Strzegomka (dopływ Bystrzycy)

Strzegomka
Czarna woda, Strzyga, Wystrzyca Strzygowska, Srygowska Wystrzyca, Strzygonka, Strzygłowska woda[1]
Ilustracja
Strzegomka w Chwaliszowie
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

woj. dolnośląskie

Rzeka III rzędu
Długość 74,70[2] km
Spadek

ok. 6,8 m/km

Powierzchnia zlewni

555[3] km²

Średni przepływ

3 m³/s przy ujściu [4]

Ident. PRNG

132316 1348

Źródło
Miejsce Zbocze Łysicy w Masywie Trójgarbu i Krąglaka w Górach Wałbrzyskich
Wysokość

636 m n.p.m.[5]

Współrzędne

50°48′53,2″N 16°09′52,2″E/50,814778 16,164500

Ujście
Recypient Bystrzyca
Miejsce

na północny zachód od Samotworu

Wysokość

121,1 m n.p.m.[6]

Współrzędne

51°06′24,0″N 16°49′47,4″E/51,106667 16,829833

Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Multimedia w Wikimedia Commons

Strzegomka (Czarna woda, Strzyga, Wystrzyca Strzygowska, Srygowska Wystrzyca, Strzygonka, Strzygłowska woda)[10] – rzeka, lewy dopływ Bystrzycy[11] o długości 79,35 km[12] i powierzchni dorzecza 555 km².

Rzeka płynie w województwie dolnośląskim. Wypływa z południowego zbocza Łysicy w Górach Wałbrzyskich, na zachód od Starych Bogaczowic. Płynie przez Góry Wałbrzyskie, Pogórze Wałbrzyskie, Przedgórze Sudeckie i Nizinę Śląską w kierunku przeważnie północno-wschodnim. Tworzy liczne zakola. Przepływa m.in. przez Strzegom, Stare Bogaczowice, Dobromierz, Łażany i Pełcznicę. Nieopodal Pogórza Bolkowskiego w Dobromierzu przepływa przez zbiornik retencyjny Jezioro Dobromierz. Uchodzi do Bystrzycy w pobliżu miejscowości Samotwór, niedaleko granicy administracyjnej Wrocławia. Jej prawymi dopływami są Pełcznica i Czyżynka.

Do 1945 w Łażanach znajdował się najstarszy most żelazny Śląska i Europy kontynentalnej, pochodzący z 1796 r., w produkcji którego uczestniczył John Baildon[13].

Rzeka dawniej nazywana była Strzygą. Zapis ten zastosował Maciej Bogusz Stęczyński w swej powieści Śląsk[14]. Zaś Walery Kopernicki stosował nazwy Wystrzyca Strzygowska i Srygowska Wystrzyca[15]. W Słowniku Geograficznym Królestwa Polskiego występuje zaś Strzygonka[16] i Strzygłowska woda[17].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Elektroniczny słownik hydronimów Polski. [dostęp 2023-03-12].
  2. ↑ Strzegomka, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-01-11].
  3. ↑ Strzegomka, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-01-11].
  4. ↑ Strzegomka, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2025-01-11].
  5. ↑ Źródło Strzegomki. [dostęp 2023-03-12].
  6. ↑ Strzegomka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej [online], Główny Geodeta Kraju [dostęp 2017-05-16].
  7. ↑ Potok Sikorka. [dostęp 2023-03-12].
  8. ↑ Potok Chwaliszówka. [dostęp 2023-03-12].
  9. ↑ Potok Tarnawka. [dostęp 2023-03-12].
  10. ↑ Elektroniczny słownik hydronimów Polski. [dostęp 2023-03-12].
  11. ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 277, ISBN 83-239-9607-5.
  12. ↑ Strzegomka na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania) [online], Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej [dostęp 2017-05-16].
  13. ↑ FUNDACJA TEATR BEZDOMNY 220 ROCZNICA BUDOWY MOSTU ŻELAZNEGO NA STRZEGOMCE [online], 16 sierpnia 2016 [dostęp 2018-06-21] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-16].
  14. ↑ Bogusz Zygmunt (1814-1890) Stęczyński, Szląsk. Podróż malownicza w 25-ciu pieśniach wyśpiewał Bogusz Zygmunt Stęczyński, 1850 [dostęp 2022-06-24] (pol.).
  15. ↑ Walery (1819-1895) Kopernicki, Rzeki i jeziora tekst objaśniający do mapy hydrograficznej dawnej Słowiańszczyzny części północno-zachodniej, Warszawa : Skład Główny G. Gebethner i Wolff, 1883, s. 16,124 [dostęp 2022-06-24].
  16. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VII - wynik wyszukiwania - DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2022-06-24].
  17. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XI - wynik wyszukiwania - DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2022-06-24].