Yaodong

Yaodong

Nazwa chińska
Pismo uproszczone 窑洞 Pismo tradycyjne 窯洞 Hanyu pinyin Yáodòng Wade-Giles Yao-tung
Multimedia w Wikimedia Commons

Yaodong – rodzaj wydrążonej, mieszkalnej jamy, często spotykanej na zachodzie Chin, szczególnie na lessowych terenach prowincji Shanxi, Shaanxi i w regionie autonomicznym Ningxia.

Yaodongi są zwykle drążone w stromych, lessowych zboczach. Jeżeli brak wyraźnej stromizny, budowniczowie ścinają zbocze. Na równym terenie kopie się specjalne prostokątne zagłębienia stanowiące później dziedziniec typu siheyuan, a od ich ścian odchodzą poszczególne yaodongi. Typowa jama mieszkalna ma podłużny, prostokątny kształt o szerokości 3–4 m oraz kolebkowe sklepienie o wysokości do 3 m. Przestrzeń wejściową przegradza się murem z oknem i drzwiami. Ściany są bielone wapnem.

Yaodong jest podzielony zwykle na trzy sekcje: kuchenną, sypialną i magazynową^[1]. W części sypialnej stawia się kang, choć dzięki izolacji termicznej jaką zapewnia gruba warstwa ziemi, zimą nie potrzeba wiele opału do ogrzewania. Latem yaodong zapewnia chłód.

Historia

Yaodongi są bardziej, niż inne rodzaje domostw, niebezpieczne w czasie trzęsień ziemi. Tysiące takich grot zawaliło się w 1556 r. podczas trzęsienia ziemi w prow. Shaanxi.

Do historii Chin przeszły yaodongi z Yan’anu, po zakończeniu Długiego Marszu zamieszkiwane w latach 1935-1948 przez Mao Zedonga, i innych członków KPCh. W yaodong mieszkał również Xi Jinping, obecny przywódca Chin^[2].

Przypisy

1. Ronald G. Knapp, China's Old Dwellings, University of Hawaii Press, 2000; str. 199-210
2. For China's Rising Leader, A Cave Was Once Home [online], NPR.org [dostęp 2021-01-19]  (ang.).