Światopełk Karpiński
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
polski poeta i satyryk |
Światopełk Jerzy Karpiński (ur. 27 marca 1909 w Łasku, zm. 21 kwietnia 1940 w Wilnie) – polski poeta i satyryk.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie Franciszka i Henryki z Brochockich[1]. Był bratem Zbigniewa, architekta. Ukończył szkołę średnią w Łodzi i Szkołę Nauk Politycznych w Warszawie[1]. Współpracował z „Cyrulikiem Warszawskim” i czasopismem „Szpilki”. 25 stycznia 1936 za zbiór Trzynaście wierszy otrzymał Nagrodę Młodych Polskiej Akademii Literatury w kwocie 2 tys. zł[2]. Pisał felietony, szopki polityczne (wraz z Januszem Minkiewiczem), także piosenki kabaretowe. Napisał również scenariusz do polskiego filmu fabularnego Amerykańska awantura (1936)[3].
Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1937 i 712. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4]. W 1939 walczył w obronie Warszawy. Próbował przedostać się do Francji przez Litwę. 15 lipca 1940 zagrano nową rewię w teatrzyku Na Antresoli A my dalej z Dymszą[5]. Recenzent podkreślał, że wszystkie teksty „są pióra znanych literatów z Światopełkiem Karpińskim na czele”.
Swoje wierszyki satyryczne publikowane w okresie 1938-1939, publikowane na łamach Głosu Narodowego i Kuriera Warszawskiego podpisywał pseudonimem Karp.[6]. Były one często przedrukowywane przez inne gazety.
Podczas pobytu w Wilnie, gdzie współpracował z teatrami, zmarł w niejasnych okolicznościach. Według świadectwa lekarskiego na zawał, ale wątpliwości budził ślad po zastrzyku na ramieniu. Pojawiły się plotki, że został zamordowany przez nacjonalistów litewskich, popełnił samobójstwo lub przedawkował narkotyki.
Zbiory wierszy
[edytuj | edytuj kod]- 1932 – Ludzie wśród ludzi
- 1935 – Mieszczański poemat
- 1936 – Trzynaście wierszy
- 1938 – Poemat o Warszawie
Proza
[edytuj | edytuj kod]- 1937 – Kredą na parkanie
- 1938 – Ściana śmiechu
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Imieniem Światopełka Karpińskiego nazwano jedną z ulic w Łasku[7][8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Łoza 1938 ↓, s. 325.
- ↑ Nagroda Polskiej Akademii Literatury. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 21 z 28 stycznia 1936.
- ↑ Światopełk Karpiński. filmpolski.pl.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 240.
- ↑ (Stefan Kalicki) Kabaret Literacki Na antresoli. A my z Dymszą dalej. Nowy Kurier Warszawski 1940, nr 166 (17 lipca). Dostęp https://polona.pl/item/7921692/2/
- ↑ Edmund Jankowski (red.), Słownik pseudonimów pisarzy polskich. Tom II. J-Q, Warszawa Kraków Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995, s. 314, Cytat: Karp. = KARPIŃSKI Światopełk Głos nar. 1938, 1939, Kur. warsz. 1938, 1939 — wiersze SWPP, RBiL.
- ↑ Mapa Łasku. Ulica Światopełka Karpińskiego [online], LiveCity [dostęp 2024-03-18].
- ↑ Łask, Karpińskiego Świętopełka, Ulica [online], Mapa Targeo [dostęp 2024-03-18].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Utwory Światopełka Karpińskiego w serwisie Wolne Lektury
- Dzieła Światopełka Karpińskiego w bibliotece Polona