Mistrzostwa Grecji w piłce nożnej mężczyzn

Mistrzostwa Grecji w piłce nożnej (gr. Πρωτάθλημα Ελλάδας ποδοσφαίρου ανδρών, Protáthlima Elládas podosfaírou andrón) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie – corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Grecji.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Mistrzostwa Grecji w piłce nożnej rozgrywane są od 1906 roku. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Soúper Ligka, Foútbol Ligk, G΄ Ethnikí, D΄ Ethnikí oraz niższych klasach.

14 września 1890 w Smyrnie (obecnie Izmir w Turcji) powstał pierwszy grecki klub piłkarski Orfeas Smyrne, potem następne. Pierwsze nieoficjalne mistrzostwa organizowane przez Asocjację Greckich Atletycznych i Gimnastycznych Stowarzyszeń (SEAGS, a od 1929 SEGAS) razem z Greckim Komitetem Olimpijskim (EOA) w marcu 1906 jako część Igrzysk panhelleńskich. Uczestniczyło trzy zespoły z Aten i okolic, które rozgrywały pojedyncze spotkania pomiędzy sobą, czyli odbyły się trzy turniejowe gry. Do 1913 turniej organizowała SEGAS. Następnie mistrzostwa zostały zawieszone z powodu dwóch wojen bałkańskich (1912–1913 i 1913). W 1914 Komitet Igrzysk Olimpijskich (EOA) ponownie organizował Panhelleńskie mistrzostwa. Potem I wojna światowa oraz wojna grecko-turecka (1919–1922) na 6 lat przerwała rozgrywki piłkarskie. Dopiero w sezonie 1921/22 Asocjacja Klubów Piłkarskich Hellady (EPSE, która powstała w 1919) ponownie organizowała lokalne rozgrywki klubów z Aten i Pireusu. Do 1927 rozgrywki toczyły się oddzielnie w kilku regionach Grecji. Tylko w sezonie 1922/1923 udało się wyłonić najlepszą drużynę spośród wszystkich regionów, jednak ten tytuł nie jest uważany za oficjalne mistrzostwo Grecji.

Po założeniu greckiej federacji piłkarskiej – EPO w 1926 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych oficjalnych Mistrzostw Grecji w sezonie 1927/28. Najpierw rozgrywki nazywały się Panhelleńskie mistrzostwa (gr. Πανελλήνιο πρωτάθλημα, Panellenio Protathlema). Zespoły walczyli w grupach regionalnych, a zwycięzcy kwalifikowały się do turnieju finałowego, w którym rozgrywano tytuł mistrza Grecji.

W sezonie 1959/60 po raz pierwszy wystartowały rozgrywki w A΄ Ethnikí. Po raz pierwszy 16 zespołów konkurowali w jedynej lidze, a potem odbyły się play-off o miejsce 1, 3, 5 itd. W następnych sezonach mecze play-off odbywały się tylko pomiędzy drużynami, które zdobyli jednakową liczbę punktów.

Rozgrywki zawodowej Super Ligi zainaugurowano w sezonie 2006/07[1].

