Strajk (film 2006)

Ten artykuł dotyczy filmu z 2006 roku. Zobacz też: Strajk (ujednoznacznienie).

Strajk

Strajk – Die Heldin von Danzig
(Strajk – Bohaterka Gdańska)

Gatunek	historyczny dramat
Data premiery	23 lutego 2007
Kraj produkcji	Polska Niemcy
Czas trwania	104 min
Reżyseria	Volker Schlöndorff
Scenariusz	Sylke Rene Meyer Andreas Pflüger
Główne role	Katharina Thalbach, Andrzej Chyra
Muzyka	Jean-Michel Jarre
Zdjęcia	Andreas Höfer
Scenografia	Robert Czesak
Kostiumy	Ewa Krauze
Montaż	Wanda Zeman
Produkcja	Maciej Ślesicki, Jolanta Rojek, Marianna Rowińska (producent wykonawczy)
Dystrybucja	Best film

Strajk (niem. Strajk. Die Heldin von Danzig^[1]) – film fabularny wyprodukowany w koprodukcji niemiecko-polskiej z 2006 roku w reżyserii Volkera Schlöndorffa.

Fabuła

Fabuła osadzona jest w realiach walki o upadek komunizmu w Polsce w latach 80. XX wieku.

Obsada

• Katharina Thalbach – jako Agnieszka Kowalska-Walczak (w domyśle Anna Walentynowicz)
  • Dubbing: Agnieszka Pilaszewska
• Andrzej Chyra – jako elektryk Leszek (w domyśle Lech Wałęsa)
• Andrzej Grabowski – jako Henryk Sobecki, przewodniczący rady zakładowej, ojciec Krystiana
• Wojciech Pszoniak – jako Kamiński
• Rafael Remstedt – jako Krystian w dzieciństwie
• Dominique Horwitz – jako Kazimierz Walczak, mąż Agnieszki
• Dariusz Kowalski – jako brygadzista Bochnak
• Krzysztof Kiersznowski – jako Mateusz
• Wojciech Solarz – jako Krystian
• Maria Maj-Talarczyk – jako Chomska
• Ewa Telega – jako Mirka
• Marta Straszewska – jako Maria
• Florian Staniewski – jako dyrektor stoczni
• Barbara Kurzaj – jako Elwira
• Joanna Bogacka – jako Szymborska
• Henryk Gołębiewski – jako Marek
• Magdalena Smalara – jako Renata
• Wojciech Kalarus – jako nauczyciel
• Bogusław Spodzieja – jako Andrzej
• Marta Kalmus – jako robotnica
• Magdalena Boć – jako robotnica
• Elżbieta Mrozińska-Siastacz – jako sekretarka dyrektora
• Izabela Gulbierz – jako lekarka
• Hubert Duszyński – jako strażnik
• Marek Brodzki – jako doktor
• Krzysztof Gordon – jako urzędnik
• Jowita Budnik – jako Dobrowolska
• Janusz B. Czech – jako działacz partyjny
• Dorota Kolak – jako żona Kamińskiego
• Hubert Koprowicz – jako robotnik
• Anna Wydra – jako żona elektryka
• Piotr Gulbierz – jako strażnik
• Dariusz Siastacz – jako robotnik
• Elżbieta Kaczmarska – jako strażniczka
• Adam Trela – jako Jagielski
• Katarzyna Filimoniuk – jako opozycjonistka
• Julia Popkiewicz – jako robotnica
• Patrycja Ziomek – jako sąsiadka
• Piotr Wierzbowski – jako robotnik
• Paweł Śreniawa-Pisarski – jako robotnik
• Piotr Paluszkiewicz – jako robotnik
• Agnieszka Przywarska – jako mała dziewczynka

