PWS-4

PWS-4
Ilustracja
PWS-4 w 1928 r.
Dane podstawowe
Państwo

 Polska

Producent

Podlaska Wytwórnia Samolotów

Konstruktor

August Bobek

Typ

samolot sportowy

Konstrukcja

grzbietopłat

Załoga

1

Historia
Data oblotu

wrzesień 1928

Liczba egz.

1

Dane techniczne
Napęd

1 silnik gwiazdowy Salmson 9AD

Moc

29 kW (40 KM)

Wymiary
Rozpiętość

7,6 m

Długość

5,57 m

Wysokość

1,8 m

Powierzchnia nośna

11

Profil skrzydła

Bobek B6 (G-655)

Masa
Własna

238 kg

Użyteczna

112 kg

Startowa

350 kg

Zapas paliwa

45 l

Osiągi
Prędkość maks.

140 km/h

Prędkość przelotowa

123 km/h

Prędkość minimalna

60 km/h

Prędkość wznoszenia

1,4 m/s

Pułap

1350 m

Zasięg

400 km

Rozbieg

70-88 m

Współczynnik obciążenia konstrukcji

7

Dane operacyjne
Użytkownicy
Polska

PWS-4polski jednomiejscowy samolot sportowy w układzie grzbietopłatu z lat 20. XX wieku, zaprojektowany przez inż. Augusta Bobka i zbudowany w Podlaskiej Wytwórni Samolotów w Białej Podlaskiej. Oblatany we wrześniu 1928 roku PWS-4 miał być tanim i lekkim samolotem sportowym, jednak jego konstrukcja jako jednomiejscowa nie wzbudziła zainteresowania aeroklubów, potrzebujących głównie dwumiejscowych samolotów szkolnych (powstał jedynie prototyp).

Historia i użycie

[edytuj | edytuj kod]
Samoloty stojące przed hangarami podczas II Krajowego Konkursu Awionetek w Warszawie (PWS-4 po prawej stronie)

Samolot PWS-4 został zaprojektowany w Podlaskiej Wytwórni Samolotów przez inż. Augusta Bobka-Zdaniewskiego i zbudowany w 1928 roku[1][2]. Budowę płatowca zrealizowano z funduszy wytwórni oraz Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej[1][3]. W założeniach miał być to tani i prosty samolot sportowy przeznaczony do użytku w aeroklubach[1][4].

Prototyp PWS-4 został oblatany we wrześniu 1928 roku na lotnisku w Białej Podlaskiej przez pilota fabrycznego Franciszka Rutkowskiego[1][4]. W dniach 29 października - 1 listopada 1928 roku samolot pilotowany przez tego pilota wziął udział w II Krajowym Konkursie Awionetek w Warszawie, zajmując w zawodach 6. miejsce na dwanaście sklasyfikowanych załóg (płatowiec nosił numer startowy 11)[1][3]. Mimo zajęcia gorszego miejsca niż rok wcześniej osiągnął PWS-3, konstruktor August Bobek otrzymał za samolot nagrodę LOPP[1][5].

W czerwcu 1929 roku PWS-4 był eksponowany na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu[1][3]. 6 października tego roku samolot wziął udział w I Locie Południowo-Zachodniej Polski, pilotowany przez por. Edwarda Więckowskiego z Aeroklubu Akademickiego w Krakowie[3][6]. PWS-4, startujący w rywalizacji z numerem 16, zajął 4. miejsce spośród 22 zgłoszonych maszyn, a pilot otrzymał nagrodę w wysokości 200 złotych[4][6]. W 1930 roku PWS-4 otrzymał znaki rejestracyjne SP-AEB i był użytkowany w kole LOPP przy PWS przez kilka lat[1][4]. Na samolocie tym major pil. Wacław Makowski wykonywał akrobacje lotnicze[1][7].

Produkcji seryjnej płatowca nie rozpoczęto z kilku powodów: aerokluby nie miały funduszy na zakup nowych maszyn, a bardziej potrzebne były im samoloty dwumiejscowe używane do szkolenia; PWS-4 miał też słabsze osiągi od innych powstałych w tym samym czasie polskich samolotów[1][4].

Płatowiec ten był najmniejszym samolotem powstałym w wytwórni PWS[7].

