Ministrowie finansów Irlandii

Siedziba ministerstwa finansów w Dublinie

Minister finansów (irl. Aire Airgeadais), jeden z najważniejszych urzędów ministerialnych Republiki Irlandzkiej, kontrolujący całokształt finansowej i monetarnej polityki państwa. Minister stoi na czele Departamentu finansów (irl. An Roinn Airgeadais). Nazwa wzięła się od XII-wiecznego angielskiego kanclerza skarbu, który prowadził rachunki na stole przykrytym biało-czarną szachownicą. Współczesny minister finansów Wielkiej Brytanii wciąż nosi tytuł Chancellor of Exchequer, co jest tłumaczone na język polski jako kanclerz skarbu[1][2][3], kanclerz szachownicy[4][5] lub kanclerz Exchequer[6].

Minister finansów uznawany jest za drugiego pod względem znaczenia członka rządu po premierze. Musi być członkiem Dáil Éireann, izby niższej irlandzkiego parlamentu. Do jego zadań należy przygotowywanie budżetu, który przedstawia izbie w pierwszą środę grudnia.

Wielu ministrów finansów obejmowało później tekę premiera. Byli to Jack Lynch, Charles Haughey, Albert Reynolds, John Bruton, Bertie Ahern czy Brian Cowen.

Ministrowie finansów Republiki Irlandzkiej

[edytuj | edytuj kod]
Minister Okres urzędowania
Eoin MacNeill(inne języki) 22 stycznia 1919 - 1 kwietnia 1919
Michael Collins 2 kwietnia 1919 - 22 sierpnia 1922
William Thomas Cosgrave 17 lipca 1922 - 21 września 1923
Ernest Blythe 21 września 1923 - 9 marca 1932
Seán MacEntee(inne języki) 9 marca 1932 - 16 września 1939
Seán T. O’Kelly 16 września 1939 - 14 czerwca 1945
Frank Aiken 19 czerwca 1945 - 18 lutego 1948
Patrick McGilligan 18 lutego 1948 - 13 czerwca 1951
Seán MacEntee(inne języki) 13 czerwca 1951 - 2 czerwca 1954
Gerard Sweetman(inne języki) 2 czerwca 1954 - 20 marca 1957
James Ryan(inne języki) 20 marca 1957 - 21 kwietnia 1965
Jack Lynch 21 kwietnia 1965 - 10 listopada 1966
Charles Haughey 10 listopada 1966 - 7 maja 1970
George Colley 9 maja 1970 - 14 marca 1973
Richie Ryan 14 marca 1973 - 5 lipca 1977
George Colley 5 lipca 1977 - 11 grudnia 1979
Michael O’Kennedy 12 grudnia 1979 - 16 grudnia 1980
Gene Fitzgerald 16 grudnia 1980 - 30 czerwca 1981
John Bruton 30 czerwca 1981 - 9 marca 1982
Ray MacSharry 9 marca 1982 - 14 grudnia 1982
Alan Dukes 14 grudnia 1982 - 14 lutego 1986
John Bruton 14 lutego 1986 - 10 marca 1987
Ray MacSharry 10 marca 1987 - 24 listopada 1988
Albert Reynolds 24 listopada 1988 - 7 listopada 1991
Charles Haughey (p.o.) 7 listopada 1991 - 14 listopada 1991
Bertie Ahern 14 listopada 1991 - 15 grudnia 1994
Ruairi Quinn 15 grudnia 1994 - 26 czerwca 1997
Charlie McCreevy 26 czerwca 1997 - 29 września 2004
Brian Cowen 29 września 2004 - 7 maja 2008
Brian Lenihan 7 maja 2008 - 9 marca 2011
Michael Noonan 9 marca 2011 - 14 czerwca 2017
Paschal Donohoe 14 czerwca 2017 - 17 grudnia 2022
Michael McGrath 17 grudnia 2022 - 25 czerwca 2024
Jack Chambers 25 czerwca 2024 - 23 stycznia 2025
Paschal Donohoe od 23 stycznia 2025

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ kanclerz skarbu - Wielki słownik języka polskiego PAN [online], www.wsjp.pl [dostęp 2025-02-02] (pol.).
  2. ↑ Jan Stanisławski, Wielki słownik angielsko-polski, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1964, s. 280.
  3. ↑ Tomasz Goduń i inni, Leksykon systemów politycznych, wyd. 2, Warszawa: Dom wydawniczy ELIPSA, 2003, s. 330, ISBN 83-7151-548-0.
  4. ↑ Michał Sczaniecki, Powszechna historia państwa i prawa, Katarzyna Sójka-Zielińska (oprac.), Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN, 2000, s. 166, ISBN 83-86702-15-X.
  5. ↑ Marek Wąsowicz, Historia ustroju państw Zachodu. Zarys wykładu, Warszawa: LIBER, 1998, s. 62, ISBN 83-7206-011-8.
  6. ↑ Exchequer, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-02-02].