu polska-org.pl