Zęboszczur[3] (Fukomys) – rodzaj ssaków z rodziny kretoszczurowatych (Bathyergidae).
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce[2][4].
Długość ciała (bez ogona) 87–262 mm, długość ogona 6–33,7 mm; masa ciała 51–440 g[4][5].
Rodzaj zdefiniował w 2006 roku niemiecko-amerykański zespół teriologów (Niemcy Dieter Kock i Hynek Burd oraz Amerykanie Colleen M. Ingram, Laurence J. Frabotta i Rodney L. Honeycutt) na łamach czasopisma Zootaxa[1]. Na gatunek typowy autorzy wyznaczył (oryginalne oznaczenie) zęboszczura kolonijnego (F. damarensis).
Fukomys: nazwa Fuko oznaczająca w języku rdzennych ludów kretoszczura i czasownik fuk(ul)a oznaczający w językach bantu oranie gleby przez kretoszczury; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[1].
Do rodzaju należą następujące gatunki[6][5][2][3]:
- Fukomys ilariae Gippoliti & Amori, 2011 – zęboszczur somalijski
- Fukomys zechi (Matschie, 1900) – zęboszczur uprawowy
- Fukomys foxi (O. Thomas, 1911) – zęboszczur strumieniowy
- Fukomys ochraceocinereus (Heuglin, 1864) – zęboszczur ochrowy
- Fukomys bocagei (de Winton, 1897) – zęboszczur sawannowy
- Fukomys vandewoestijneae Van Daele, Blondé, Stjernstedt & Adriaens, 2013 – zęboszczur katangijski
- Fukomys mechowi (Peters, 1881) – zęboszczur olbrzymi
- Fukomys livingstoni Faulkes, Mgode, Archer & N.C. Bennett, 2017
- Fukomys hanangensis Faulkes, Mgode, Archer & Bennett, 2017
- Fukomys amatus (Wroughton, 1907) – zęboszczur zbrojny
- Fukomys whytei (O. Thomas, 1897) – zęboszczur malawski
- Fukomys darlingi (O. Thomas, 1895) – zęboszczur skalny
- Fukomys damarensis (Ogilby, 1838) – zęboszczur kolonijny
- Fukomys anselli (Burda, Zima, Scharff, Macholán & Kawalika, 1999) – zęboszczur zaroślowy
- Fukomys micklemi (Chubb, 1909) – zęboszczur zambijski
- Fukomys kafuensis (Burda, Zima, Scharff, Macholán & Kawalika, 1999) – zęboszczur polny
- ↑ a b c D. Kock, C.M. Ingram, L.J. Frabotta, R.L. Honeycutt & H. Burda. On the nomenclature of Bathyergidae and Fukomys n. gen. (Mammalia: Rodentia). „Zootaxa”. 1142, s. 52, 2006. (ang.).
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 546–548. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 285. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b R. Honeycutt: Family Bathyergidae (African Mole-rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 368–370. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 352–353. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-15]. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (
takson):