Paul Hofhaimer

Paul Hofhaimer
Ilustracja
Paul Hofhaimer przy pozytywie, miedzioryt
Data i miejsce urodzenia

25 stycznia 1459
Radstadt

Pochodzenie

austriackie

Data i miejsce śmierci

1537
Salzburg

Instrumenty

organy

Gatunki

muzyka poważna, muzyka renesansu

Zawód

kompozytor, organista

Multimedia w Wikimedia Commons

Paul Hofhaimer, także Hoffhaimer, Hofhaymer, Hofheimer, Hoffheimer[1][2] (ur. 25 stycznia 1459 w Radstadt, zm. 1537 w Salzburgu[1][2][3][4][5]) – austriacki kompozytor i organista.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Dokładna data jego urodzenia znana jest z dzieła astrologa Johannesa Garcaeusa[1]. Wykształcenie muzyczne przypuszczalnie otrzymał na dworze cesarza Fryderyka III w Grazu[1][2]. Od 1478 roku działał na dworze księcia Tyrolu Zygmunta w Innsbrucku[1][2][4][5], gdzie w 1480 roku otrzymał dożywotnio stanowisko nadwornego organisty[1][2]. W 1486 roku odwiedził Frankfurt nad Menem[1]. Od 1489 roku działał na dworze Maksymiliana I, w 1507 roku przeniósł się wraz z nim do Augsburga[1][2][5]. Wiele podróżował, bywał na dworze księcia saskiego Fryderyka III Mądrego w Torgau[1]. W 1515 roku grał na organach w wiedeńskiej katedrze św. Szczepana podczas uroczystości zaślubin wnuków cesarza z dziećmi króla Węgier Władysława Jagiellończyka[1]. Został wówczas przez Jagiellończyka pasowany na rycerza, a przez Maksymiliana wyniesiony do stanu szlacheckiego[1][2]. Po śmierci cesarza w 1519 roku przeniósł się do Salzburga, gdzie działał jako organista w katedrze oraz na dworze arcybiskupa[1][2][4][5].

Utrzymywał kontakty z najważniejszymi muzykami swoich czasów, takimi jak Heinrich Isaac i Arnolt Schlick, obracał się też w gronie humanistów: Konrada Celtisa, Joachima Vadiana, Lusciniusa i Paracelsusa[1]. W 1516 roku spotkał się w Torgau z Lucasem Cranachem starszym, który namalował jego portret[1]. Projektował organy, m.in. do kaplicy Fuggerów w kościele św. Anny w Augsburgu[1]. Miał liczne grono uczniów[1].

Komponował utwory organowe oraz pieśni świeckie do tekstów w języku niemieckim[1][2]. Spośród jego dzieł zachowały się nieliczne: Recordare i Salve Regina na organy[2] oraz zbiór Harmoniae poeticae (wyd. Norymberga 1539)[1][2][5], zawierający 35 pieśni do tekstów Horacego, Wergiliusza, Marcjalisa, Katullusa, Prudencjusza i Gundeliusa[1]. Większość pieśni Hofhaimera ma budowę trzyczęściową w formie AAB, gdzie dwie pierwsze części mają fakturę polifoniczną, ostatnia natomiast akordową[1]. Utwory kompozytora znane są w wielu wersjach: na zespoły wokalne, głos wokalny z towarzyszeniem instrumentu oraz organy i lutnię[1]. W Polsce transkrypcje jego pieśni zachowały się w tabulaturze z kościoła św. Ducha w Krakowie z 1548 roku[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 4. Część biograficzna hij. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 259–260. ISBN 83-224-0453-0.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1583. ISBN 978-0-02-865528-4.
  3. ↑ a b Podręczna encyklopedia muzyki kościelnej. opr. ks. Gerard Mizgalski. Poznań-Warszawa-Lublin: Księgarnia św. Wojciecha, 1959, s. 206.
  4. ↑ a b c The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 387. ISBN 0-674-37299-9.
  5. ↑ a b c d e Melvin P. Unger: Historical Dictionary of Choral Music. Lanham: Scarecrow Press, 2010, s. 201. ISBN 978-0-8108-5751-3.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]