Stanisław Wisłocki

Stanisław Wisłocki
Ilustracja
Stanisław Wisłocki (przed 1952)
Data i miejsce urodzenia

7 lipca 1921
Rzeszów

Pochodzenie

polskie

Data i miejsce śmierci

31 maja 1998
Warszawa

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna

Zawód

dyrygent, kompozytor, pianista

Powiązania

PWSM w Warszawie, PWSM w Poznaniu

Zespoły
Filharmonia Poznańska, WOSPR
Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal 10-lecia Polski Ludowej Komandor Orderu Wyzwoliciela San Martina (Argentyna) Order Andrésa Bello (Wenezuela)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Stanisław Wisłocki (ur. 7 lipca 1921 w Rzeszowie, zm. 31 maja 1998 w Warszawie)[1][2] – polski dyrygent, kompozytor i pianista.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Edukacja

[edytuj | edytuj kod]

Uczył się gry na fortepianie w Instytucie Muzycznym im. Fryderyka Chopina w Przemyślu u Wandy Cyrbesowej[1]. Naukę kontynuował w konserwatorium we Lwowie u Seweryna Barbaga. W latach 1939–1945 przebywał w Rumunii, gdzie studiował kompozycję i dyrygenturę u George’a Simonisa i fortepian u Emila Michaila w konserwatorium w Temeszwarze. W czasie studiów występował jako pianista i dyrygował polskimi chórami, m.in. w 1942 na festiwalu muzyki polskiej w Temeszwarze. W latach 1942–1945 pozostawał pod opieką artystyczną George’a Enescu w Bukareszcie[1][2].

Działalność dyrygencka

[edytuj | edytuj kod]
Stanisław Wisłocki podczas dyrygowania

W 1945 powrócił do Polski i zamieszkał w Warszawie, gdzie był współorganizatorem i pierwszym dyrygentem Polskiej Orkiestry Ludowej (od 1946 pod nazwą Polska Orkiestra Kameralna). W latach 1947–1958 działał w Poznaniu, gdzie w 1947 zorganizował orkiestrę Filharmonii Poznańskiej i był jej kierownikiem artystycznym do 1957 oraz pierwszym dyrygentem do 1958. W latach 1952–1953 współpracował z WOSPR w Katowicach. Był dyrygentem Filharmonii Narodowej (1961–1967), a następnie dyrektorem i kierownikiem artystycznym WOSPR (1978–1981)[1][3]. W latach 1988–1990 był członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[4][5].

Działalność pedagogiczna

[edytuj | edytuj kod]

Od 1948 prowadził działalność pedagogiczną. Był wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Operowej w Poznaniu (1948–1951), w poznańskiej PWSM wykładał czytanie partytur i dyrygenturę (1951–1957). Od 1955 uczył dyrygentury także w PWSM w Warszawie, gdzie w 1958 został kierownikiem Katedry Dyrygentury, początkowo na stanowisku docenta, a następnie profesora nadzwyczajnego (1966) i zwyczajnego (1976). W 1991 przeszedł na emeryturę, ale kontynuował pracę na uczelni do marca 1997[5][6]. Wykształcił ponad 50 dyrygentów, wśród jego uczniów byli m.in.: Tomasz Bugaj, Zbigniew Graca, Jacek Kaspszyk, Szymon Kawalla, Jerzy Kurczewski, Ryszard Dudek, Wojciech Michniewski, Andrzej Straszyński, Ruben Silva, Tadeusz Wojciechowski, Henryk Wojnarowski, Sławek Adam Wróblewski i Krzysztof Kusiel-Moroz[5][6].

W latach 1984–1990 był przewodniczącym sekcji muzycznej Narodowej Rady Kultury, w 1987 wiceprzewodniczącym Rady Muzycznej Ministerstwa Kultury i Sztuki, członkiem Sekcji Muzycznej Rady Wyższego Szkolnictwa Artystycznego i przewodniczącym Rady Fundacji Kultury Polskiej. W 1997 został członkiem honorowym Związku Kompozytorów Polskich[5].

W 1944 poślubił architektkę Izabellę Sołtycką[7][8].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu w Wilanowie.

