Ujma Duża

Ujma Duża

wieś
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	aleksandrowski
Gmina	Zakrzewo
Wysokość	93 m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	154[2]
Strefa numeracyjna	54
Kod pocztowy	87-705[3]
Tablice rejestracyjne	CAL
SIMC	0872220
Położenie na mapie gminy Zakrzewo Ujma Duża
Położenie na mapie Polski Ujma Duża
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Ujma Duża
Położenie na mapie powiatu aleksandrowskiego Ujma Duża
52°43′45″N 18°43′11″E/52,729167 18,719722[1]

Ujma Duża – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie aleksandrowskim, w gminie Zakrzewo^[4][5].

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego. Wieś sołecka – zobacz jednostki pomocnicze gminy Zakrzewo w BIP^[6].

Historia

Ujma Mała i Ujma Duża, w dokumentach występują jako Ugyma, Uyma. W roku 1557 Ujma Duża pisana jako Huima major, dwie wsie położone po obu brzegach rzeki Bachorzy w ówczesnym powiecie nieszawskim, gminie Sędzin, parafii Kościelna Wieś i Siniarzewo (dla Ujmy Dużej), odległość 16 wiorst (około 17,1 km) od Nieszawy^[7].

W roku 1885 Ujma Mała ma 94 mieszkańców i 528 mórg. W 1827 r. było w Ujmie Małej 8 domów i 68 mieszkańców. Ujma Duża miała w tym czasie (1885 r.) 168 mieszkańców, 1272 mórg. W 1827 r. było tu 18 domów i 185 mieszkańców.

Obie wsie mają średniowieczny rodowód i wspólnie pisaną historię wieków średnich będąc własnością biskupów gnieźnieńskich z oddzielną administracją. Mstivus dux Pomeraniae w roku 1288 ze wsi Repka (pod Bydgoszczą), zamienia z arcybiskupem gnieźnieńskim Jakubem swą wieś Gardnę nad jeziorem, na wieś arcybiskupa in Kujavia super Bahoram fluvium, que Minor Uyma diei dicitur^[7]. Eufrozyna, wdowa po Kazimierzu księciu kujawskim, wieś tę, otrzymaną w spadku po Mszczugu (Mstiugius), księciu pomorskim, nadaje w roku 1292 kościołowi gnieźnieńskiemu (zapis ten dotyczy Ujmy Małej). Janisław, arcybiskup gnieźnieński przeznacza dziesięciny z Ujmy na uposażenie kancelarii gnieźnieńskiej. W dokumencie z roku 1354 wymieniono binum Uyma, widocznym więc, że i Wielka Ujma przeszła w posiadanie arcybiskupów (Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski s.620, 688, 1116, 1354). W tejże wsi In Ugyma villa nostra datuje Jakub, arcybiskup gnieźnieński, akt wydany 2 kwietnia 1320 (Kodeks dyplomatyczny polski, t. II, s.217).

W roku 1557 wieś Huima major, w parafii Świniarzewo, własność arcybiskupa gnieźnieńskiego, płaciła od 28 łanów, 3 czynszowników, 6 komorników, 3 rzemieślników, zaś Huyma minor, w parafii Kościelna Wieś, od 12 łanów 1 komornika, 1 rzemieślnika (Pawiński Kodeks Wielkopolski, t.II, 6, 13).(opisu dostarczył Bronisław Chlebowski SgKP tom XII. s.768)

Współczesność

• 1908 – budowa kolei wąskotorowej z Dobrego do Nieszawy, z placem buraczanym w Ujmie Dużej
• 1958 – powstanie Kółka Rolniczego w Ujmie Dużej
• około 1966 – elektryfikacja wsi
• 1996 – budowa gazociągu
• 2002 – zamknięcie kolei wąskotorowej
• 2012 – modernizacja drogi wojewódzkiej nr 252 (Inowrocław - Brześć Kujawski)

Zobacz też

• Ujma Mała

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142635
2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1324 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2014-08-21].
5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-08-05]. brak numeru strony
6. Biuletyn informacji publicznej Gminy Zakrzewo. Urząd Gminy w Zakrzewie. [dostęp 2014-08-21].
7. Ujma Duża, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 768 .