Nasiedle

Nasiedle

wieś
Widok z lotu ptaka
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	głubczycki
Gmina	Kietrz
Liczba ludności (2022)	326[2]
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	48-130[3]
Tablice rejestracyjne	OGL
SIMC	0496076
Położenie na mapie gminy Kietrz Nasiedle
Położenie na mapie Polski Nasiedle
Położenie na mapie województwa opolskiego Nasiedle
Położenie na mapie powiatu głubczyckiego Nasiedle
50°02′51″N 17°53′30″E/50,047500 17,891667[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Nasiedle (cz. Násilé, Násidlí, Násidle, niem. Nassiedel^[4], dawniej Nassidl) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, w gminie Kietrz. Wieś administracyjnie obejmuje przysiółek Nowy Dwór.

Nazwa

Nazwa miejscowości pochodzi od polskiej i czeskiej nazwy przedmiotu służącego do noszenia – nosidła lub od nazwy procesu osiedlania się (nasiedlania) ludności na pewnym terenie "osadnictwa"^[5]. Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako starszą od niemieckiej wymienia on nazwę w formie – "Nosidlo" tłumacząc nazwę na "Wohnsitz" czyli po polsku "Siedziba"^[5]. Niemcy zgermanizowali nazwę na Nassiedel w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie^[5].

Miejscowość została zanotowana po łacinie w roku 1253 jako Nasile, 1288 Nasil, 11294 Nazil, 1361 Nassidil, 1377 Nasedil, 1451 Nasidl, w 1464 Nasyla oraz Naszedel, w 1497 Nasyl^[6].

Historia

Historycznie miejscowość leży na tzw. polskich Morawach, czyli na obszarze dawnej diecezji ołomunieckiej. Po raz pierwszy wzmiankowane zostały w 1253, kiedy należało do czeskiego Margrabstwa Moraw, później do księstwa opawskiego, które co najmniej od końca XV wieku było już uważane za część Górnego Śląska.

Po wojnach śląskich znalazła się w granicach Prus i powiatu głubczyckiego. Była zamieszkała przez tzw. Morawców. W 1910 60% mieszkańców posługiwało się czeskimi gwarami laskimi^[7]. W granicach Polski od końca II wojny światowej. Po drugiej wojnie światowej Morawców uznano za ludność polską i pozwolono im pozostać. Po 1956 nastąpiła fala emigracji do Niemiec^[7].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Nasiedle.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[8]:

• zespół pałacowy, ul. Szkolna 21, z 1730 r., 1930 r.:
  • Pałac w Nasiedlu
  • dwie oficyny
  • park
• browar, ul. Zamkowa 24, z poł. XIX w.

Zobacz też

• Nasiedle (stacja kolejowa)
• olej głubczycki rzepakowy tłoczony na zimno (produkowany we wsi)

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 86040
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05] .
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 817 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
5. HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 71, OCLC 456751858  (niem.).
6. Stanisław Drzażdżyński, "Nazwy topograficzne. Słowiańskie nazwy miejscowości na Szląsku Pruskim. Powiat Głubczycki", "Wisła" tom XI 1897, str. 126.
7. Mariusz Kowalski. Morawianie (Morawcy) w Polsce. „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”. 5, s. 115-131, 2016. 
8. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 29 .