SM UB-42

Ten artykuł dotyczy okrętu podwodnego UB-42 z 1916 roku. Zobacz też: inne okręty o tej samej lub podobnej nazwie.

SM UB-42

Jednostka bliźniacza UB-42 – SM UB-45 z załogą na Morzu Czarnym w 1916 roku
Klasa	okręt podwodny
Typ	UB II
Historia
Stocznia	AG Weser, Brema (Werk 244)
Początek budowy	31 lipca 1915
Wodowanie	4 marca 1916
Kaiserliche Marine
Wejście do służby	23 marca 1916
Wycofanie ze służby	16 listopada 1918
Los okrętu	poddany
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	263 tony 287 ton
Długość	36,13 metra
Szerokość	3,2 metra
Zanurzenie	3,7 metra
Zanurzenie testowe	50 metrów
Rodzaj kadłuba	jednokadłubowy
Napęd
2 x silnik Diesla (284 KM), 2 x silnik elektryczny (180 KM) 2 wały napędowe, 2 śruby
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	9,15 węzła 5,81 węzła
Zasięg	6940 Mm przy 5 węzłach (pow.) 45 Mm przy 4 węzłach (zan.)
Uzbrojenie
4 torpedy, potem 6, działo 5 cm SK L/40
Wyrzutnie torpedowe	2 × 500 mm (dziób)
Załoga	23 osoby

SM UB-42 – niemiecki okręt podwodny typu UB II zbudowany w stoczni AG Weser (Werk 244) w Bremie w roku 1916. Zwodowany 4 marca 1916 roku, wszedł do służby w Kaiserliche Marine 23 marca 1916 roku. W czasie swojej służby, SM UB-42^[a] odbył 13 patroli, w czasie których zatopił 11 statków o łącznej pojemności 16 047 BRT, uszkodził 1 okręt o wyporności 1200 ton oraz zajął jeden jako pryz o pojemności 97 BRT^[1]. Służbę rozpoczął w Flotylli Pola(inne języki) (niem. Deutsche U-Halbflotille Pola). 16 sierpnia 1916 roku okręt został przeniesiony do Constantinople Flotilla (niem. U-Halbflottille Konstantinopel), w ramach której operował do końca wojny.

Budowa

SM UB-42 był siódmym z typu UB II zbudowanym w stoczni w Bremie jako następca typu UB I. Był średnim jednokadłubowym okrętem przeznaczonym do działań przybrzeżnych, o prostej konstrukcji, długości 36,13 metra, wyporności w zanurzeniu 263 ton, zasięgu 6940 Mm przy prędkości 5 węzłów na powierzchni oraz 45 Mm przy prędkości 4 węzłów w zanurzeniu^[2]. W typie II poprawiono i zmodernizowano wiele rozwiązań, które były uważane za wadliwe w typie I. Zwiększono moc silników, pojedynczy wał zastąpiono dwoma^[3].

Służba

23 marca 1916 roku UB-42 służbę rozpoczął we Flotylli Pola(inne języki)^[4]. W dniu przyjęcia okrętu do służby, dowódcą jednostki został mianowany kapitan (niem. Kapitänleutnant) Fritz Wernicke^[5]. Na stanowisku okrętu pozostawał do 13 maja 1917 roku. W czasie jego służby UB-42 zatopił sześć statków oraz uszkodził jeden okręt. Po trzech miesiącach służby na Morzu Śródziemnym został przeniesiony do Konstantynopola do Constantinople Flotilla i rozpoczął patrole na Morzu Czarnym. Pierwszym zatopionym przez UB-42 statkiem był rosyjski parowiec „Peter Darcy” o pojemności 731 BRT. Pochodzący z 1882 roku statek płynął z Konstancy do Odessy. 3 września 1916 roku został zatopiony na pozycji (45°28′N 30°18′E/45,466667 30,300000)^[6]. 5 października u wejścia do Zatoki Karkinickiej, na pozycji (45°55′N 32°06′E/45,916667 32,100000), UB-42 zatopił rosyjski żaglowiec „St. Nikolei” o pojemności 150 BRT^[7]. Trzecim, a zarazem największym zatopionym statkiem był rosyjski parowiec „Czarita” (ros. Царица) o pojemności 2891 BRT^[8]. Jednostka została zbudowana w 1886 roku w Tyne Iron Shipbuilding Company jako „Port Augusta”, statek towarowy zbudowany dla William Milburn & Co z Londynu. W 1891 roku został sprzedany Russian Steam Navigation & Trading Co z Odessy, a w 1915 roku zarekwirowany przez Marynarkę Wojenna Imperium Rosyjskiego i oznaczony jako N75^[9]. Statek został storpedowany i zatonął na północny wschód od rumuńskiego portu Konstanca na pozycji (44°03′N 29°16′E/44,050000 29,266667)^[10]. W kwietniu 1917 roku okręt powrócił do służby na Morzu Śródziemnym. 1 kwietnia 2 mile na północ od wyspy Tilos zatrzymał i zatopił włoski żaglowiec „Flora” o pojemności 122 BRT. Statek płynął pod balastem między wyspami Simi a Mitylena, został zatrzymany i zatopiony^[11]. 14 kwietnia 1917 roku na pozycji (31°43′N 29°17′E/31,716667 29,283333) około 45 mil od portu w Aleksandrii UB-42 storpedował i uszkodził brytyjski slup typu Acacia, HMS „Veronica”. HMS „Veronica” był okrętem przystosowanym do osłony konwojów, służył jako trałowiec oraz statek-pułapka. Okręt został naprawiony i powrócił do służby^[12].

