SM UB-14

Ten artykuł dotyczy okrętu podwodnego UB-14 z 1915 roku. Zobacz też: inne okręty o tej samej lub podobnej nazwie.

SM UB-14

Klasa	okręt podwodny
Typ	UB I
Historia
Stocznia	AG Weser, Brema
Początek budowy	9 listopada 1914
Wodowanie	23 marca 1915
Kaiserliche Marine
Wejście do służby	25 marca 1915
Wycofanie ze służby	15 listopada 1918
Los okrętu	poddany w Sewastopolu 25 listopada 1918 roku, zatopiony na początku 1919[a]
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	127 ton 142 tony
Długość	28,1 metra
Szerokość	3,2 metra
Zanurzenie	3 metry
Zanurzenie testowe	50 metrów
Rodzaj kadłuba	jednokadłubowy
Napęd
1 silnik Diesla (60 KM), silnik elektryczny (120 KM) 1 wał napędowy, 1 śruba
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	6,5 węzła 5,5 węzła
Zasięg	1650 Mm @ 5 węzłów (na pow.) 45 Mm @ 4 węzły (w zan.)
Uzbrojenie
2 torpedy, 1 karabin maszynowy 8 mm; od 1917 armata rewolwerowa[1]
Wyrzutnie torpedowe	2 x 450 mm (dziób)
Załoga	14 osób

SM UB-14 – niemiecki jednokadłubowy okręt podwodny typu UB I zbudowany w stoczni AG Weser w Bremie w latach 1914-1915. Zwodowany 23 marca 1915 roku, wszedł do służby w Kaiserliche Marine 25 marca 1915 roku. Służbę rozpoczął we Flotylli Pola(inne języki) (Deutsche U-Halbflotille Pola) 1 lipca 1915 roku. 24 listopada 1915 roku został przeniesiony do Flotylli Konstantynopolitańskiej (U-boote der Mittelmeer division in Konstantinopel), gdzie służył do chwili poddania 25 listopada 1918 roku w Sewastopolu.

Budowa

SM^[b] UB-14 należał do typu UB-I. Był małym jednokadłubowym okrętem przeznaczonym do działań przybrzeżnych, o prostej konstrukcji, długości 28,1 metrów, wyporności w zanurzeniu 142 t, zasięgu 1650 Mm przy prędkości 5,8 węzła na powierzchni oraz 45 Mm przy prędkości 4 węzły w zanurzeniu.

Wymogiem przy projektowaniu tych okrętów była możliwość transportu koleją, dzięki temu część z nich została przetransportowana nad Adriatyk, gdzie operowały z baz austriackich. UB-14 został więc po wybudowaniu rozebrany na części, oraz w tym stanie przewieziony koleją do Puli, gdzie dotarł 12 czerwca 1915 roku^[2]. Podczas ponownego składania okrętu, 21 czerwca dowództwo jednostki objął Heino von Heimburg – dotychczasowy dowódca U-11, z którego przejął także część załogi^[2][c], natomiast 24 czerwca okręt został ponownie przyjęty do służby. W przeciwieństwie do wcześniejszych dostarczonych z Niemiec okrętów, UB-14 pozostawał formalnie w służbie niemieckiej, nosząc jednak podczas służby na Adriatyku austriackie oznakowanie oraz austriackie oznaczenie U-26^[2].

Służba

7 lipca 1915 roku podczas pierwszego patrolu po Adriatyku, około 20 mil na południe od Wenecji, UB-14 storpedował włoski krążownik pancerny „Amalfi”. W wyniku ataku śmierć poniosło 67 członków załogi krążownika^[4].

UB-14 w porcie w Konstantynopolu, z lewej kapitan Kurt Schwarz

Pod dowództwem von Heimburga UB-14 zatopił jeszcze cztery statki oraz brytyjski okręt podwodny E20. Ten ostatni sukces UB-14 osiągnął 6 listopada 1915 roku. Udany atak został przeprowadzony z zasadzki, która była możliwa dzięki niefrasobliwości dowódcy francuskiego okrętu podwodnego „Turquoise”. Gdy zaatakowany przez tureckie lekkie jednostki nawodne okręt został uszkodzony, dowódca wyrzucił „Turquoise” na brzeg i opuścił go wraz z załogą, nie dbając o zabezpieczenie znajdujących się na nim tajnych dokumentów. W trakcie przeszukania porzuconej jednostki, żołnierze tureccy znaleźli między innymi dokumenty z dokładnymi informacjami na temat zaplanowanego spotkania „Turquoise” z brytyjskim E20^[2]. Dokumenty te zostały następnie przekazane przez Turcję Niemcom. Dzięki otrzymanym informacjom, UB-14 mógł przygotować zasadzkę na okręt brytyjski. Po przybyciu E20, UB-14 z bezpośredniej bliskości (500 metrów) odpalił jedną torpedę ustawioną na głębokość 1,5 metra, której eksplozja po trafieniu w śródokręcie zniszczyła i zatopiła okręt. W wyniku ataku zginęło 21 osób, przeżyło 6 marynarzy, 2 oficerów i dowódca E20^[2].

