Robin Hyde

Robin Hyde
Rękopis autobiografii Robin Hyde
Pomnik z cytatem Robin Hyde w Wellington Writers' Walk w Wellington
Płyta pamiątkowa na cześć Robin Hyde w Dunedin

Robin Hyde (ur. 19 stycznia 1906 w Kapsztadzie, zm. 1939) – nowozelandzka dziennikarka, prozaiczka i poetka[1][2][3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Robin Hyde naprawdę nazywała się Iris Guiver Wilkinson[4]. Urodziła się 19 stycznia 1906 w Kapsztadzie w Afryce Południowej[4]. Jej rodzicami byli George Edward Wilkinson i Edith Ellinor (Nelly) Butler[4]. Ojciec był technikiem zatrudnionym przy budowie południowoafrykańskiej sieci telegraficznej, matka pracowała jako pielęgniarka[4]. Rodzice różnili się charakterem i światopoglądem. Matka była bardzo religijna i entuzjastyczna wobec imperialnej i kolonialnej polityki Wielkiej Brytanii, ojciec zaś był sceptykiem i rozczytywał się w książkach podających w wątpliwość kapitalizm, imperializm i religię[4]. Kiedy przyszła poetka miała zaledwie miesiąc, rodzice się zaokrętowali i popłynęli do Nowej Zelandii. Tam żyli w biedzie. Wynajmowali obskurne mieszkania w Newtown, Melrose i Berhampore. Tam też się urodziły kolejne siostry Iris. Iris chodziła do South Wellington School i Berhampore School, a potem do Wellington Girls’ College[4]. W tej ostatniej szkole zaprzyjaźniła się z Gwen Hawthorn (później Mitcalfe)[4]. W wieku 17 lat dołączyła do zespołu pisma Dominion[1]. Współpracowała też z New Zealand Farmers’ Advocate, w którym redagowała dział dziecięcy[1]. W tym czasie miała romans ze znajomym ojca, Harrym Sweetmanem. Planowali wspólną przyszłość i podróż do Europy. W wieku 18 lat doznała poważnego urazu kolana, który wywołał trwałe kalectwo[4]. Kiedy o kulach wyszła ze szpitala, uzależniona od środków przeciwbólowych, okazało się, że partner ulotnił się[4]. Dużo później dowiedziała się, że zmarł wkrótce po przybyciu do Anglii[4]. Iris wróciła do pracy w Dominion. Pod pseudonimem Novitia pisała sprawozdania parlamentarne (Peeps at Parliament) w czasie wyborów w 1925[4]. Zaprzyjaźniła się przy tym z politykami Williamem Downie Stewartem, Danielem Sullivanem i Johnem A. Lee[4]. Przelotnym romans z czasu pobytu w szpitalu zaowocował ciążą. Niestety, syn poetki, któremu nadała imię Robin Hyde, wkrótce zmarł (1926)[4]. Autorka na pamiątkę dziecka przybrała pseudonim, pod którym jest powszechnie znana[4]. W 1927 wskutek traumatycznych przeżyć Iris przeszła załamanie nerwowe i ponownie trafiła na leczenie do Queen Mary Hospital w Hanmer Springs[4]. Kiedy po wyzdrowieniu wróciła do pracy literackiej, nawiązała korespondencyjny kontakt z Johnem Schroderem, który stał się jej przyjacielem i doradcą w sprawach artystycznych[4]. Z nową siłą zajęła się też dziennikarstwem. W 1928 dołączyła do New Zealand Truth, a potem do wydawanego w Christchurch pisma Sun, gdzie asystowała Esther Glen, jak również do Wanganui Chronicle (1929)[4]. W Wanganui miała romans z żonatym dziennikarzem. Kiedy zaszła w ciążę, mężczyzna zasugerował jej aborcję. Iris nie zgodziła się. W 1930 urodziła syna, znanego pod nazwiskiem Derek Challis[4]. Urodzenie nieślubnego dziecka doprowadziło w przypadku Iris do utraty pracy. Bez grosza przy duszy wróciła do Wellington, przemycając dziecko na prom w koszu na ubrania[4]. Fakt jego istnienia ukryła przed rodziną[4]. Wkrótce później oddała syna do adopcji[4]. Zatrudniła się w tygodniku New Zealand Observer, prowadzonym przez Gordona McLeana[4]. Pisała pod licznymi pseudonimami, prowadząc najróżniejsze rubryki. Jako reporterka obserwowała protesty na Queen Street w 1932[4]. Napisała petycję do burmistrza Auckland w prawie bezrobotnych kobiet[4]. Poznała wtedy Douglasa Starka, który stał się pierwowzorem bohaterów jej powieści[4]. W 1933 próbowała się utopić[4]. Uratowana przez policję, trafiła na sześć tygodni do Auckland Hospital, a potem, z własnej woli, do szpitala psychiatrycznego Grey Lodge w Auckland[4]. Podczas hospitalizacji, zachęcana przez lekarzy Henry’ego Buchanana i Gilberta Tothilla, zaczęła znowu pisać[4]. W ciągu czterech lat spędzonych głównie w Grey Lodge pracowała nad trzema powieściami i dwoma tomikami poetyckimi. Po wyjściu ze szpitala zradykalizowała się jako feministka i socjalistka[4]. Pisała dla czasopism Tomorrow i Woman To-day[4][1]. Mimo wszystkich trudności udała się w podróż do Anglii, a potem do ogarniętych wojną Chin[1]. W czasie walk została ranna w oko[4]. Mimo urazu, przeprowadziła wywiad z panią Song Qingling, żoną Sun Jat-sena[4]. W 1938 pojechała do Anglii. Rząd nowozelandzki, w obliczu zbliżającej się wojny w Europie, zapewnił jej ewakuację do kraju[4]. Zanim do niej doszło, poetka odebrała sobie życie, przedawkowując leki[4]. Miała wtedy zaledwie 33 lata[5]. Została pochowana na cmentarzu w Kensington w Gunnersbury[4].

