Władysław Wejtko

Władysław Wejtko
Ilustracja
Władysław Wejtko
generał dywizji generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

1 lutego 1859
Inflanty

Data i miejsce śmierci

16 listopada 1933
Nałęczów

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

Inspektorat Inżynierii i Saperów

Stanowiska

Inspektor Inżynierii i Saperów

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (od 1941, dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Władysław Wejtko (ur. 1 lutego 1859 w Inflantach[1] zm. 16 listopada 1933 w Nałęczowie) – generał major Armii Imperium Rosyjskiego, generał dywizji Wojska Polskiego.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Kształcił się w Odessie. Ukończył Nikołajewską Akademię Wojsk Inżynieryjnych w Petersburgu. Uczestnik wojny rosyjsko japońskiej 1904–1905. Od 1916 w Korpusie Technicznym w Moskwie.

Po rewolucji październikowej działał przy organizowaniu oddziałów polskich na Wschodzie, członek Komitetu Wykonawczego Polskiej Konfederacji Wojskowej, przewodniczący komisji formowania przy rosyjskim Sztabie Generalnym w Petersburgu. Potem formował batalion saperów na Mińszczyźnie i wszedł z nim w skład I Korpusu Polski w Rosji. Po kapitulacji Korpusu organizował i dowodził samoobroną Wilna.

28 października 1918 szef Sztabu Generalnego, generał dywizji Tadeusz Rozwadowski mianował go „kierownikiem wszelkich formacyj samoobrony na Litwie i Białorusi”[2]. 8 grudnia 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem stopnia generała majora ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1916 i mianowany „dowódcą wszystkich formacyj Samoobrony krajowej Litwy i Białorusi oraz wszelkich innych polskich oddziałów wojskowych i milicyjnych na terenie Litwy i Białorusi”[3]. 15 maja 1919 roku Minister Spraw Wojskowych mianował go Inspektorem Inżynierii i Saperów[4]. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, w 1920 fortyfikował Warszawę. Dowódca fortyfikacji 1 Armii.

3 stycznia 1921 mianowany generałem porucznikiem z dniem przeniesienia w stan spoczynku – 1 kwietnia 1921. 26 października 1923 zatwierdzony został w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z diem 1 czerwca 1919.

Po przeniesieniu w stan spoczynku osiadł w Warszawie, rozpoczął działalność w Towarzystwie Wiedzy Wojskowej i publikował. W 1923 w Pogotowiu Patriotów Polskich, brał udział w przygotowaniu faszystowskiego przewrotu w Polsce. Po aresztowaniu działaczy organizacji w 1924, Wejtko konsekwencji za to nie poniósł.

Był członkiem Sodalicji Mariańskiej Panów pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, Królowej Korony Polskiej[5].

Awanse

[edytuj | edytuj kod]

W Armii Imperium Rosyjskiego:

W Wojsku Polskim:

  • generał podporucznik
  • generał porucznik – 3 stycznia 1921 z dniem przeniesienia w stan spoczynku – 1 kwietnia 1921
  • generał dywizji – zatwierdzony w stopniu 26 października 1923 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919

Prace

[edytuj | edytuj kod]
  • Ramoty i ramotki wojskowe, Polska Zjednoczona, Warszawa 1929.
  • Samoobrona Litwy i Białorusi. Szkic historyczny, Nakładem Związku Organizacji b. Wojskowych w Wilnie, Wilno 1930.
  • Zdrada ppłk. Grimma, Biblioteczka Historyczno-Geograficzna, tom 90, Towarzystwo Wydawnicze „Rój” Sp. z o.o., Warszawa
  • Pojęcie wojskowe dowódcy (artykuł dyskusyjny), cz. I, Polska Zbrojna Nr 165 z 22 czerwca 1922, s. 1-2.
  • Pojęcie wojskowe dowódcy (artykuł dyskusyjny), cz. II, Polska Zbrojna Nr 166 z 23 czerwca 1922, s. 2.
  • Pojęcie wojskowe dowódcy (artykuł dyskusyjny), cz. III, Polska Zbrojna Nr 167 z 24 czerwca 1922, s. 2.
  • Pojęcie wojskowe dowódcy (artykuł dyskusyjny), cz. IV, Polska Zbrojna Nr 168 z 23 czerwca 1922, s. 1-2.
  • Zdrada ppłk Grimma, https://polona.pl/item/zdrada-pplk-grimma,MTA1Nzg0NjE/

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Według pracy Kto był kim w II Rzeczypospolitej, pod red. prof. Jacka. M. Majchrowskiego, Warszawa 1994, wyd I Wejtko urodził się w Wilnie
  2. ↑ Władysław Wejtko, Samoobrona Litwy i Białorusi ..., s. 9.
  3. ↑ Władysław Wejtko, Samoobrona Litwy i Białorusi ..., s. 20.
  4. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 60 z 31 maja 1919 roku, poz. 1903. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 56 z 22 maja 1919 roku, poz. 1786.
  5. ↑ List otwarty do Pana Ministra Sprawiedliwości. „Gazeta Polska”, s. 1, Nr 9 z 12 stycznia 1928. 
  6. ↑ a b c d Gen. dyw. Władysław Wejtko. domkulturylsm.pl. [dostęp 2017-08-27].
  7. ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1717 z 28 maja 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 29, poz. 1208)
  8. ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 61 z 06.06.1925

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
  • H.P Kosk, Generalicja Polska, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 1998.
  • Piotr Stawecki, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159.
  • Władysław Wejtko, Samoobrona Litwy i Białorusi. Szkic historyczny, Nakładem Związku Organizacji b. Wojskowych w Wilnie, Wilno 1930.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]