Tyniec nad Ślęzą

Tyniec nad Ślęzą
	wieś
	; Pałac w Tyńcu nad Ślęzą
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	wrocławski
Gmina	Kobierzyce
Liczba ludności (III 2011)	564
Strefa numeracyjna	71
Kod pocztowy	55-040
Tablice rejestracyjne	DWR
SIMC	0875626
	Położenie na mapie gminy Kobierzyce Tyniec nad Ślęzą
	Położenie na mapie Polski Tyniec nad Ślęzą
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Tyniec nad Ślęzą
	Położenie na mapie powiatu wrocławskiego Tyniec nad Ślęzą
	50°53′19″N 16°55′39″E/50,888611 16,927500
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tyniec nad Ślęzą^[4] (niem. Gross Tinz, od 1938 Gross Tinz an der Lohe^[5]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Kobierzyce.

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Położenie

Przez wieś przepływa rzeka Ślęza.

Nazwa wsi

Tyniec nad Ślęzą jest często błędnie nazywany Tyńcem nad Ślężą. Nazwa miejscowości pochodzi od rzeki Ślęzy, która przez nią przepływa, nie zaś od góry Ślęży leżącej w okolicy Sobótki (widać to doskonale w niemieckiej nazwie Tinz a. d. Lohe - natomiast góra Ślęża w języku niemieckim to Zobtenberg), zatem poprawną nazwą jest tylko nazwa Tyniec nad Ślęzą – taka też nazwa widnieje w urzędowym systemie identyfikatorów i nazw miejscowości.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[6]:

kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, wzmiankowany w 1170 i 1189, jednonawowy, murowany, zbudowany w stylu romańskim około 1250 r., najprawdopodobniej w dwóch etapach, przebudowany w stylu gotyckim w XIV w., kiedy dodano prezbiterium. Wieża znacznie późniejsza, datowana na XV wiek, gotycka. Świątynia była ponownie dwukrotnie przebudowywana, w roku 1666 i 1715, w stylu barokowym, wyposażenie wnętrza pochodzi głównie z okresu drugiej przebudowy. Oprócz wystroju barokowego w kościele znajduje się 6 kolumn romańskich z bogato zdobionymi głowicami, ambona z 1714, na południowej ścianie nawy obraz św. Marka z ok. 1720, ołtarz główny św. Jadwigi z 1753^[7], ul. Szkolna
zespół pałacowy, ul. Ogrodowa, z drugiej połowy XVIII w.:
- dom kawalerów maltańskich, obecny barokowy z około 1782 roku w miejscu starszego z pierwszej połowy XVI w., przebudowany w 1894.
- park

inne zabytki:

ceglany pręgierz
gotycka, monolitowa kapliczka słupowa w murze cmentarza kościelnego^[8]
figura św. Jana Nepomucena autorstwa Johanna Urbanskyego z 1733 r.^[9] przy kościele. Na postumencie kartusze, górny przedstawiający śmierć Jana Nepomucena (wrzucenie z mostu do Wełtawy), dolny herb fundatora: Johanna Josepha von Götzena.

Kościół i figura Nepomucena
Herb von Götzena

Zobacz też

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142151
↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1323 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
↑ M. Choroś, Ł. Jarczak, Słownik nazw miejscowych Dolnego Śląska, Opole 1995, s. 119.
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 233. [dostęp 2012-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 120
↑ Michał Zalewski: Gotycka kapliczka słupowa w Tyńcu nad Ślęzą. kapliczki.org.pl. [dostęp 2016-11-25].
↑ Figura św. Jana Nepomucena w Tyńcu nad Ślęzą. kapliczki.org.pl. [dostęp 2012-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-21)].

Bibliografia

Czesław Cetwiński, Zabytki architektury w województwie wrocławskim, Wyd. Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, 1987
Marta Miniewicz, Dorota Waligóra, Marcin Wolny, Kobierzyce przewodnik po gminie, Kobierzyce 2006 ISBN 978-922-822-8

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142151

[GUS-2] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1323 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[MP-4] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)

[5] M. Choroś, Ł. Jarczak, Słownik nazw miejscowych Dolnego Śląska, Opole 1995, s. 119.

[6] Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 233. [dostęp 2012-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

[dolnyslask-7] Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 120

[8] Michał Zalewski: Gotycka kapliczka słupowa w Tyńcu nad Ślęzą. kapliczki.org.pl. [dostęp 2016-11-25].

[9] Figura św. Jana Nepomucena w Tyńcu nad Ślęzą. kapliczki.org.pl. [dostęp 2012-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-21)].

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]