Uchówka ślimakowata

Uchówka ślimakowata
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

kustrzebniaki

Rząd

kustrzebkowce

Rodzina

uchówkowate

Rodzaj

uchówka

Gatunek

uchówka ślimakowata

Nazwa systematyczna
Otidea cochleata (L.) Fuckel
Jb. nassau. Ver. Naturk. 23-24: 329 (1870) [1869-70]
Multimedia w Wikimedia Commons

Uchówka ślimakowata (Otidea cochleata (L.) Fuckel) – gatunek grzybów należący do rodziny uchówkowatych (Otideaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Otidea, Otideaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał w 1753 r. Karol Linneusz, nadając mu nazwę Peziza cochleata. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1870 Leopold Fuckel[1].

Ma 8 synonimów. Niektóre z nich:

  • Cochlearia cochleata (L.) Lambotte 1887
  • Otidea umbrina (Pers.) Bres 1898[2].

Polska nazwa wg M.A. Chmiel[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Owocnik

Średnica 2–11 (15) cm, jasnobrązowy, umbrowy, rdzawobrązowy, czerwonobrązowy, skórzastobrązowy, nieco fioletowobrązowy, wewnątrz ciemnobrązowy, w kształcie ucha, ślimakowaty, z brzegiem silnie wywiniętym do góry. Miąższ brązowawy, ochrowo brązowy, twardy, kruchy, bez wyraźnego zapachu i smaku[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki białe, przezroczyste, 12–17 × 5,5–7,5 µm, długie, elipsoidalne, z dwiema gutulami, Q = 1,9–2,5. Worki 80–170 × 10–13 µm, 8-zarodnikowe. Parafizy nitkowate, zakrzywione na wierzchołku, nieco maczugowate z brązowym pigmentem wewnątrzkomórkowym. Komórki brzeżne cylindryczne z 2–3 przegrodami[4].

Jest wiele podobnych gatunków. Pewna identyfikacja uchówki oślej możliwa jest tylko badaniem mikroskopowym[4].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Uchówka ślimakowata znana jest głównie w Europie, poza nią podano tylko nieliczne stanowiska w Ameryce Północnej i Azji[5]. W Polsce M.A. Chmiel w 2003 r. przytoczyła 17 stanowisk[3], w późniejszych latach podano kilka następnych[6], najbardziej aktualne podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych, wartych objęcia ochroną[7].

Grzyb naziemny, saprotrof. Jest to rzadki europejski gatunek występujący pojedynczo lub w niewielkich grupach na leśnej glebie. Owocniki pojawiają się od wiosny do późnej jesieni[8][9].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-06-30].
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-06-30].
  3. ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 88, ISBN 978-83-89648-46-4.
  4. ↑ a b c Schneckenöhrling, Umbrabrauner Öhrling [online], 123Pilzsuche [dostęp 2023-06-30] (pol.).
  5. ↑ Występowanie Otidea cochleata na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-06-30].
  6. ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-07-01].
  7. ↑ Aktualne stanowiska Otidea cochleata w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-06-30] (pol.).
  8. ↑ Michael Jordan, The Encyclopedia of Fungi of Britain and Europe, Frances Lincoln Publishers, 2004, s. 40, ISBN 978-0-7112-2379-0.
  9. ↑ Stefan Buczacki, Collins Guide to Mushrooms and Toadstools of Britain and Europe, HarperCollins, 1992, s. 218, ISBN 0-00-219978-5.