5 grudnia 1915 roku Heino von Heimburg został urlopowany na 2 miesiące, a na jego miejsce dowódcą UB-14 został mianowany Albrecht von Dewitz^[5]. Po powrocie z urlopu von Heimburg dowodził okrętem do 16 czerwca 1916 roku. 1 lipca na krótko został mianowany dowódcą SM UC-22, a jego miejsce zajął kapitan Kurt Schwarz^[6], który 28 maja 1917 roku został zastąpiony przez Ernsta Ulricha^[7]. Pod dowództwem Ernsta Ulricha UB-14 odniósł swoje ostatnie zwycięstwo. 5 czerwca 1917 roku w okolicach gruzińskiego portu Poti zatopił rosyjski żaglowiec „Karasunda”^[8]. Do końca I wojny światowej jednostka służyła na Morzu Czarnym.

Po podpisaniu rozejmu w Compiegne i zaprzestaniu działań wojennych losy okrętu nie są pewne. Według jednej z wersji UB-14 wraz z pozostałymi okrętami podwodnymi operującymi w Flotylli Konstantynopolitańskiej został 25 listopada 1918 roku przekazany wojskom Ententy w Sewastopolu i na początku 1919 roku zatopiony w pobliżu portu^[9]. Inne źródła podają, że został zezłomowany w Niemczech w 1919 roku^[10] lub na Malcie rok później^[1]. W czasie służby SM UB-14 zatopił krążownik „Amalfi”, okręt podwodny E20 oraz 5 statków o łącznej pojemności 14 335 BRT, uszkodził także jeden statek o pojemności (11 899 BRT).

Uwagi

1. Według uboat.net - WWI U-boats UB 14, (ang.) [dostęp 20-10-2013].
2. SM - Seiner Majestät.
3. Pierwszy dowódca UB-14, następnie dowódca UB-15, UC-22, UB-68 oraz U-35. Pod jego dowództwem okręty te zatopiły 20 statków o łącznej pojemności 44 892 BRT i pięć okrętów^[2]. 11 sierpnia 1917 roku został odznaczony Pour le Mérite^[3].

Przypisy

1. E. Moller, W. Brack, The Encyclopedia of U-Boats From 1904 to the Present, s. 43.
2. Robert Stern: The hunter hunted:, s. 24-38.
3. Heino von Heimburg. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2013-10-06]. (ang.).
4. Amalfi (+1915) – WreckSite, [dostęp=2013-10-04]
5. Albrecht von Dewitz (7 grudnia 1889 – zm. ?) wcześniej dowódca SM UC-15 - Uboat.net WWI U-boat commanders.
6. Kurt Schwarz (13 czerwca 1889 – zm. ?) następnie dowódca SM UB-42 oraz SM UC-58 - Uboat.net WWI U-boat commanders. [dostęp=2013-10-04]
7. Ernst Ulrich (26 czerwca 1888 – zm. 6 kwietnia 1945) - Uboat.net WWI U-boat commanders. [dostęp=2013-10-04]
8. Karasunda (+1917) – WreckSite, [dostęp=2013-10-04]
9. uboat.net - WWI U-boats UB 14, (ang.) [dostęp 20-10-2013]
10. R. Gardiner (red.) – Conway's All the World Fighting Ships 1906-1921, s. 180.

Bibliografia

• Eberhard Moller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats From 1904 to the Present. Londyn: Greenhill Books Lionel Leventhal Ltd., 2004, s. 43. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
• Robert Gardiner (red.): Conway's All the World Fighting Ships 1906-1921. Londyn: Conway Maritime Press Ltd., 1985, s. 180. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, marzec 2007, s. 99. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
• Robert Cecil Stern: The hunter hunted: Submarine versus submarine: encounters from World War I to the present. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 2007. ISBN 1-59114-379-9. (ang.). Brak numerów stron w książce