Nilotynib

Nilotynib

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) 4-metylo-N-[3-(4-metylo-1H-imidazol-1-ilo)-5-(trifluorometylo)fenylo]-3-[(4-pirydyn-3-ylopirymidyn-2-ylo)amino]benzamid Inne nazwy i oznaczenia AMN107
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C28H22F3N7O
Masa molowa	529,52 g/mol
Wygląd	biały lub jasnożółty bezwonny proszek
Identyfikacja
Numer CAS	641571-10-0
PubChem	644241
DrugBank	DB04868
SMILES CC1=C(C=C(C=C1)C(=O)NC2=CC(=CC(=C2)N3C=C(N=C3)C)C(F)(F)F)NC4=NC=CC(=N4)C5=CN=CC=C5
InChI InChI=1S/C28H22F3N7O/c1-17-5-6-19(10-25(17)37-27-33-9-7-24(36-27)20-4-3-8-32-14-20)26(39)35-22-11-21(28(29,30)31)12-23(13-22)38-15-18(2)34-16-38/h3-16H,1-2H3,(H,35,39)(H,33,36,37) InChIKey HHZIURLSWUIHRB-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie bardzo słabo w innych rozpuszczalnikach DMSO – 50 mg/ml; słabo w etanolu Temperatura topnienia 230–242 °C
Niebezpieczeństwa Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji według kryteriów GHS są niedostępne.
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	L01EA03
Farmakokinetyka Wiązanie z białkami osocza i tkanek 98% Wydalanie z kałem
Multimedia w Wikimedia Commons

Nilotynib – organiczny związek chemiczny będący inhibitorem aktywności kinazy białkowej. Wskazany w leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej u dorosłych pacjentów, u których występuje chromosom Philadelphia^[1].

Historia

W czerwcu 2006 roku, w wyniku badań klinicznych fazy I stwierdzono, że nilotynib wykazuje relatywnie korzystny profil bezpieczeństwa oraz wysoką skuteczność w przypadku leczenia przewlekłej białaczki szpikowej opornej na imatinib. W badaniu tym 92% pacjentów (opornych lub nie reagujących na imatinib) uzyskało normalizację liczby krwinek białych po pięciu miesiącach leczenia^[2] . W roku 2007 nilotynib został zarejestrowany w USA i Unii Europejskiej pod nazwą handlową Tasigna. W 2010 roku, opierając się na wynikach opublikowanego badania ENESTnd, badania klinicznego fazy III, które wykazało większą skuteczność nilotynibu nad imatinibem w zakresie osiąganych odpowiedzi na leczenie^[3], FDA zatwierdziła nilotynib w leczeniu chorych z nowo rozpoznaną Ph+ przewlekłą białaczką szpikową (Ph + PBSz) w przewlekłej fazie.

Badanie II fazy sugeruje, że nilotynib może być skuteczny w leczeniu czerniaka z mutacją w genie c-KIT^[4].

Mechanizm działania

Nilotynib jest inhibitorem aktywności kinazy tyrozynowej Abl onkoproteiny Bcr-abl, zarówno w liniach komórkowych, jak i pierwotnych komórkach białaczki z chromosomem Philadelphia. Wykazuje wysokie powinowactwo do miejsca wiązania ATP w sposób silnie hamujący niezmutowane białko Bcr-abl i podtrzymuje aktywność wobec 32/33 zmutowanych form Bcr-abl opornych na imatynib. W związku z wyżej opisaną aktywnością biochemiczną, nilotynib selektywnie hamuje proliferację i indukuje apoptozę w liniach komórkowych oraz w pierwotnych komórkach białaczki z chromosomem Philadelphia (Ph+) u pacjentów z CML.

Wskazania

• Leczenie dorosłych pacjentów z nowo rozpoznaną przewlekłą białaczką szpikową (CML, z ang. chronic myeloid leukaemia) w fazie przewlekłej z obecnością chromosomu Philadelphia w dawce 300 mg dwa razy na dobę,
• Leczenie dorosłych pacjentów z CML z chromosomem Philadelphia w fazie przewlekłej lub w fazie akceleracji, w przypadku oporności lub nietolerancji na uprzednie leczenie, w tym leczenie imatynibem, w dawce 400 mg 2 razy na dobę.

Przeciwwskazania

Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą.

Interakcje

Należy unikać podawania nilotynibu z produktami leczniczymi, które są silnymi inhibitorami CYP3A4 (np. ketokonazol, itrakonazol, worykonazol, klarytromycyna, telitromycyna, rytonawir). Równoczesne stosowanie nilotynibu z produktami leczniczymi, które są silnymi induktorami CYP3A4 (np. fenytoina, ryfampicyna, karbamazepina, fenobarbital i ziele dziurawca zwyczajnego) prawdopodobnie zmniejsza narażenie na nilotynib w stopniu mającym znaczenie kliniczne.

Działania niepożądane

Najczęstszymi niehematologicznymi działaniami niepożądanymi są wysypka, świąd, ból głowy, nudności, uczucie zmęczenia i bóle mięśni. Większość z tych działań ma nasilenie łagodne do umiarkowanego. Związane z leczeniem objawy toksyczności hematologicznej obejmują zahamowanie czynności szpiku kostnego: trombocytopenię, neutropenię i niedokrwistość.

Preparaty

Tasigna (Novartis)

Zobacz też

 Wykaz literatury uzupełniającej: Nilotynib.

Przypisy

1. E. Jabbour, J. Cortes, H. Kantarjian. Nilotinib for the treatment of chronic myeloid leukemia: An evidence-based review. „Core Evid”. 4, s. 207–213, 2010. PMID: 20694077. 
2. H. Kantarjian, F. Giles, L. Wunderle, K. Bhalla i inni. Nilotinib in imatinib-resistant CML and Philadelphia chromosome-positive ALL. „N Engl J Med”. 354 (24), s. 2542–2551, 2006. DOI: 10.1056/NEJMoa055104. PMID: 16775235. 
3. G. Saglio, D.W. Kim, S. Issaragrisil, P. le Coutre i inni. Nilotinib versus imatinib for newly diagnosed chronic myeloid leukemia. „N Engl J Med”. 362 (24), s. 2251–2259, 2010. DOI: 10.1056/NEJMoa0912614. PMID: 20525993. 
4. S.J. Lee, T.M. Kim, Y.J. Kim, K.T. Jang i inni. Phase II Trial of Nilotinib in Patients With Metastatic Malignant Melanoma Harboring KIT Gene Aberration: A Multicenter Trial of Korean Cancer Study Group (UN10-06). „Oncologist”. 20 (11), s. 1312–1319, 2015. DOI: 10.1634/theoncologist.2015-0161. PMID: 26424760. 

Bibliografia

• EMEA: Nilotynib. Charakterystyka produktu leczniczego. [dostęp 2010-08-23]. (pol.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.