Ważniejsze kompozycje

[edytuj | edytuj kod]
  • Nocturn na strunę g na skrzypce (1940)
  • Tryptyk symfoniczny (1941)
  • Na rozstajach, poemat symfoniczny (1942)
  • Sonata na skrzypce i fortepian (1942)
  • 2 Sonaty na temat Scarlattiego na fortepian (1942 i 1945)
  • Polska msza na sopran, baryton i orkiestrę kameralną (1942)
  • Trio fortepianowe (1943)
  • 2 Suity na fortepian (1943)
  • Kwartet fortepianowy (1943)
  • I Symfonia (1944)
  • 4 Poematy na tenor i fortepian, do słów I. Minulescu (1942); wersja na tenor i orkiestrę kameralną (1944)
  • Kwartet fortepianowy (1945)
  • Suita polska na orkiestrę kameralną (1945)
  • Taniec zbójnicki na orkiestrę kameralną (1945)
  • Uwertura na orkiestrę kameralną (1945)
  • Zaloty (pieśni weselne z Gór Świętokrzyskich) (1945)
  • Nokturn na orkiestrę (1947)
  • Koncert fortepianowy (1949)
  • Miniatury ludowe na sopran, chór i orkiestrę kameralną (1950)
  • Symfonia o tańcu na orkiestrę (1951)
  • Ballada symfoniczna na orkiestrę (1952)

Źródła: Encyklopedia muzyczna PWM[5], The New Grove Dictionary of Music and Musicians[3], Polskie Centrum Informacji Muzycznej[6].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Źródło: Encyklopedia muzyczna PWM[5] oraz Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 1445-1446

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]
  • 1955 – Wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za działalność artystyczną w minionym 10-leciu[12]
  • 1960 – Grand Prix du Disque Akademii Charles’a Crossa w Paryżu
  • 1965 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia
  • 1973 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia
  • 1977 – Nagroda Polskiego Radia i Telewizji I stopnia
  • 1981 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia
  • 1983 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia
  • 1987 – Nagroda Specjalna Polskiego Radia i Telewizji za całokształt działalności muzycznej
  • 1997 – Diamentowa Batuta Polskiego Radia z okazji 60-lecia pracy artystycznej[13]

Źródło: Encyklopedia muzyczna PWM[5].

Spuścizna

[edytuj | edytuj kod]

Wisłocki był znakomitym interpretatorem muzyki klasycystycznej i romantycznej, a także inicjatorem wielu prawykonań polskiej muzyki współczesnej. Zyskiwał uznanie zespołów, z którymi pracował, pamięciowym opanowaniem większości partytur i precyzyjną ich interpretacją. Dał około 750 koncertów i nagrał ponad 160 utworów na płyty i dla archiwum Polskiego Radia. Nagranie II koncertu fortepianowego Rachmaninowa ze Światosławem Richterem z 1959 roku jest często uznawane za najlepszą interpretację tego utworu w historii fonografii (np. https://www.classical-music.com/features/recordings/best-recordings-rachmaninovs-piano-concerto-no-2/). Ta intensywna działalność dyrygencka sprawiła, że dość wcześnie zaniechał twórczości kompozytorskiej[5]. Jego kompozycje są niepretensjonalne i melodyjne, często bazujące na tematach zaczerpniętych z polskiego folkloru[3]. Pisał utwory orkiestrowe, kameralne, na instrumenty solowe, wokalno-instrumentalne i wokalne (w tym pieśni masowe) oraz muzykę teatralną i filmową[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Mrygoń 2012 ↓, s. 212.
  2. ↑ a b Chodkowski 1995 ↓, s. 960.
  3. ↑ a b c Hanuszewska 2004 ↓.
  4. ↑ Członkowie ROPWiM w latach 1988–1990. [w:] Rada OPWiM gov.pl [on-line]. [dostęp 2018-09-11]. (pol.).
  5. ↑ a b c d e f g h i Mrygoń 2012 ↓, s. 213.
  6. ↑ a b c Stanisław Wisłocki. [w:] Polskie Centrum Informacji Muzycznej [on-line]. [dostęp 2018-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-11)]. (pol.).
  7. ↑ Men of Achievement. T. VI. Melrose Press, International Biographical Centre, 1979, s. 759. ISBN 0-900332-50-6.
  8. ↑ Stanisław Wisłocki: Życie jednego muzyka. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000.
  9. ↑ M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  10. ↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 - Uchwała Rady Państwa z dnia 28 lutego 1955 r. nr 0/350 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  11. ↑ Potrzeby i nowe zadania /w/ "Rzeczpospolita", nr 229, 1 października 1986, s. 8.
  12. ↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-05]. 
  13. ↑ 1997. Diamentowa Batuta dla Stanisława Wisłockiego. [w:] Polskie Radio.pl [on-line]. [dostęp 2018-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-11)]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Mieczysława Hanuszewska: 1000 kompozytorów. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1994, s. 158, seria: Biblioteka Słuchacza Koncertowego. Seria Wprowadzająca, t. 3. ISBN 83-224-0305-4.
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
  • Stanisław Wisłocki, Życie jednego muzyka, przedmowa Janusz Cegiełła, Warszawa 2000.
  • Mieczysława Hanuszewska: Wisłocki, Stanisław. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. W. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
  • Adam Mrygoń: Wisłocki Stanisław. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 12: W–Ż część biograficzna. Kraków: PWM, 2012, s. 212–213. ISBN 978-83-224-0935-0. (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Kierownicy Katedry Dyrygentury Symfoniczno-Operowej UMFC