Muchomornica śluzowata

Muchomornica śluzowata
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

muchomorowate

Rodzaj

Zhuliangomyces

Gatunek

muchomornica śluzowata

Nazwa systematyczna
Zhuliangomyces illinitus (Fr.) Redhead
Index Fungorum 385: 1 (2019)
Multimedia w Wikimedia Commons

Muchomornica śluzowata (Zhuliangomyces illinitus (Fr.) Redhead) – gatunek grzybów z rodziny muchomorowatych (Amanitaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji: Amanitaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi według Index Fungorum[1].

Po raz pierwszy opisał go w roku 1818 Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus illinitus. Obecną nazwę nadał mu w roku 2019 Scott Alan Redhead, przenosząc go do rodzaju Zhuliangomyces[1].

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus illinitus Fr. 1818
  • Amanitella illinita (Fr.) Maire 1913
  • Limacella illinita (Fr.) Maire 1933
  • Limacella illinita var. argillacea (Fr.) H.V. Sm. 1945
  • Limacella illinita (Fr.) Maire 1933, var. illinita
  • Limacella illinita var. rubescens H.V. Sm. 1945
  • Mastocephalus illinitus (Fr.) Kuntze 1891
  • Myxoderma illinitum (Fr.) Kühner 1926

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3] Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 2–9 cm, kształt u młodych owocników półkulisty, później dzwonkowaty i łukowaty, w końcu płaski z tępym garbem. Brzeg długo podwinięty. Powierzchnia podczas suchej pogody matowa, podczas wilgotnej bardzo śliska i błyszcząca. Kolor początkowo biały, tylko na środku kapelusza ochrowy, później jasnokremowy, żółtawy, ochrowobrązowy[4].

Blaszki

Szerokie, wolne, gęste, o gładkich ostrzach, białawe[4].

Trzon

Wysokość 5–10 cm, grubość 0,6–1 cm, walcowaty, w dolnej części nieco rozszerzony, ale bez bulwy. Jest kruchy, początkowo pełny, później pusty. U młodych owocników pokryty jest śluzem. Pod kapeluszem biały z resztkami śluzowatego pierścienia, poza tym ma barwę od białawej do jasnoochorowej[4].

Miąższ

Biały, tylko na środku kapelusza gruby. Ma mączny smak i zapach[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki kuliste do szeroko elipsoidalnych, gładkie, nieamyloidalne, o rozmiarach 4,5–6,5 × 4–6 μm[5].

Gatunki podobne

Podobny jest łuskwiak śluzowaty (Pholiota lenta). Odróżnia się włóknisto łuskowatym trzonem (poniżej białej strefy pierścieniowej) oraz siedliskiem – rośnie na martwym drewnie[4].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

W Ameryce Północnej i w Europie opisano wiele stanowisk muchomornicy śluzowatej i jest tutaj szeroko rozprzestrzeniona. Poza tymi kontynentami opisano jej występowanie tylko w Wenezueli[6]. W Polsce częstość występowania i rozprzestrzenienie nie są znane. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. opisano tylko 4 jej stanowiska[3].

Naziemny grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach iglastych, mieszanych i liściastych z udziałem świerka lub jodły. Rośnie w trawie, wśród mchów i na ściółce leśnej. Pojawia się w miesiącach sierpień – październik[4][3].

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Grzyb jadalny[4].

W badaniach przeprowadzonych w 2007 roku u Zhuliangomyces illinitus wykryto cztery nowe bioaktywne związki. Niektóre z nich wykazywały słabą fitotoksyczność i umiarkowane działanie nicieniobójcze przeciwko Caenorhabditis elegans. Inne działały umiarkowanie cytotoksycznie[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2024-01-12] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-01-12] (ang.).
  3. ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 413, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ a b c d e f g Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 80, ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. ↑ Rogers Mushrooms [online] [dostęp 2016-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-03] (ang.).
  6. ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-12-16].
  7. ↑ Nina Gruhn i inni, Biologically active metabolites from the basidiomycete Limacella illinita (Fr.) Murr., „Zeitschrift Für Naturforschung C Journal Of Biosciences”, 62 (11–12), Department of Biotechnology, University of Kaiserslautern, s. 808–812, ISSN 0939-5075.