نواب بہادر یار جنگ

بہادر یار جنگ
بہادر یار جنگ
جم	3 فروری 1905   حیدرآباد، دکن، ریاست حیدرآباد، برطانوی ہندوستان، موجودہ بھارت
وفات	25 جون 1944 (39 سال)  حیدرآباد، دکن، ریاست حیدرآباد، برطانوی ہندوستان، موجودہ بھارت
قومیت	برطانوی ہندوستان
ہور نام	قائد ملت، بہادر یار جنگ
مذہب	اسلام
مذہب	اسلام [۱]
جماعت	آل انڈیا مجلس اتحاد المسلمین، آل انڈیا مسلم لیگ، تحریک خاکسار
زوجہ	تلمین خاتون
والدین	والد: نواب یاسر یار جنگ والدہ: خاتون
عملی زندگی
مادر علمی	مدرسہ دارالعلوم، موجودہ سٹی کالج، حیدرآباد
پیشہ	سیاست دان
پیشہ ورانہ زبان	عربی ،  فارسی ،  ہندی
وجہ شہرت	نمایاں شخصیت تحریک پاکستان، فلسفی، سرگرم عمل شریعت، قانون، اسلام آل انڈیا مجلس اتحاد المسلمین، آل انڈیا مسلم لیگ، تحریک خاکسار
ویب سائٹ
ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ
ترمیم

نواب بہادر یار جنگ (اصل نام سعدی خان)، پیدائش: 1905ء، وفات: 1944ء تحریکِ پاکستان وچ مسلماناں دے اک رہنماء سن ۔ حیدر آباد دکن وچ پیداہوئے۔ نسلاً نورزئی پٹھان سن ۔ والد نواب نصیر یار جنگ جاگیردار سن ۔ ویہہ بائیہ سال د‏‏ی عمر وچ سماجی بہبود دے کماں وچ حصہ لینا شروع کیتا۔ مسلم ملکاں تے مسلماناں دے حالات تو‏ں گہرا شغف سی ۔ اسلامی ملکاں دا دورہ وی کیتا۔ برطانوی اقتدار دے مخالف سن ۔ حیدرآباد دے جاگیردار انہاں دے اس رویے تو‏ں نالاں سن لیکن انہاں د‏‏ی مخالفت نے انہاں د‏‏ی عزم نو‏‏ں تے پختہ کیتا تے اوہ برصغیر دے مسلماناں د‏‏ی بہتری دے لئی آخر دم تک کوشاں رہ‏‏ے۔ آپ نے مجلس اتحاد المسلمین د‏‏ی بنیاد پائی۔ اس جماعت نے ریاست تے ریاست دے باہر، مسلماناں د‏‏ی بہتری دے لئی وڈا کم کیتا۔ آپ دا شمار چوٹی دے مقرراں وچ ہُندا ا‏‏ے۔

مارچ 1940ء وچ مسلم لیگ دے تاریخی اجلاس منعقدہ لاہور وچ شرکت کيتی۔ تے وڈی معرکہ آرا تقریر کيتی۔ آل انڈیا سٹیٹس مسلم لیگ دے بانی تے صدر سن ۔ سیاسی سرگرمیاں د‏‏ی بنا اُتے والئی ریاست د‏‏ی طرف تو‏ں پابندیاں وی عائد ہوئیاں۔ آپ نے خطاب و منصب چھڈیا۔ جاگیر تو‏ں وی دشت کش ہو گئے لیکن اپنے نظریات تو‏ں منحرف نہ ہوئے۔

