Niegolewo

Niegolewo

wieś
Pałac w Niegolewie (2008)
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	nowotomyski
Gmina	Opalenica
Liczba ludności (2022)	312[2]
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	64-330[3]
Tablice rejestracyjne	PNT
SIMC	0592265
Położenie na mapie gminy Opalenica Niegolewo
Położenie na mapie Polski Niegolewo
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Niegolewo
Położenie na mapie powiatu nowotomyskiego Niegolewo
52°22′09″N 16°25′59″E/52,369167 16,433056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Niegolewo (niem. Lindental) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Opalenica, 7 km na północ od siedziby gminy.

Wieś szlachecka położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego^[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Pierwsza wzmianka pochodzi z 1388 roku, gdzie w dokumencie jest wymieniony Lancomir de Negolevo^[5]. W latach 1389–1939 wieś należała do i była gniazdem rodowym Niegolewskich herbu Grzymała^[6][7].

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) Niegolewo należało do wsi większych w ówczesnym powiecie bukowskim, który dzielił się na cztery okręgi (bukowski, grodziski, lutomyślski oraz lwowkowski)^[8]. Niegolewo należało do okręgu bukowskiego i było zarazem majętnością, której właścicielem był Andrzej Niegolewski^[8]. W latach 1903–1987 przez wieś przebiegała wąskotorowa linia towarowa Opalenickiej Kolei Wąskotorowej do Sędzin. Na początku XX w. gospodarowali tu dziedzice Stanisław i Wanda z Wężyków Niegolewscy. W majątkach w Myjomicach i Niegolewie Wanda prowadziła ogrody warzywne, pasieki i parki^[9][10]. W 1928 roku Niegolewo było wizytowane przez prezydenta II RP Ignacego Mościckiego. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 405 mieszkańców i 40 dymów (domostw)^[8].

Od 1874 do 1940 roku w parku w Niegolewie stał wystawiony przez Zygmunta Niegolewskiego jedyny w Polsce pomnik poświęcony szwoleżerom poległym 30 listopada 1808 roku w bitwie pod Somosierrą^[5][6][7]. Zasłużonym uczestnikiem tego wydarzenia był Andrzej Niegolewski, późniejszy powstaniec listopadowy i działacz narodowy^[6][7].

Zabytki

W rejestrze zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa widnieje:

• zespół pałacowy, na który składają się:
  • piętrowy pałac z 1896, wybudowany na planie prostokąta, kryty dachem czterospadowym z lukarnami, od frontu ryzalit z głównym wejściem pod balkonem. Ryzalit zwieńczony frontonem z herbami: Grzymała Zygmunta Niegolewskiego i Drogosław jego żony Zofii Skórzewskiej.
  • zabytkowy park krajobrazowy o powierzchni 10,38 ha ze stawami
  • piętrowy bielony spichlerz z 1835
  • kaplica św. Anny wybudowana w 1920, spalona w 1945 i odbudowana w 1947^[5][11].

inne

• grobowiec
• gorzelnia z końca XIX w.,
• pozostałości wieży ciśnień^[5].
• grodzisko stożkowate o wysokości 4 m i średnicy 35 m, otoczone fosą, położone na północny wschód od wsi^[5][7].

• 
  Pałac w Niegolewie w czasach świetności
• 
  Pomnik poległych szwoleżerów w bitwie pod Somosierrą
• 
  Herb Grzymała Z. Niegolewskiego
• 
  Herb Drogosław Zofii Skórzewskiej

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 86717
2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 821 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 6.
5. Paweł Anders: 700-lecie m. Buk. XXXVIII Ogólnopolski Rajd Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Poznań: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej. Oddział w Poznaniu, 1989, s. 47.
6. Niegolewo. opalenica.pl. [dostęp 2013-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 sierpnia 2013)].
7. Zdzisław Linkowski, Franciszek Zierke: Nowy Tomyśl i okolice. Poznań: Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej, 1972, s. 25.
8. Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 198-201.
9. Wanda Niegolewska [online], CSW2020 [dostęp 2021-12-29]  (pol.).
10. AgnieszkaA. Krygier-Łączkowska AgnieszkaA., Wanda Niegolewska, Bytyń - siedziba rodzinna [online], Region Szamotulski [dostęp 2021-12-29]  (pol.).
11. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 129. [dostęp 2013-08-11].

Linki zewnętrzne

• Historia Niegolewa. niegolewo.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-19)].