Opis konstrukcji i dane techniczne

[edytuj | edytuj kod]

PWS-4 był jednosilnikowym, jednoosobowym zastrzałowym grzbietopłatem sportowym o konstrukcji całkowicie drewnianej[8]. Kadłub tworzyła wykonana z drewna kratownica, kryta sklejką[8]. Kabina otwarta, z umieszczonym z przodu trójnożnym kozłem przeciwkapotażowym wykonanym z rur stalowych i blachy, będącym jednocześnie obramowaniem szyb wiatrochronu i mieszczącym przyrządy pokładowe[7][8]. W kabinie znajdowała się gaśnica i korba rozruchowa silnika[8].

Płat prostokątny, dwudźwigarowy, dwudzielny, konstrukcji drewnianej, kryty sklejką do pierwszego dźwigara, dalej płótnem; podparty dwiema parami wykonanych z rur stalowych zastrzałów[8]. Profil płata Bobek B6 (G-655) o grubości 14,2%[8][9]. Rozpiętość skrzydeł wynosiła 7,6 metra, zaś powierzchnia nośna 11 [1][4].

Długość samolotu wynosiła 5,57 metra, a wysokość 1,8 metra[1][4]. Masa własna płatowca wynosiła 238 kg, masa użyteczna 112 kg, zaś masa całkowita (startowa) 350 kg[1][4][a]. Obciążenie powierzchni wynosiło 31,8 kg/m², zaś współczynnik obciążenia niszczącego miał wartość 7[1][10]. Usterzenie klasyczne, drewniane, kryte płótnem, z wyjątkiem noska statecznika poziomego krytego sklejką[8]. Statecznik pionowy usztywniony był drutem, zaś poziomy podparty zastrzałami[8]. Stery i lotki poruszane były linkami[8]. Podwozie klasyczne, dwukołowe, z rur stalowych, z osią amortyzowaną sznurem gumowym; z tyłu płoza ogonowa, także amortyzowana[8].

Napęd stanowił chłodzony powietrzem 9-cylindrowy silnik gwiazdowy Salmson 9AD o mocy 29 kW (40 KM) przy 2000 obr./min i masie 70 kg, napędzający stałe, drewniane, dwułopatowe śmigło ciągnące o średnicy 1,84 metra (później 1,92 metra)[4][8]. Obciążenie mocy wynosiło 8,8 kg/KM[1]. Zbiornik paliwa o pojemności 45 litrów znajdował się u nasady płata[8]. Prędkość maksymalna wynosiła 140 km/h, prędkość przelotowa 123 km/h, zaś prędkość minimalna 60 km/h[4][10]. Przelotowe zużycie paliwa wynosiło 11-13 litrów/h[4][8]. Maszyna osiągała pułap 1350 metrów z prędkością wznoszenia wynoszącą 1,4 m/s[4][8][b]. Samolot charakteryzował się rozbiegiem wynoszącym 70-88 metrów i zasięgiem 400 km[1][4].

Malowanie

[edytuj | edytuj kod]

PWS-4 malowany był na kolor srebrny, z wyjątkiem przodu kadłuba malowanego na czerwono[4][8]. Na bokach kadłuba dużymi literami namalowano napis „P.W.S.4”, zaś na stateczniku pionowym widniał stylizowany znak wytwórni[8].

  1. W wyniku przeprowadzonych remontów samolotu jego masa własna wzrosła do 251 kg, masa użyteczna do 149 kg, zaś masa całkowita osiągnęła 400 kg.
  2. Cynk 1971 ↓, s. 392 podaje, że pułap wynosił 3500 metrów.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p Glass 2004 ↓, s. 262.
  2. Majewski 2008 ↓, s. 68.
  3. a b c d Cynk 1971 ↓, s. 391.
  4. a b c d e f g h i j k l m n Chwałczyk i Glass 1990 ↓, s. 140.
  5. Chwałczyk 1985 ↓, s. 96.
  6. a b Osiński 1929 ↓, s. 3.
  7. a b c Chwałczyk 1985 ↓, s. 69.
  8. a b c d e f g h i j k l m n o p Glass 2004 ↓, s. 263.
  9. Cynk 1971 ↓, s. 391-392.
  10. a b Cynk 1971 ↓, s. 392.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]