Realizacja

• Film zrealizowano w dniach 16 października – 27 listopada 2005 roku w Gdańsku.
• Wsparcie finansowe przy realizacji filmu udzieliła bawarska fundacja FFF Bayern.
• Sylke Rene Meyer, która jest współautorką scenariusza (drugim scenarzystą jest Andreas Pflüger), w 1980 roku przeczytała w Der Spieglu artykuł o Solidarności. W pamięci zostało jej zdjęcie, na którym kobieta stoi i przemawia do stoczniowców. Jak się okazało była to Anna Walentynowicz. Sylke Rene Meyer nakręciła już wcześniej film dokumentalny o Annie Walentynowicz, z którą spotkała się w 1998 roku.
• Główna aktorka Katharina Thalbach i reżyser Volker Schlöndorff spotkali się już na planie Blaszanego bębenka, w którym Kati (jak nazywał ją zdrobniale reżyser) zagrała Marię Matzerath. Katharina Thalbach, aby lepiej wcielić się w główną rolę, oglądała dokumenty o Annie Walentynowicz, filmy archiwalne oraz czytała różne dokumenty. W filmie pojawia się Anna Thalbach, córka Kathariny.
• Na planie reżyser rozmawiał z aktorami i ekipą w językach niemieckim, polskim i angielskim. Zdarzało się, że podczas jednego ujęcia akcja – padało po niemiecku, stop – po angielsku, a dubel – po polsku. W trakcie realizacji sceny wjazdu Agnieszki do stoczni, na planie pracowało ponad 300 statystów. Filmowy sierpień, został nakręcony w listopadzie (niekiedy przy minusowych temperaturach).
• W filmie wykorzystano fragmenty filmów Grudniowe taśmy, Nieznane katastrofy, Robotnicy ’80, Anna proletariuszka oraz Jan Paweł II^[1].

Kontrowersje

Pierwotnie fabuła filmu miała ukazywać historię konkretnie Anny Walentynowicz, która nie zgodziła się na wykorzystanie swojego nazwiska w scenariuszu^[2]. W związku z tym osoba Anny Walentynowicz stała się pierwowzorem głównej postaci, nazwanej Agnieszka Kowalska-Walczak. Po premierze Anna Walentynowicz uważała film za kłamstwo historyczne i ostro krytykowała przedstawienie walczących robotników jako alkoholików i postacie o dwuznacznej moralności. Producent filmu przeprosił za fikcyjne fragmenty, które godzą w dobre imię bohaterki Solidarności i obiecał wpłacić kwotę na rzecz Kliniki Chorób Oczu Akademii Medycznej w Gdańsku^[3]. Jednak proces środowisk Solidarnościowych przeciwko autorom zmanipulowanego obrazu historycznej rzeczywistości lat 80. nadal nie jest wykluczony.

Postać Agnieszki Kowalskiej-Walczak, wzorowanej na Annie Walentynowicz, została przedstawiona w filmie jako analfabetka, a jej syn jako nieślubny^[4] i członek ZOMO^[5], co stanowi elementy fikcyjne dzieła. W odpowiedzi na to adwokat Walentynowicz, Stefan Jaworski, zapowiedział w 2006 roku wejście na drogę prawną w obronie naruszonych dóbr osobistych Anny Walentynowicz^[6], z czego ostatecznie zrezygnowano.

Wyróżnienia

• Dwie Bawarskie Nagrody Filmowe: dla głównej aktorki (Katharina Thalbach) i za zdjęcia (Andreas Höfer)
• 2008: Orzeł, Polska Nagroda Filmowa (nominacja) w kategorii: najlepsza scenografia Roberta Czesaka
• 2008: Orzeł, Polska Nagroda Filmowa (nominacja) w kategorii: najlepsze kostiumy dla Ewy Krauze

Przypisy

1. Strajk. Die Heldin von Danzig w bazie filmpolski.pl
2. Strajk (2006) – Ciekawostki [online], filmweb.pl [dostęp 2017-11-26]  (pol.).
3. Anna Walentynowicz krytykuje film o Sierpniu '80 [online], wiadomosci.gazeta.pl [dostęp 2017-11-26]  (pol.).
4. Waldemar Żyszkiewicz – Strajk. Makatka z Gdańska [online], waldemar-zyszkiewicz.pl [dostęp 2017-11-26]  (pol.).
5. PAP, Gal: Kontrowersje w dniu premiery „Strajku”. onet.pl, 19 lutego 2007. [dostęp 2010-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-23)].
6. Waldemar Żyszkiewicz – Strajk. Makatka z Gdańska, waldemar-zyszkiewicz.pl [dostęp 2011-07-22]

Linki zewnętrzne

• Strajk w bazie IMDb (ang.)
• Strajk w bazie filmpolski.pl
• Strajk w bazie Filmweb