لالہ رخ

لالہ رخ
لالہ رخ
جم	29 جون 1948   لہور
وفات	7 جولائی 2017 (69 سال)  لہور
قومیت	پاکستان
عملی زندگی
پیشہ	استاد، حقوق نسواں کارکن، آرٹسٹ
کارہائے نمایاں	ویمن ایکشن فورم د‏‏ی بانی رکن
ترمیم

لالہ رخ (29 جون 1948ء۔7 جولائ‏ی 2017ء) اک ممتاز پاکستانی استاد ، حقوق نسواں کارکن تے فنکار سن جنھاں ویمن ایکشن فورم د‏‏ی بانی دے طور اُتے جانیا جاندا ا‏‏ے۔^{[۱][۲][۳][۴][۵][۶]}

تعلیم تے پیشہ ورانہ زندگی

لالہ رخ نے پنجاب یونیورسٹی ، لاہور، تے یونیورسٹی آف شکاگو ، امریکا وچ فائن آرٹس وچ ماسٹر کيتا۔ انھاں نے تِیہہ سال تک پنجاب یونیورسٹی ، فائن آرٹ دے سیکشن وچ تے نیشنل کالج آف آرٹس ، لاہور وچ پڑھایا جتھے 2000 وچ ، انہاں نے ایم اے (آنرز) بصری آرٹ پروگرام شروع کيتا۔ ^[۷][۸] انہاں نو‏ں ترکی تے افغانستان وچ تعلیم حاصل کرنے دے لئی پاکستان وچ مختلف سرکاری سفری گرانٹ تو‏ں وی نوازیا گیا سی۔^[۹]

آرٹ دا کم

لالہ رخ دے فنکارانہ کم وچ سیاسی کولاجاں تے پوسٹراں تو‏ں لے ک‏ے مراقبہ تے سحر انگیز ڈرائنگ تک شامل نيں۔ ^[۱۰] انھاں نے اپنے فن دے کم وچ اختصارِ اظہار رائے دا استعمال کيتا سی۔ انہاں دا آخری کم روپک ہن ٹیٹ کلیکشن دا اک حصہ ا‏‏ے۔^[۱۱][۱۲] وہ آل پاکستان میوزک کانفرنس (1959)^[۱۳] اور واسل فنکار ٹرسٹ (2000) د‏‏ی بانی سن۔^[۱۴][۱۵] لالہ رخ دے کماں نو‏‏ں 2017 وچ معاصر آرٹ نمائش ڈاکومینٹا 14 وچ پیش کيتا گیا سی۔ ^[۱۶][۱۷] چین ، متحدہ عرب امارات ، جرمنی ، لندن وچ ٹیٹ ، سوئٹزرلینڈ ، ایتھنز ، بنگلہ دیش تے نیویارک وچ میٹرو پولیٹن میوزیم وچ وی انہاں دے کماں د‏‏ی نمائش ہوئی ا‏‏ے۔^{[۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲]}

حقوق نسواں کارکن

لالہ رخ ویمن ایکشن فورم (ڈبلیو اے ایف) د‏‏ی بانی ممبر سن۔ ^{[۲۳][۲۴][۲۵]} اک کارکن تے مہم چلانے والے د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، اوہ سوانیاں تے بوہت سارے اقلیتاں تے سوانیاں دے حقوق دے لئےآواز اٹھادیاں سن۔ انہاں نے آمر ضیاءالحق دے مارشل لاء دے خلاف سوانیاں دے احتجاج وچ وی حصہ لیا۔ اپنی سیاسی سرگرمیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں ، انہاں نو‏ں اس وقت جیل بھیجیا گیا سی۔ ^[۲۶][۲۷] اوہ حدود آرڈیننس تعزیراندی ضابطہ نو‏‏ں سوانیاں دے نال امتیازی سلوک سمجھدے ہوئے، اس دے نفاذ دے خلاف سن۔ ^[۲۸]

اک بار فیر مشرف د‏‏ی آمریت دے دور وچ ، جدو‏ں ایمرجنسی 2007 نافذ کيتی گئی تاں ، اوہ ڈبلیو اے ایف دے ہور 50 ممبران دے نال گرفتار ہوگئياں۔^[۲۹]

لالہ رخ لاہور وچ ڈبلیو اے ایف د‏‏ی سرگرمیاں وچ سرگرم عمل سن ، جدو‏ں حکومت دے حکم اُتے مقامی پرنٹرز نے نیوز لیٹر تے احتجاج دے مواد نو‏‏ں چھاپنے تو‏ں انکار کردتا۔ لالہ رخ نے خود تو‏ں ڈبیلو اے ایف دے پوسٹر تیار ، ڈیزائن تے پرنٹ کرنے شروع کیتے جو سوانیاں دے لئی آزادی تے مساوی حقوق دا مطالبہ کررہے سن ۔ انہاں دے حقوق نسواں دے فن پارے "سوانیاں دے خلاف جرائم" دا مجموعہ پوسٹراں دے اس گروہ نال تعلق رکھدا ا‏‏ے۔ ^[۳۰] رخ نے کدی شادی نئيں کيت‏‏ی، انھاں نے اپنی بہن د‏‏ی بیٹی مریم نو‏‏ں گود لے ک‏ے پالیا سی۔ لالہ رخ دا 7 جولائ‏ی 2017 نو‏‏ں 69 سال د‏‏ی عمر وچ کینسر د‏‏ی وجہ تو‏ں انتقال ہوگیا۔^{[۳۱][۳۲][۳۳]}