Mistrzowie i pozostali medaliści

[edytuj | edytuj kod]
Sezon K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi
Mistrzostwa SEAGS/EOA (gr. Πρωτάθλημα ΣΕΑΓΣ ή/και ΕΟΑ)
1906     1 Ethnikos Ateny Piraikos Syndesmos Panellinios GS ? ? 3 kluby
1907     2 Ethnikos Ateny Akademaikon Gymnasterion ? ? 4 kluby
1907/08     1 Goudi Ateny Ethnikos Ateny Piraikos Syndesmos ? ? 4 kluby
1908     1 Podosferikos Omilos Athenon Goudi Ateny Ethnikos Ateny ? ? 3 kluby
1909/10     2 Goudi Ateny Piraikos Syndesmos Ethnikos Ateny ? ? 6 klubów
1910     2 Podosferikos Omilos Athenon Piraikos Syndesmos Goudi Ateny ? ? 3 kluby
1911     3 Panellinios Podosferikos Omilos Piraikos Syndesmos ? ? 2 kluby
1912     3 Goudi Ateny Ethnikos Ateny Stratiotikí Skholí Evelpídhon ? ? 5 klubów
1913     nie rozgrywano przez wojny bałkańskie
1914     4 Goudi Ateny Piraikos Syndesmos ? ? ? ? klubów
1916–1919     nie rozgrywano przez I wojnę światową
1919–1921     nie rozgrywano przez wojnę grecko-turecką
Rozgrywki regionalne Hellady (gr. Πρωτάθλημα Ελλάδος)
1921/22     nie wyłoniono
1922/23     1 Piraikos Syndesmos Aris FC ? ? ? klubów, 2 gr.+finał
1923/24     nie wyłoniono
1924/25     nie wyłoniono
1925/26     nie wyłoniono
1926/27     nie wyłoniono
Panhelleńskie Mistrzostwa (gr. Πανελλήνιο πρωτάθλημα)
1927/28     1 Aris FC Ethnikos Pireus Atromitos Peristeri ? ? ? klubów, 3 gr., finał
1928/29     nie rozgrywano
1929/30     1 Panathinaikos AO Aris FC Olympiakos SFP ? ? 3 kluby
1930/31     1 Olympiakos SFP Panathinaikos AO Aris FC ? ? 8 klubów
1931/32     2 Aris FC Panathinaikos AO Apollon Ateny ? ? 8 klubów
1932/33     2 Olympiakos SFP Aris FC AEK Ateny ? ? 3 kluby
1933/34     3 Olympiakos SFP Iraklís Saloniki ? ? 10 klubów
1934/35     nie rozgrywano
1935/36     4 Olympiakos SFP Panathinaikos AO Apollon Ateny ? ? 8 klubów
1936/37     5 Olympiakos SFP PAOK FC Panathinaikos AO ? ? 3 kluby
1937/38     6 Olympiakos SFP Apollon Ateny Aris FC ? ? 3 kluby
1938/39     1 AEK Ateny Iraklís Saloniki ? ? 14 klubów
1939/40     2 AEK Ateny PAOK FC ? ? 14 klubów
1940/41     rozgrywek nie dokończono
1941/42     nie rozgrywano
1942/43     rozgrywek nie dokończono
1943–1945     nie rozgrywano
1945/46     3 Aris FC AEK Ateny Olympiakos SFP ? ? 3 kluby
1946/47     7 Olympiakos SFP Iraklís Saloniki Panionios Nea Smirni ? ? 6 klubów
1947/48     8 Olympiakos SFP Apollon Ateny PAOK FC ? ? 3 kluby
1948/49     2 Panathinaikos AO Olympiakos SFP Aris FC ? ? 3 kluby
1949/50     nie rozgrywano
1950/51     9 Olympiakos SFP Panionios Nea Smirni Iraklís Saloniki 3 kluby
1951/52     nie rozgrywano
1952/53     3 Panathinaikos AO Olympiakos SFP Aris FC ? ? 3 kluby
1953/54     10 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 7 Grecja Christoforos-Foris Jentzis (PAOK FC) 6 klubów
1954/55     11 Olympiakos SFP Panathinaikos AO Apollon Ateny 8 Grecja Filippos Asimakopoulos (Panathinaikos AO) 6 klubów
1955/56     12 Olympiakos SFP Ethnikos Pireus Panathinaikos AO 7 Grecja Lambis Kouiroukidis (PAOK FC) 6 klubów
1956/57     13 Olympiakos SFP Panathinaikos AO Apollon Ateny 15 Grecja Petros Christoforidis (Proodeftiki) 10 klubów
1957/58     14 Olympiakos SFP AEK Ateny Panathinaikos AO 15 Grecja Kostas Jeorgopoulos (Panionios GSS) 12 klubów
1958/59     15 Olympiakos SFP AEK Ateny Panionios Nea Smirni 21 Grecja Kostas Nestoridis (AEK Ateny) 10 klubów
Alpha Ethniki (gr. Α΄ Εθνική)
1959/60     4 Panathinaikos AO AEK Ateny Olympiakos SFP 33 Grecja Kostas Nestoridis (AEK Ateny) 16 klubów
1960/61     5 Panathinaikos AO Olympiakos SFP Panionios Nea Smirni 27 Grecja Kostas Nestoridis (AEK Ateny) 16 klubów
