Stefan Flukowski
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Stefan Bronisław Flukowski (ur. 18 sierpnia 1902 w Warszawie, zm. 8 maja 1972 w Świnoujściu), polski pisarz i poeta związany z grupą literacką Kwadryga, jeden z pierwszych i najważniejszych przedstawicieli surrealizmu w Polsce. Tłumacz dzieł Anatole’a France’a czy Paula Éluarda, podporucznik piechoty Wojska Polskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z rodziny rzemieślniczej. Ukończył Gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie. Studiował filozofię na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego i równolegle prawo. W latach 1926–1937 pracował jako aplikant sądowy, aplikant adwokacki i asesor sądowy. Był współzałożycielem i członkiem grupy literackiej Kwadryga, a także redaktorem związanego z nią czasopisma „Kwadryga”, na łamach którego debiutował w 1927. Książkowo debiutował w 1929 tomem poetyckim Słońce w kieracie. Stale współpracował z czasopismami „Droga” (1931-1933), „Pion” (1934, 1936-1937), „Rocznik Literacki” (1934-1936) i „Tygodnik Ilustrowany”.
Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1932 i 2863. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[1]. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział w rezerwie do 81 Pułku Piechoty w Grodnie[2].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 walczył w 1 Pułku Piechoty OW Grodno na stanowisku oficera żywnościowego I batalionu[3]. Dostał się do niemieckiej niewoli[4]. Przebywał w Oflagu II B Arnswalde i Oflagu II C Woldenberg[5], gdzie był jednym z animatorów kulturalnych i współtwórcą teatru jenieckiego, dla którego napisał kilka sztuk (Jajko Kolumba, jednoaktówki Tęsknota za Julią, Gwiazda dwóch horyzontów, dwuaktówka Chwila królewskiej niemocy).
Od 1946 zamieszkał w Krakowie, gdzie został kierownikiem literackim Teatru im. Juliusza Słowackiego (1946-1947) i prezesem krakowskiego oddziału Związku Literatów Polskich. Publikował m.in. w pismach „Odrodzenie” (1945–1949), „Twórczość” (1946-1958 z przerwami), „Nowiny Literackie” (1947-1948), „Tygodnik Powszechny” (1947-1948). Redagował serię Nowy Teatr, w której wydano w 1948 pierwodruki sztuk W małym dworku i Szewcy autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza. W 1950 przeniósł się do Warszawy, gdzie został redaktorem w Naszej Księgarni. Ponadto był organizatorem działalności kulturalnej i dydaktycznej w Pałacu Młodzieży. W latach 50. i później twórczość własną oraz tłumaczenia publikował m.in. w pismach „Nowa Kultura”, „Współczesność”, „Odgłosy”, „Kultura”, „Życie Literackie”, „Tygodnik Kulturalny”, „Poezja”.
Zmarł nagle podczas pobytu w Świnoujściu. Spoczywa na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kw. 32B dodatkowa-22-5)[6].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Jego twórczość bliska była Awangardzie Krakowskiej. Podczas gdy Tadeusz Peiper czy Julian Przyboś dążyli do wyrażenia wieczności w obrazach teraźniejszości czy codzienności, Flukowski wręcz odwrotnie: metaforą wieczności wyrażał cykliczność teraźniejszości. Poeta przeciwstawiał się jednocześnie popularnemu wówczas nowatorstwu formy, wyrażając postulat prostoty języka.
Poezja Flukowskiego wyrażała apoteozę pracy, jako podstawowej wartości świata. Stałym motywem w jego twórczości był obraz codziennych ludzkich prac jako dokończenie boskiego aktu stworzenia.
- Poezja
- Słońce w kieracie (1929)
- Dębem rosnę (1932)
- Napomknięte cieniem 1961
- Rzeka gwiazdy (1965)
- Po stycznej słońca (1971)
- Oko byka (1973)
- Olimpijskie strofy (1976)
- Proza
- Pada deszcz (1931) – zbiór opowiadań
- Urlop bosmanmata Jana Kłębucha (1939) – powieść
- Płomień róży (1959) – opowieść biograficzna o Słowackim i Norwidzie
- Dramat
- Odys u Feaków (1939)
- Tęsknota za Julią (1940)
- Jajko Kolumba (1941)
- Gwiazda dwóch horyzontów
- Chwila królewskiej niemocy
- Oranżeria (1949)
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 86.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 560.
- ↑ Parfieniuk 2016 ↓, s. 45.
- ↑ Straty ↓, W pracy Tadeusza Kryska-Karskiego „Straty korpusu oficerskiego 1939-1945”, Londyn 1996, Stefan Flukowski figuruje jako poległy 13 września 1939 w Zboiskach.
- ↑ Straty ↓.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online] [dostęp 2019-11-14] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Stanisław Burkot: Literatura polska 1939-2009. Wyd. III. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 47, 255. ISBN 978-83-01-16289-4.
- Cmentarz Komunalny Powązki dawny Wojskowy w Warszawie, Bożena Falkowska-Dybowska, Juliusz Jerzy Malczewski (red.), Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1989, s. 188, ISBN 83-217-2641-0, OCLC 830082377.
- Grzegorz Gazda: Dwudziestolecie międzywojenne. Słownik literatury polskiej. Gdańsk: słowo / obraz terytoria; Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2008, s. 53, 64. ISBN 978-83-7420-110-0.
- Jerzy Kwiatkowski: Dwudziestolecie międzywojenne. Wyd. III - 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 132, 182, 259, 344, 503, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13851-6.
- Włodzimierz Parfieniuk: Twierdza grodzieńska. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2016, seria: Wielki Leksykon Uzbrojenia : Wrzesień 1939. ISBN 978-83-7945-052-7.
- Jerzy Święch: Literatura polska w latach II wojny. Wyd. VI - 2 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2010, s. 453-455, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13852-3.
- Słownik poetów polskich (pod redakcją naukową Jolanty Sztachelskiej), Wydawnictwo „Łuk”, Białystok 1997
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2021-12-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-10)].