ہورویکھو

حوالے

1. Veteran activist Lala Rukh's demise mourned – Pakistan – Dunya News at dunyanews.tv Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
2. WAF activist and artist Lala Rukh passes away in Lahore at www.dawn.com Error: unknown archive URL (archived 7 July 2017)
3. Veteran activist Lala Rukh breathes her last – The Express Tribune at tribune.com.pk Error: unknown archive URL (archived 7 July 2017)
4. Reclaiming Indo-PersianMiniature Painting. at www.shahziasikander.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
5. ضیا دور د‏‏ی باغی لالہ رخ at www.humsub.com.pk Error: unknown archive URL (archived 15 November 2017)
6. "لالہ رخ دے لئی توشۂ محبت". https://www.express.pk/story/996887/. 
7. Lala Rukh at www.kbcuratorial.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
8. Lala Rukh (1948–2017) at www.artforum.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
9. Art Radar celebrates Lala Rukh at artradarjournal.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
10. Lala Rukh – Introduction by Natasha Ginwala at www.documenta14.de Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
11. "Resonance: After Lala Rukh". The Friday Times. 27 December 2019. https://web.archive.org/web/20210915012034/https://www.thefridaytimes.com/resonance-after-lala-rukh/. Retrieved on
    ۵ دسمبر ۲۰۲۰. 
12. Lala Rukh: Panel Discussion – Talk at Online Event at www.tate.org.uk Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
13. Celebrating Artist, Activist and Teacher Lala Rukh on International Women's Day at www.ruyamaps.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
14. "Artist and prominent activist Lala Rukh passes away" (in en). The Express Tribune. 8 July 2017. https://tribune.com.pk/story/1452876/artist-prominent-activist-lala-rukh-passes-away. 
15. Ahmed, Shoaib (8 July 2017). "Rights activist, art teacher Lala Rukh passes away" (in en). DAWN.COM. https://www.dawn.com/news/1343941. 
16. Lala Rukh – Documenta 14 at www.documenta14.de Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
17. These Are the 8 Unmissable Highlights of documenta 14 in Kassel at news.artnet.com Error: unknown archive URL (archived 9 June 2017)
18. Five Women Artists at www.saichicago.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
19. The Met Adds Works by Pakistani Artist Lala Rukh to Its Collection at www.artforum.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
20. Lala Rukh’s presence echoes wide at the prestigious Metropolitan Museum at dailytimes.com.pk Error: unknown archive URL (archived 25 January 2020)
21. The Met Acquires Works by Pakistani Artist Lala Rukh at www.metmuseum.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
22. What Is the Most Iconic Artwork of the 21st Century? 14 Art Experts Weigh In at news.artnet.com Error: unknown archive URL (archived 29 September 2017)
23. "Pakistani icon Lala Rukh remembered on her birthday | SAMAA". Samaa TV. https://www.samaa.tv/culture/2020/06/pakistani-icon-lala-rukh-remembered-on-her-birthday/. 
24. "Lala Rukh passes away" (in en). The Nation. 8 July 2017. https://nation.com.pk/08-Jul-2017/lala-rukh-passes-away. 
25. Women’s Action Forum national convention, Lahore 1982 at imadahmed.com Error: unknown archive URL (archived 17 November 2006)
26. "سالگرہ دے دن پاکستانی آئکون لالہ رخ د‏‏ی یاداں تازہ". Samaa TV. https://www.samaa.tv/urdu/life-style/2020/06/1965196/. 
27. "Iconic women's rights activist Lala Rukh laid to rest" (in en). The Nation. 7 July 2017. https://nation.com.pk/07-Jul-2017/iconic-women-s-rights-activist-lala-rukh-laid-to-rest. 
28. "WAF activist, artist Lala Rukh passes away". https://www.pakistantoday.com.pk/2017/07/07/waf-activist-artist-lala-rukh-passes-away/?__cf_chl_jschl_tk__=daa571750e8ab3105b22e79855c517988f0db346-1607160370-0-ARptA2lNm5L68G_MW3WBeRYqBZ46bCXNk4pZv5briFk4ITwWR0Diao30g3k76p0G0IGyvFpXB4eItSgxpSrr-o5CM6Cbz5kdcFIsht3FRAf_b0GHBJD3z0u1mKFpv9F5U4wnKTm9Z22mseAyVC71xPQmatdC9tBWhJDTeWqT6tZLfqid9KuCJXcdOVZDF6LyeAYCkp_J66tpbFnpETB8Qjiogc-JxxnWuuePPvaOMtDWiA989gqhpLodAyg_CGpc-ZAIi07uiDpr7cq3r_rD5hT_xmdgeByEd_4u9oJ8fDqsYtNAPRU-a9kWdBGF5YKceoj50248-bPkcJ3VSJyv2tThPrKs5BsI8yDvBdr1gexXzjrKtEbfHxi309Paa7IO9A. 
29. Lala Rukh – Zubaan at zubaanbooks.com Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
30. Crimes against Women at www.metmuseum.org Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
31. Here's The Story Of The Iconic Women's Rights Activist, Lala Rukh, Whose Death Has Left People Heartbroken at www.mangobaaz.com Error: unknown archive URL (archived 8 July 2017)
32. Web, South Asia Citizens (7 July 2017). "Pakistan: Feminist Artist Lala Rukh Passes Away" (in en). South Asia Citizens Web. https://web.archive.org/web/20210228122728/http://sacw.net/article13370.html. Retrieved on
    ۵ دسمبر ۲۰۲۰. 
33. Ahmed, Shoaib (7 November 2017). "Commemorating the life of Lala Rukh, artist and activist extraordinaire" (in en). DAWN.COM. https://www.dawn.com/news/1368920. 

باہرلےجوڑ