1961/62     6 Panathinaikos AO Olympiakos SFP Apollon Ateny 29 Grecja Kostas Nestoridis (AEK Ateny) 16 klubów
1962/63     3 AEK Ateny Panathinaikos AO Olympiakos SFP 23 Grecja Kostas Nestoridis (AEK Ateny) 16 klubów
1963/64     7 Panathinaikos AO Olympiakos SFP AEK Ateny 29 Grecja Dimitris Papaioanu (AEK Ateny) 16 klubów
1964/65     8 Panathinaikos AO AEK Ateny Olympiakos SFP 29 Grecja Jorgos Sideris (Olympiakos SFP) 16 klubów
1965/66     16 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 23 Grecja Dimitris Papaioanu (AEK Ateny) 16 klubów
1966/67     17 Olympiakos SFP AEK Ateny Panathinaikos AO 22 Grecja Jorgos Sideris (Olympiakos SFP) 16 klubów
1967/68     4 AEK Ateny Olympiakos SFP Panathinaikos AO 24 Grecja Thanasis Intzoglou (Panionios GSS) 18 klubów
1968/69     9 Panathinaikos AO Olympiakos SFP Aris FC 35 Grecja Jorgos Sideris (Olympiakos SFP) 18 klubów
1969/70     10 Panathinaikos AO AEK Ateny Olympiakos SFP 25 Grecja Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO) 18 klubów
1970/71     5 AEK Ateny Panionios Nea Smirni Panathinaikos AO 28 Grecja Giorgos Dedes (Panionios GSS) 18 klubów
1971/72     11 Panathinaikos AO Olympiakos SFP AEK Ateny 39 Grecja Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO) 18 klubów
1972/73     18 Olympiakos SFP PAOK FC Panathinaikos AO 22 Grecja Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO) 18 klubów
1973/74     19 Olympiakos SFP Panathinaikos AO Aris FC 26 Grecja Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO) 18 klubów
1974/75     20 Olympiakos SFP AEK Ateny PAOK FC 20 Grecja Andonis Andoniadis (Panathinaikos AO),
Urugwaj Washington Calcaterra (Ethnikos)
18 klubów
1975/76     1 PAOK FC AEK Ateny Olympiakos SFP 15 Grecja Giorgos Dedes (AEK Ateny) 16 klubów
1976/77     12 Panathinaikos AO Olympiakos SFP PAOK FC 22 Grecja Thanasis Intzoglou (Ethnikos),
Grecja Dimitris Papadopoulos (OFI 1925)
18 klubów
1977/78     6 AEK Ateny PAOK FC Panathinaikos AO 22 Grecja Tomas Mawros (AEK Ateny) 18 klubów
1978/79     7 AEK Ateny Olympiakos SFP Aris FC 31 Grecja Tomas Mawros (AEK Ateny) 18 klubów
1979/80     21 Olympiakos SFP Aris FC Panathinaikos AO 25 Dušan Bajević (AEK Ateny) 18 klubów
1980/81     22 Olympiakos SFP AEK Ateny Aris FC 21 Grecja Konstandinos Kuis (Aris FC) 18 klubów
1981/82     23 Olympiakos SFP Panathinaikos AO PAOK FC 21 Grecja Grigoris Charalambidis (Panathinaikos AO) 18 klubów
1982/83     24 Olympiakos SFP AE Larisa AEK Ateny 29 Grecja Nikos Anastopulos (Olympiakos SFP) 18 klubów
1983/84     13 Panathinaikos AO Olympiakos SFP Iraklís Saloniki 18 Grecja Nikos Anastopulos (Olympiakos SFP) 16 klubów
1984/85     2 PAOK FC Panathinaikos AO AEK Ateny 27 Grecja Tomas Mawros (AEK Ateny) 16 klubów
1985/86     14 Panathinaikos AO OFI Heraklion AEK Ateny 19 Grecja Nikos Anastopulos (Olympiakos SFP) 16 klubów
1986/87     25 Olympiakos SFP Panathinaikos AO OFI Heraklion 16 Grecja Nikos Anastopulos (Olympiakos SFP) 16 klubów
1987/88     1 AE Larisa AEK Ateny PAOK FC 21 Dania Henrik Nielsen (AEK Ateny) 18 klubów
1988/89     8 AEK Ateny Olympiakos SFP Panathinaikos AO 20 Węgry Imre Boda (Olympiakos Wolos) 16 klubów
1989/90     15 Panathinaikos AO AEK Ateny PAOK FC 22 Grecja Tomas Mawros (Panionios GSS) 18 klubów
1990/91     16 Panathinaikos AO Olympiakos SFP AEK Ateny 23 Grecja Dimitris Sarawakos (Panathinaikos AO) 18 klubów
1991/92     9 AEK Ateny Olympiakos SFP Panathinaikos AO 27 Grecja Wasilis Dimitriadis (AEK Ateny) 18 klubów
1992/93     10 AEK Ateny Panathinaikos AO Olympiakos SFP 33 Grecja Wasilis Dimitriadis (AEK Ateny) 18 klubów
1993/94     11 AEK Ateny Panathinaikos AO Olympiakos SFP 24 Grecja Aleksios Aleksandris (AEK Ateny),