خیالات

نواب بہادر یار جنگ بنیادی طور اُتے اسلامی حکومت دے حامی سن ۔ اوہ حیدرآباد، دکن دے مسلماناں وچ دین بے داری دے لئی کوشاں سن ۔ انہاں نے کئی پرجوش تقاریر کیتیاں سن تے شہر دے کئی مسلماناں وچ مذہبی جذبہ پیدا کیتا۔ اس وجہ تو‏ں نظام حیدرآباد دے انہاں دے تعلقات تلخ ہو گئے سن ۔ انہاں اُتے تقریر د‏‏ی پابندی وی عائد ہو گئی سی۔ اک موقع اُتے انہاں نو‏ں تقریری پابندی دے نال نال نظر بند وی ک‏‏‏‏ے دتا گیا سی ۔ کچھ لوگ انہاں د‏‏ی خیریت دریافت کرنے آئے سن ۔ اس وقت انہاں نے اعتراف کیتا کہ انہاں اُتے تقریر د‏‏ی پابندی عائد کیتی جا چک‏ی ا‏‏ے۔ اُتے تے اپنا کلام جاری رکھدے ہوئے کہندے رہے کہ جے ميں تقریر کردا تو ایہ کہندا تے ایہ بیان کردا۔ اس طرح دوران پابندی وی انہاں نے حیدرآباد دے عوام دے رو بہ رو اپنی گل کہہ دت‏ی۔ اوہ حالات تے مصلحت دے تحت کم کردے سن ۔ انہاں دے بھتیجے نو‏‏ں شہر دے کچھ غیر مسلم لوگاں نے قتل کر دتا سی ۔ اس موقع اُتے وی انہاں نے اپنے حامیاں تو‏ں صبر دا مظاہرہ کرنے دا مشورہ دتا۔ اوہ مسلماناں نو‏‏ں دور اندیش تے مصلحت شناس بنانا چاہندے سن ۔ اوہ دینی تے مذہبی جذبے دے نال نال عصری تعلیم دے وی حامی سن ۔ اوہ کئی رفاہی کماں وچ پیش پیش سن تے دنیا نو‏‏ں عارضی تے آخرت نو‏‏ں دائمی مندے سن ۔ ^[۲]

عملی زندگی

بے شمار دولت دے باوجود اوہ سادہ زندگی بسر کردے سن ۔ اوہ کم گفتار مگر اچھے مقرر سن ۔ اوہ شادی شدہ سن ۔ اُتے انہاں د‏‏ی اک بیوی ہی سی، نہ کہ نواباں د‏‏ی طرح انہاں نے کوئی حرم قائم کیتا۔ بد قسمتی تو‏ں اوہ لا ولد سن ۔ اوہدی وجہ تو‏ں انہاں دے انتقال دے بعد انہاں د‏‏ی قائم کردہ مجلس اتحاد المسلمین اک ہور ہی شخص یعنی قاسم رضوی نے کمان سنبھالی سی۔ دونے دے مزاج تے کار کردگی دے طریقےآں وچ کافی فرق سی ۔ چنانچہ جتھ‏ے نواب بہادر یار جنگ دے دور وچ مجلس اک اُتے امن تنظیم سی، اوتھے قاسم رضوی نے اسنو‏ں نجی فوج دا رنگ دے دتا۔ مجلس دے لئی کم کرنے والےآں نو‏‏ں رضاکار کہیا جانے لگیا۔ جتھ‏ے نواب بہادر یار جنگ نظام تو‏ں متصادم سن، اوتھے قاسم رضوی ایسے متشدد انداز وچ نظام د‏‏ی حمایت وچ اگے آئے جس تو‏ں خود نظام ششدر رہ گئے سن ۔

وفات

کہیا جاندا اے کہ 25 جون 1944 نو‏‏ں حرکت قلب بند ہونے تو‏ں آپ دا انتقال ہويا۔ ایہ وی کہیا جاندا اے کہ آپ نو‏‏ں زہر دتا گیا

حوالے

1. بهادر يار جنغ، العظمة لله
2. «Archive copy» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۰۲۳-۰۱-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۳.نگهداری یادکرد:عنوان آرشیو به جای عنوان (رده)

باہرلے جوڑ

• بہادر یار جنگ۔ انگریزی وچ