Wacław Krzeptowski

Wacław Krzeptowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 czerwca 1897
Kościelisko

Data i miejsce śmierci

20 stycznia 1945
Zakopane

Goralenführer
Okres

od 1942
do 1944

Poprzednik

urząd utworzony

Następca

urząd zniesiony

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Wacław Jan Krzeptowski (ur. 24 czerwca 1897 w Kościelisku, zm. 20 stycznia 1945 w Zakopanem) – polski polityk, przedwojenny lider Stronnictwa Ludowego w Nowym Targu. Przed II wojną światową wiceprzewodniczący Związku Górali. Kolaborant z III Rzeszą, jeden z przywódców Goralenvolku podczas II wojny światowej, stracony za zdradę ojczyzny.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]
Wacław Krzeptowski wita gubernatora Hansa Franka po przybyciu do Zakopanego (12 listopada 1939).
Wacław Krzeptowski i gubernator Hans Frank.
Wacław Krzeptowski na Wawelu z wizytą u Hansa Franka, z okazji rocznicy urodzin Adolfa Hitlera 20.04.1940 r.

7 listopada 1939 jako jeden z przedstawicieli polskich górali uczestniczył w uroczystości objęcia przez Hansa Franka stanowiska gubernatora Generalnego Gubernatorstwa[1][2].

Od 1940 był przewodniczącym zależnego od Niemców Goralenverein (Związku Górali)[2]. Po aresztowaniu Tadeusza Paudyna przejął jego sklep tytoniowy, który od tego momentu prowadził wraz z Józefem Cukierem[3]. W 1942 stanął na czele Goralisches Komitee – Komitetu Góralskiego – namiastki autonomicznego samorządu góralskiego, który odpowiadał m.in. za politykę socjalną, edukację i zaopatrzenie[1]. U gubernatora Franka zabiegał o stworzenie samodzielnego państwa góralskiego. Pod koniec wojny ukrywał się w Tatrach w jednym z szałasów na Polanie na Stołach[4], potem zszedł w dolinę i przebywał w domu brata Juliana na Nędzówce[5] w Kościelisku. Tam został pojmany przez oddział Armii Krajowej Kurniawa i powieszony[6][7] za zdradę.

Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Kościelisku[8]. Na Nowym Cmentarzu w Zakopanem istnieje grób rodziny Krzeptowskich[9] (nr kwatery – nr pasa grobów – kolejność w danym pasie: V-16-6), na którym istnieje nazwisko Wacława Krzeptowskiego, jednak inskrypcja ta ma charakter symboliczny.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Sławek Zagórski: Goralenvolk. Nazistowski „naród” w Polsce. interia.pl. [dostęp 2013-11-28].
  2. ↑ a b Piotr Nehring: Goralenvolk – górale gubernatora Franka. „Ale Historia” poleca książkę „Krzyżyk niespodziany. Czas Goralenvolk”. wyborcza.pl, 24 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-24].
  3. ↑ Bartłomiej Kuraś, Paweł Smoleński, Krzyżyk niespodziany: czas Goralenvolk, Wydanie I, Wołowiec: Wydawnictwo "Czarne", 2017, s. 55, ISBN 978-83-8049-458-9 [dostęp 2024-03-15].
  4. ↑ O Goralenvolku na stronie wsi Skomielna Biała.
  5. ↑ Józef Pitoń: Projekt Pilecki. Relacje. auschwitzmemento.pl. [dostęp 2024-03-28].
  6. ↑ Jarosław Gdański, Na progu kolaboracji, Pomocnik Historyczny, 25.08.2007, s. 7.
  7. ↑ Goralenvolk – Historia.
  8. ↑ Józef Krzeptowski-Jasinek. Gdzie pochowano Wacława Krzeptowskiego. „Na Placówce”. 1 (41), s. 14–15, 2010. 
  9. ↑ Maciej Pinkwart, Janusz Zdebski: Nowy cmentarz w Zakopanem – Przewodnik biograficzny. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1988.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]