Muhammad Bakir al-Hakim
| Ajatollah | |
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
Muhammad Bakir al-Hakim (ar. محمد باقر الحكيم; ur. 1939 w An-Nadżafie, zm. 29 sierpnia 2003 tamże) – iracki duchowny szyicki, ajatollah, wieloletni przywódca Najwyższej Rady Rewolucji Islamskiej w Iraku.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesna działalność
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z jednej z najbardziej szanowanych rodzin szyickich z An-Nadżafu. Był synem ajatollaha Muhsina Bakira al-Hakima i odebrał tradycyjne szyickie wykształcenie religijne[1]. Należał do organizacji Zew Islamu[1]. W 1977 został aresztowany po masowych antyrządowych manifestacjach szyitów w An-Nadżafie i Karbali razem z dwoma tysiącami szyitów[2]. Był torturowany przez irackie służby bezpieczeństwa; jego pięciu braci i kilkunastu krewnych zginęło w podobnych okolicznościach[1].
Działalność na emigracji
[edytuj | edytuj kod]W 1980, krótko po wybuchu wojny iracko-irańskiej, Muhammad Bakir al-Hakim opuścił Irak i emigrował do Iranu[1], podobnie jak jego brat Abd al-Aziz[3]. W 1982 w Teheranie, za zgodą i z poparciem władz irańskich, Muhammad Bakr al-Hakim utworzył Najwyższą Radę Rewolucji Islamskiej w Iraku, która miała jednoczyć irackie szyickie organizacje opozycyjne. W praktyce szybko jednak zaczęła działać jak zwykła partia polityczna, konkurując z innymi szyickimi formacjami, te bowiem nie chciały ślepo naśladować wzorców irańskich ani zbytnio uzależniać się do wsparcia tamtejszego rządu. Muhammad Bakr al-Hakim był natomiast zwolennikiem systemu sprawowania władzy pod nadzorem autorytetu religijnego, na wzór irański (Welajat-e faghih)[4][5]. Z poglądu tego wycofał się po 2001, gdy zaczął deklarować poparcie dla demokracji i tolerancji religijnej[1].
Powrót do Iraku i śmierć
[edytuj | edytuj kod].jpg)
Do Iraku powrócił w maju 2003, po obaleniu rządów Saddama Husajna wskutek amerykańskiej interwencji wojskowej[6]. Występował przeciwko amerykańskiej okupacji Iraku i zapowiadał wystąpienie Irakijczyków przeciwko obecności obcych wojsk. Wzywał jednak swoich zwolenników, by nie atakowali żołnierzy koalicji, a swojego brata Abd al-Aziza zachęcił do przyjęcia propozycji zasiadania w Tymczasowej Irackiej Radzie Zarządzającej[1]
W sierpniu tego samego roku zginął w zamachu terrorystycznym na meczet Alego w An-Nadżafie[6]. Po jego śmierci miały miejsce masowe manifestacje szyitów, domagających się wycofania się Amerykanów z Iraku[7][8].
Muhammad Bakir al-Hakim został pochowany w An-Nadżafie, w sąsiedztwie cmentarza szyitów, którzy zginęli w 1920 podczas powstania antybrytyjskiego[8]. Przewodnictwo w Najwyższej Radzie Rewolucji Islamskiej w Iraku przejął po nim jego brat Abd al-Aziz[6]. Za organizatorów zamachu w An-Nadżafie uznano Al-Kaidę[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Lawrence Joffe, Obituary: Ayatollah Mohammad Baqir al-Hakim [online], the Guardian [dostęp 2015-12-26].
- ↑ M. Farouk-Sluglett, P. Sluglett, Iraq..., s. 198.
- ↑ Abdul Aziz al-Hakim : a heavy heritage [online], www.cermam.org [dostęp 2015-12-26] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-15].
- ↑ M. Farouk-Sluglett, P. Sluglett, Iraq, s. 300 i 359.
- ↑ Ch. Tripp, Historia..., s. 287.
- ↑ a b c Dodge 2012 ↓, s. 150.
- ↑ Rory McCarthy in Najaf, Shia mourners demand end to US occupation [online], the Guardian [dostęp 2015-12-26].
- ↑ a b U.S. Blamed For Mosque Attack [online], www.cbsnews.com [dostęp 2015-12-26].
- ↑ Alleged Al Qaeda Militant Is Hanged [online], www.nysun.com [dostęp 2015-12-26].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- T. Dodge: Iraq: from war to a new authoritarianism. London & New York: The International Institute for Strategic Studies, 2012. ISBN 978-0-415-83485-8. OCLC 824827947. (ang.).
- Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: Iraq Since 1958. From Revolution to Dictatorship. London & New York: I. B. Tauris, 2003. ISBN 1-86064-622-0.
- Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009. ISBN 978-83-05-13567-2.