Bliską przyjaciółką autorki była poetka Gloria Jasmine Rawlinson[6]. Zbierała materiały do jej biografii. Zostały one później wykorzystane przez Dereka Challisa w książce The book of Iris (2002). Rawlinson została w niej wymieniona jako współautorka. W 1952 Rawlinson przygotowała do druku tomik wierszy Robin Houses by the Sea, a w 1970 napisała wstęp do jej autobiograficznej powieści The Godwits Fly[7]. W 1984 Lydia Wevers wydała wybór z liryki Robin Hyde pod tytułem Selected Poems[8]. Natomiast w 2003 Michele Leggott zestawiła chronologiczny zbiór jej wierszy Young Knowledge[9][10].

Robin Hyde jest uważana za jedną z najważniejszych postaci literatury nowozelandzkiej[11].

Megan Claire Clayton napisała w 2001 monografię o twórczości Robin Hyde zatytułowaną Iris, Read and Written: A New Poetics of Robin Hyde[12].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Robin Hyde była dziennikarką, reporterką, powieściopisarką i poetką. Pisała wiersze, powieści i teksty prasowe. Karierę pisarską zaczęła jeszcze w gazetce szkolnej, w której w latach 1919-1922 publikowała liryki i opowiadania[4]. Pierwszy tomik wierszy, The Desolate Star, wydała w 1929[4]. Opublikowała też zbiorki The Conquerors (1935) i Persephone in Winter (1937)[4][13]. Oprócz liryków wydała powieści Check to Your King (1936), Passport to Hell (1936) i Wednesday’s Children (1937)[4]. Opublikowała również powieści The Godwits Fly (1938) i Nor the Years Condemn (1938). Zarówno w prozie, jak i poezji sięgała po tematykę maoryską[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f Robin Hyde Biography. nzhistory.govt.nz. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).
  2. ↑ Mary Edmond-Paul: Robin Hyde (Iris Wilkinson), 1906-1939. nzetc.victoria.ac.nz. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).
  3. ↑ Robin Hyde. persephonebooks.co.uk. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am Jacqueline Matthews: Story: Hyde, Robin. teara.govt.nz. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).
  5. ↑ Historical Heroines: Iris Wilkinson aka Robin Hyde (1906-1939). dailyuw.com. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).
  6. ↑ Story: Rawlinson, Gloria Jasmine. teara.govt.nz. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).
  7. ↑ Gloria Rawlinson, b. 1918 d. 1995. poetryarchive.org. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).
  8. ↑ Robin Hyde. victoria.ac.nz. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).
  9. ↑ Robin Hyde: Young Knowledge: The Poems of Robin Hyde. books.google.pl, 2003. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).
  10. ↑ Young Knowledge: the Poems of Robin Hyde. press.auckland.ac.nz. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).
  11. ↑ Hyde, Robin. bookcouncil.org.nz. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).
  12. ↑ Megan Claire Clayton: ris, Read and Written: A New Poetics of Robin Hyde. ir.canterbury.ac.nz, 2001. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).
  13. ↑ Jeremy Noel-Tod, Ian Hamilton (red.): The Oxford Companion to Modern Poetry in English. books.google.pl, 2013. s. 285-286. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]