Polska Krzysztof Warzycha (Panathinaikos AO)
18 klubów
1994/95     17 Panathinaikos AO Olympiakos SFP PAOK FC 29 Polska Krzysztof Warzycha (Panathinaikos AO) 18 klubów
1995/96     18 Panathinaikos AO AEK Ateny Olympiakos SFP 25 Grecja Wasilis Tsiartas (AEK Ateny) 18 klubów
1996/97     26 Olympiakos SFP AEK Ateny OFI Heraklion 23 Grecja Aleksios Aleksandris (Olympiakos SFP) 18 klubów
1997/98     27 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 32 Polska Krzysztof Warzycha (Panathinaikos AO) 18 klubów
1998/99     28 Olympiakos SFP AEK Ateny Panathinaikos AO 22 Grecja Demis Nikolaidis (AEK Ateny) 18 klubów
1999/00     29 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 24 Grecja Dimitris Nalidzis (Panionios GSS/PAOK FC) 18 klubów
2000/01     30 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 20 Grecja Aleksios Aleksandris (Olympiakos SFP) 16 klubów
2001/02     31 Olympiakos SFP AEK Ateny Panathinaikos AO 19 Grecja Aleksios Aleksandris (Olympiakos SFP) 14 klubów
2002/03     32 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 16 Grecja Nikolaos Limberopulos (Panathinaikos AO) 16 klubów
2003/04     19 Panathinaikos AO Olympiakos SFP PAOK FC 21 Brazylia Giovanni Silva de Oliveira (Olympiakos SFP) 16 klubów
2004/05     33 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 18 Grecja Teofanis Gekas (Kallithea/Panathinaikos AO) 16 klubów
2005/06     34 Olympiakos SFP AEK Ateny Panathinaikos AO 17 Grecja Dimitris Salpingidis (PAOK FC) 16 klubów
Super League (gr. Σούπερλιγκ Ελλάδα)
2006/07     35 Olympiakos SFP AEK Ateny Panathinaikos AO 18 Grecja Nikolaos Limberopulos (AEK Ateny) 16 klubów
2007/08[a]     36 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 19 Argentyna Ismael Blanco (AEK Ateny) 16 klubów
2008/09[a]     37 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 14 Argentyna Ismael Blanco (AEK Ateny),
Argentyna Luciano Galletti (Olympiakos SFP)
16 klubów
2009/10[a]     20 Panathinaikos AO PAOK FC AEK Ateny 23 Francja Djibril Cissé (Panathinaikos AO) 16 klubów
2010/11[a]     38 Olympiakos SFP Panathinaikos AO PAOK FC 20 Francja Djibril Cissé (Panathinaikos AO) 16 klubów
2011/12[a]     39 Olympiakos SFP Panathinaikos AO AEK Ateny 20 Belgia Kevin Mirallas (Olympiakos SFP) 16 klubów
2012/13[a]     40 Olympiakos SFP PAOK FC Atromitos Ateny 20 Algieria Rafik Djebbour (Olympiakos SFP) 16 klubów
2013/14[a]     41 Olympiakos SFP Panathinaikos AO PAOK FC 16 Argentyna Esteban Solari (Skoda Ksanti) 18 klubów
2014/15[a]     42 Olympiakos SFP Panathinaikos AO Asteras Tripolis 17 Argentyna Jerónimo Barrales (Asteras Tripolis) 18 klubów
2015/16[a]     43 Olympiakos SFP PAOK FC Panathinaikos AO 18 Grecja Kostas Fortunis (Olympiakos SFP) 16 klubów
2016/17[a]     44 Olympiakos SFP AEK Ateny Panathinaikos AO 22 Szwecja Marcus Berg (Panathinaikos AO) 16 klubów
2017/18     12 AEK Ateny PAOK FC Olympiakos SFP 18 Serbia Aleksandar Prijović (PAOK FC) 16 klubów
2018/19     3 PAOK FC Olympiakos SFP AEK Ateny 19 Grecja Efthymios Koulouris (PAE Atromitos) 16 klubów
Super League 1 (gr. Σούπερλιγκ Ένα Ελλάδα)
2019/20     45 Olympiakos SFP PAOK FC AEK Ateny 20 Maroko Youssef El-Arabi (Olympiakos) 14 klubów, 2 fazy
2020/21     46 Olympiakos SFP PAOK FC Aris FC 22 Maroko Youssef El-Arabi (Olympiakos) 14 klubów, 2 fazy
2021/22     47 Olympiakos SFP PAOK FC Aris FC 17 Holandia Tom van Weert (Wolos NPS) 14 klubów, 2 fazy
2022/23     13 AEK Ateny Panathinaikos AO Olympiakos SFP 18 Demokratyczna Republika Konga Cédric Bakambu (Olympiakos) 14 klubów, 2 fazy
2023/24     4 PAOK FC AEK Ateny Olympiakos SFP 20 Hiszpania Loren Morón (Aris FC) 14 klubów, 2 fazy

