Łuskwiak tłustawy

Łuskwiak tłustawy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

pierścieniakowate

Rodzaj

łuskwiak

Gatunek

łuskwiak tłustawy

Nazwa systematyczna
Pholiota adiposa (Batsch) P. Kumm
Führ. Pilzk. (Zerbst): 84 (1871)
Multimedia w Wikimedia Commons

Łuskwiak tłustawy (Pholiota adiposa (Batsch) P. Kumm) – gatunek grzybów należący do rodziny pierścieniakowatych (Strophariaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji: Pholiota, Strophariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1786 r. August Johann Batsch nadając mu nazwę Agaricus adiposus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. Paul Kummer[1].

Synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus adiposus Batsch 1786
  • Dryophila adiposa (Batsch) Quél. 1886
  • Hypodendrum adiposum (Batsch) Overh. 1932
  • Pholiota adiposa (Batsch) P. Kumm. 1871, var. adiposa
  • Pholiota adiposa var. africana Beeli 1928
  • Pholiota adiposa var. ampla P. Karst.

Polską nazwę podał Henryk Orłoś w 1951 r., Feliks Berdau opisywał ten gatunek pod nazwą opieńki sosnowe[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 5–13 cm. U młodych osobników jest dzwonkowato-łukowaty, później płaskołukowaty, a w końcu płaski. U młodych owocników, oraz u starszych podczas wilgotnej pogody powierzchnia jest błyszcząca i bardzo śliska, a nawet mazista i ma barwę od siarkowożółtej do cytrynowożółtej. Pokryta jest włóknistymi, przylegającymi i dużymi łuskami o ciemniejszej, rdzawobrązowej barwie. Podczas deszczów ulegają one zmyciu[4].

Blaszki grzyba

Gęste, szerokie i zbiegające, o barwie początkowo bladożółtej, później rdzawej[5].

Trzon

Wysokość 5–12 cm, grubość do 1,5 cm. Jest walcowaty, bardzo śliski, początkowo pełny, później pusty w środku. Powierzchnia gładka, z nielicznymi tylko łuskami o barwie siarkowożółtej i tylko dołem brązowawej. Posiada zanikający płatkowaty pierścień[4].

Miąższ

Żółty. Smak łagodny, zapach nieokreślony[4].

Wysyp zarodników

Brązowy. Zarodniki owalne, gładkie, o rozmiarach 5 6,5 × 3 3,5 μm[6]

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Ameryce Północnej i w Europie[6]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[7].

Nadrzewny grzyb saprotroficzny i pasożytniczy. Można go znaleźć w lasach, parkach. Rośnie na drzewach liściastych i iglastych, zarówno na żywych, jak i na martwych. Owocniki wytwarza od sierpnia do października[3]. Zasiedla głównie buki, klony, jodły, kasztanowce i wierzby. Zazwyczaj owocniki wzrastaj kępkami na większej wysokości, szczególnie w pobliżu dziupli po obumarłych gałęziach[5].

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Grzyb niejadalny[8].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2012-12-02] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-09-15] (ang.).
  3. ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 519, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ a b c Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 259, ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. ↑ a b Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele, Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie, Warszawa 2006, s. 143, ISBN 83-85444-65-3.
  6. ↑ a b Pholiota adiposa [online], RogersMushrooms [dostęp 2014-02-28] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-21].
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 68, ISBN 83-89648-38-5.
  8. ↑ Łuskwiak tłustawy [online], Atlas grzybów [dostęp 2020-02-01].