Stefan Napierski

Stefan Napierski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 marca 1899
Warszawa, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

2 kwietnia 1940
Palmiry, Polska pod okupacją, III Rzeszy

Zawód, zajęcie

Polski poeta, tłumacz i eseista żydowskiego pochodzenia.

Małżeństwo

Irena Tuwim (1922–1935)

Faksymile
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach

Stefan Napierski, właściwie Stefan Marek Eiger (ur. 15 marca 1899 w Warszawie, zm. 2 kwietnia 1940 w Palmirach) – polski poeta żydowskiego pochodzenia, tłumacz i eseista, w latach 1938–1939 wydawca dwumiesięcznika „Ateneum”.

Zarys biograficzny

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Bolesława Eigera(inne języki), bogatego przedsiębiorcy i Jadwigi Diany, z d. Silberstein, córki Markusa Silbersteina[1]. Jego starszą siostrą była Maria Eiger-Kamińska (1893–1983), działaczka komunistyczna, zastępczyni członka KC KPP (1930–1932). Miał jeszcze dwóch młodszych braci: Kazimierza i Zdzisława. Napierski był zwolennikiem asymilacji żydowskiej i w młodości przyjął chrzest, używał też polskobrzmiącego pseudonimu artystycznego[2]. Pomimo tego, że był homoseksualny (co było tajemnicą poliszynela środowisk artystycznych), w latach 1922–1935 był żonaty z Ireną Tuwim[2].

Napierski był znany głównie jako krytyk literacki i tłumacz, a jego poezja, wydawana własnym sumptem, cieszyła się znacznie mniejszą popularnością i poważaniem[2]. Był związany z członkami grupy Skamander, ale do niej bezpośrednio nie należał, a w jego twórczości widoczne były wpływy młodopolskie i romantyczne (określano go „ostatnim dekadentem Młodej Polski”)[2]. Dzięki jego wstawiennictwu Jarosław Iwaszkiewicz otrzymał w 1923 pozycję sekretarza marszałka Sejmu[2]. W latach 1938–1939 był wydawcą i redaktorem dwumiesięcznika „Ateneum”[3].

Zabrany z Pawiaka[4] i rozstrzelany przez Niemców w masowej egzekucji w Palmirach, w grupie znaczących przedstawicieli polskiej inteligencji zamieszkałej w Warszawie.

Jego egzekucję uwieczniła w wierszu Wiersz o nieznanym dniu i nieznanej godzinie jego była żona Irena Tuwim: „Obstąpili cię, obskoczyli cię/ Jak psów zgraja, głodna, wściekła, zła./ A to było w jakiejś strasznej chwili,/ Tam, w Warszawie. Jakiegoś dnia./ Szli brunatni, żelaźni i dzicy,/ Z przodu kat, z boku kat, z tyłu kat”[5].

Wybrane dzieła

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Anna Augustyniak Irena Tuwim. Nie umarłam z miłości. Biografia, wyd. trzecia strona, Warszawa 2016, s. 79, 80.
  2. ↑ a b c d e Stefan Napierski, czyli ostatni dekadent Młodej Polski, [w:] Kaliściak, Tomasz, 1981-, Katastrofy odmieńców, Katowice: Wydawn. Uniw. Śląskiego, 2011, s. 181-228, ISBN 9788322619944, OCLC 775503633 [dostęp 2020-11-07].
  3. ↑ Grzegorz Gazda: Dwudziestolecie międzywojenne: słownik literatury polskiej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, 2008, s. 12. ISBN 978-83-7420-110-0.
  4. ↑ Władysław Bartoszewski, Warszawski pierścień śmierci 1939–1944, Warszawa 1970, s. 69, 77.
  5. ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2021-08-30].
  6. ↑ Stefan Napierski, List do przyjaciela [online], polona.pl [dostęp 2020-02-10].
  7. ↑ Stefan Napierski, Od Baudelaire’a do nadrealistów. Przekłady i szkice z nowoczesnej literatury francuskiej / [online], polona.pl [dostęp 2020-02-10].
  8. ↑ Stefan Napierski, Rozmowy z cieniem. Powieść [online], polona.pl [dostęp 2020-02-10].
  9. ↑ Stefan Napierski, Próby [online], polona.pl [dostęp 2020-02-10].

Bibliografia, linki

[edytuj | edytuj kod]