Teolept I, gr. Θεόληπτος Α΄ (zm. jesienią 1522) – ekumeniczny patriarcha Konstantynopola od 1513 do śmierci.
Teolept pochodził z Krety lub Epiru, do godności doszedł dzięki patriarsze Pachomiuszowi I, który mianował go biskupem Janiny. Po śmierci Pachomiusza Teolept udał się do Adrianopola, gdzie obradował Święty Synod. Wkrótce potem został wybrany patriarchą (połowa 1513 r.).
Teolept kilkakrotnie zwracał się do wielkiego księcia moskiewskiego Wasyla III, jako władcy jedynego niezależnego państwa prawosławnego z prośbą o pomoc i wsparcie. Książę często odpowiadał na takie wezwania, wysyłając m.in. do prawosławnych klasztorów na Górze Atos bogate dary, a w 1516 r. przysyłając do Konstantynopola podarunki dla patriarchy Teolepta. W zamian, na prośbę księcia, patriarcha wysłał na Ruś mnicha Maksyma Greka, który miał zająć się tłumaczeniem na ruski ksiąg cerkiewnych.
Po wypędzeniu Mameluków z Jerozolimy w 1517 Teolept udał się z pielgrzymką do Ziemi Świętej.
Gdy sułtan Selim I Groźny wydał polecenie zniszczenia wszelkich świątyń chrześcijańskich w miastach zdobytych przez Turków siłą, w tym także cerkwi i kościołów w Konstantynopolu, patriarcha Teolept odszukał trzech bardzo posuniętych w latach janczarów, którzy pamiętali zdobycie miasta w 1453 r. Poświadczyli oni, iż Mehmed II Zdobywca przyjął podówczas delegację mieszkańców Konstantynopola, którzy oficjalnie przekazali sułtanowi władzę nad miastem. Dzięki temu Selim musiał zrezygnować z planu zniszczenia konstantynopolitańskich cerkwi, a Teolept zystał sobie sławę obrońcy chrześcijaństwa w sercu Imperium Osmańskiego.
| Do 1204 |
|
|---|
W Nicei
1204–1261 |
|
|---|
| 1261–1453 |
|
|---|
| Po 1453 |
- Gennadiusz II Scholar (1453–1456, 1458, 1462–1463, 1464)
- Izydor II Ksantopulos (1456–1457)
- Sofroniusz I Syropulos (1463–1464)
- Joazaf (1464, 1464–1466)
- Marek II Ksylokarawes (1466)
- Symeon I z Trapezuntu (1466, 1471–1474, 1481–1486)
- Dionizy I (1466–1471, 1489–1491)
- Rafał I (1475–1476)
- Maksym III Manasses (1476–1481)
- Nefon II (1486–1488, 1497–1498, 1502)
- Maksym IV (1491–1497)
- Joachim I (1498–1502, 1504)
- Pachomiusz I (1503–1504, 1504–1513)
- Teolept I (1513–1522)
- Jeremiasz I (1522–1546)
- Joannik I (1524–1525)
- Dionizy II (1546–1555)
- Joazaf II (1555–1556)
- Metrofan III (1565–1572, 1579–1580)
- Jeremiasz II Tranos (1572–1579, 1580–1584, 1587–1595)
- Pachomiusz II (1584–1585)
- Teolept II (1585–1586)
- Mateusz II (1596, 1598–1602, 1603)
- Gabriel I (1596)
- Teofan I Karikes (1596–1597)
- Melecjusz I Pegas (1597–1598, 1601)
- Neofit II (1602–1603, 1607–1612)
- Rafał II (1603–1607)
- Tymoteusz II (1612–1620)
- Cyryl I Lukaris (1612, 1620–1623, 1623–1635, 1637–1638)
- Grzegorz IV z Amasei (1623)
- Antym II (1623)
- Cyryl II Kontares (1633, 1635–1636, 1638–1639)
- Atanazy III Patelaros (1634)
- Neofit III Nicejski (1636–1637)
- Parteniusz I (1639–1644)
- Parteniusz II (1644–1646, 1648–1651)
- Joannik II (1646–1648, 1651–1656)
- Cyryl III (1652, 1654)
- Paisjusz I (1652–1655)
- Parteniusz III (1656–1657)
- Gabriel II (1657)
- Parteniusz IV (1657–1662, 1665–1667, 1671, 1675–1676, 1684–1685)
- Dionizy III (1662–1665)
- Klemens (1667)
- Metody III (1668–1671)
- Dionizy IV Muzułmanin (1671–1673, 1676–1679, 1682–1684, 1686–1687, 1693–1694)
- Gerazym II (1673–1674)
- Atanazy IV (1679)
- Jakub (1679–1682, 1685–1688)
- Kallinik II (1688, 1689–1693, 1694–1702)
- Neofit IV (1688)
- Gabriel III (1702–1707)
- Neofit V (1707)
- Cyprian I (1707–1709, 1713–1714)
- Atanazy V (1709–1711)
- Cyryl IV (1711–1713)
- Kosma III (1714–1716)
- Jeremiasz III (1716–1726, 1732–1733)
- Paisjusz II (1726–1732, 1740–1743, 1744–1748)
- Serafim I (1733–1734)
- Neofit VI (1734–1740, 1743–1744)
- Cyryl V (1748–1751, 1752–1757)
- Kallinik III (1757)
- Serafim II (1757–1761)
- Joannik III (1761–1763)
- Samuel I Chaceres (1763–1768, 1773–1774)
- Melecjusz II (1768–1769)
- Teodozjusz I (1769–1773)
- Sofroniusz II (1774–1780)
- Gabriel IV (1780–1785)
- Prokopiusz I (1785–1789)
- Neofit VII (1789–1794, 1798–1801)
- Gerazym III (1794–1797)
- Grzegorz V (1797–1798, 1806–1808, 1818–1821)
- Kallinik IV (1801–1806, 1808–1809)
- Jeremiasz IV (1809–1813)
- Cyryl VI (1813–1818)
- Eugeniusz II (1821–1822)
- Antym III (1822–1824)
- Chryzant I (1824–1826)
- Agatangel (1826–1830)
- Konstancjusz I (1830–1834)
- Konstancjusz II (1834–1835)
- Grzegorz VI (1835–1840, 1867–1871)
- Antym IV (1840–1841, 1848–1852)
- Antym V (1841–1842)
- German IV (1842–1845, 1852–1853)
- Melecjusz III (1845)
- Antym VI (1845–1848, 1853–1855, 1871–1873)
- Cyryl VII (1855–1860)
- Joachim II (1860–1863, 1873–1878)
- Sofroniusz III (1863–1866)
- Joachim III (1878–1884, 1901–1912)
- Joachim IV (1884–1886)
- Dionizy V (1887–1891)
- Neofit VIII (1891–1894)
- Antym VII (1895–1897)
- Konstantyn V (1897–1901)
- German V (1913–1918)
- Melecjusz IV Metaksakis (1921–1923)
- Grzegorz VII (1923–1924)
- Konstantyn VI (1924–1925)
- Bazyli III (1925–1929)
- Focjusz II (1929–1935)
- Beniamin (1936–1946)
- Maksym V (1946–1948)
- Atenagoras I (1948–1972)
- Dymitr I (1972–1991)
- Bartłomiej I (od 1991)
|
|---|