14 maja na stanowisko dowódcy okrętu został mianowany, służący wcześniej na SM UB-14, kapitan Kurt Schwarz^[13]. Jego pierwszym sukcesem było zatopienie 24 czerwca brytyjskiego transportowca „Cestrian” o pojemności 8912 BRT. Zbudowany w 1896 roku w Harland & Wolff, Ltd. w Belfaście i pływający dla White Star Line transatlantyk, który płynął z ładunkiem koni dla wojsk brytyjskich w Egipcie, został storpedowany i zatopiony 4 mile na południowy wschód od wyspy Skyros^[14][15]. Na jesieni 1917 roku UB-42 ponownie został skierowany na akwen Morza Czarnego. W październiku i listopadzie zatopił 3 jednostki rosyjskie: dwa niewielkie żaglowce oraz 22 listopada parowiec „Siracusy” o pojemności 1086 BRT^[16]. Kurt Schwarz dowodził jednostką do 5 kwietnia 1918 roku. Następnego dnia na jego miejsce przybył kapitan Erich von Rohrscheidt^[17]. Jedynym sukcesem, jaki odniósł UB-42 pod jego dowództwem, było zajęcie 16 maja jako pryz niewielkiej pomocniczej rosyjskiej jednostki „Sergij” o pojemności 97 BRT. 3 lipca 1918 roku czwartym dowódcą okrętu został mianowany porucznik marynarki Herbert Nolde, który dowodził okrętem do 1 września. W czasie jego służby UB-42 nie odniósł żadnych zwycięstw. 2 września 1918 roku zastąpił go na 16 dni dowódca SM UC-23 Hans Georg Lübbe, który 18 września powrócił na swój okręt^[18]. Pod jego dowództwem UB-42 odniósł swoje ostatnie zwycięstwo. 7 września w Zatoce Salonickiej zatopił włoski statek „Vicenza” o pojemności 1833 BRT^[19].

Ostatnim dowódcą okrętu 2 listopada 1918 roku został mianowany kapitan Peter Ernst Eiffe^[20]. 16 listopada w Sewastopolu okręt został przejęty przez Brytyjczyków i rozbrojony. Podobnie jak większość przejętych na Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym okrętów został odprowadzony na Maltę, gdzie w 1920 roku został zezłomowany^[4].

Uwagi

1. SM – Seiner Majestät.

Przypisy

1. Helgason, Guðmundur: Ships hit by UB 42. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
2. R. Gardiner, Conway's All the World Fighting Ships 1906-1921, s. 181.
3. Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, marzec 2007, s. 102. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
4. Helgason, Guðmundur: WWI U-boats UB 41. [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-12]. (ang.).
5. Fritz Wernicke, Kapitänleutnant (Crew 4/05). [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
6. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – Peter Darcy. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
7. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – St. Nikolei. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
8. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – Czarita. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-09]. (ang.).
9. PORT AUGUSTA. www.tynebuiltships.co.uk. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
10. SS Czaritza (Transport N75) (+1916). [w:] TYNE BUILT SHIPS A history of Tyne shipbuilders and the ships that they built [on-line]. www.wrecksite.eu. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
11. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – Flora. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
12. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – HMS Veronica. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
13. Kurt Schwarz, Oberleutnant zur See (Crew 4/08). [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
14. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – Cestrian. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
15. SS Cestrian (+1917). www.wrecksite.eu. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
16. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – Siracusy. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
17. Erich von Rohrscheidt, Oberleutnant zur See (Crew 4/08). [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11]. (ang.).
18. Hans Georg Lübbe, Kapitänleutnant (Crew 4/08). [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-12]. (ang.).
19. Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – Vicenza. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-12]. (ang.).
20. Peter Ernst Eiffe, Kapitänleutnant (Crew 4/08). [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-12]. (ang.).

Bibliografia

• Eberhard Moller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats From 1904 to the Present. Londyn: Greenhill Books Lionel Leventhal Ltd., 2004, s. 43. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
• Robert Gardiner (red.): Conway's All the World Fighting Ships 1906-1921. Londyn: Conway Maritime Press Ltd., 1985, s. 180. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, marzec 2007, s. 102. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).