Statystyka

[edytuj | edytuj kod]

Klasyfikacja według klubów

[edytuj | edytuj kod]

W dotychczasowej historii Mistrzostw Grecji na podium oficjalnie stawało w sumie 12 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Olympiakos SFP, który zdobył 47 tytułów mistrzowskich.

Stan po sezonie 2023/24.

Lokalizacja drużyn mistrzowskich
10 i więcej mistrzostw Grecji
Lp. Klub Miejsca na podium Zwycięskie sezony
1. Olympiakos Pireus 47 17 13 1930/31, 1932/33, 1933/34, 1935/36, 1936/37, 1937/38, 1946/47, 1947/48, 1950/51, 1953/54, 1954/55, 1955/56, 1956/57, 1957/58, 1958/59, 1965/66, 1966/67, 1972/73, 1973/74, 1974/75, 1979/80, 1980/81, 1981/82, 1982/83, 1986/87, 1996/97, 1997/98, 1998/99, 1999/00, 2000/01, 2001/02, 2002/03, 2004/05, 2005/06, 2006/07, 2007/08, 2008/09, 2010/11, 2011/12, 2012/13, 2013/14, 2014/15, 2015/16, 2016/17, 2019/20, 2020/21, 2021/22
2. Panathinaikos Ateny 20 26 17 1929/30, 1948/49, 1952/53, 1959/60, 1960/61, 1961/62, 1963/64, 1964/65, 1968/69, 1969/70, 1971/72, 1976/77, 1983/84, 1985/86, 1989/90, 1990/91, 1994/95, 1995/96, 2003/04, 2009/10
3. AEK Ateny 13 19 20 1938/39, 1939/40, 1962/63, 1967/68, 1970/71, 1977/78, 1978/79, 1988/89, 1991/92, 1992/93, 1993/94, 2017/18, 2022/23
4. PAOK Saloniki 4 12 11 1975/76, 1984/85, 2018/19, 2023/24
5. Aris Saloniki 3 3 10 1927/28, 1931/32, 1945/46
6. AE Larisa 1 1 0 1987/88
7. Iraklis Saloniki 0 3 2
8. Apollon Ateny 0 2 5
9. Panionios Nea Smirni 0 2 3
10. Ethnikos Pireus 0 2 0
11. OFI Heraklion 0 1 2
12. Atromitos Ateny 0 0 2

Klasyfikacja według miast

[edytuj | edytuj kod]

Siedziby klubów: stan po sezonie 2023/24.

Miasto Liczba tytułów Kluby
Pireus 47 Olympiakos Pireus (47)
Ateny 33 Panathinaikos Ateny (20), AEK Ateny (13)
Saloniki 7 PAOK Saloniki (4), Aris Saloniki (3)
Larisa 1 AE Larisa (1)

Uczestnicy

[edytuj | edytuj kod]

Jest 69 zespołów, które wzięły udział w 65 ligowych Mistrzostwach Grecji, które były prowadzone od 1959/60 aż do sezonu 2024/25 łącznie. Tylko Olympiakos SFP, Panathinaikos AO i PAOK byli zawsze obecni w każdej edycji.

Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2024/25.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j Wraz z wprowadzeniem play-offów, z tego rankingu zaczerpnięto pozycje od 2 do 5 w końcowej klasyfikacji

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]