Ernest Ačkun
| Ernest Ačkun | |
|---|---|
 Ernest Ačkun, klarinetista | |
| Rođenje | 27. mart 1930. Hrastnik, Kraljevina Jugoslavija |
| Smrt | 28. septembar 2001. Beograd, SFRJ |
Ernest Ačkun (Hrastnik, Slovenija, 27. mart 1930. — Beograd, Srbija, 28. septembar 2001.)[1] je bio snažna muzička ličnost ogromnog izvođačkog repertoara i zasigurno jedan od vodećih majstora-instrumentalista u plejadi naših vrsnih klarinetista. Tokom više od četiri decenije muzičarske delatnosti uvrstio se u sam vrh jugoslovenskih muzičkih umetnika.
Rođen je 27. marta 1930. u Hrastniku (srez Trbovlje — N. R. Slovenija), u radničkoj porodici od oca Ernesta, rudara i majke Elizabete, domaćice.
Osnovnu školu završio je u Hrastniku 1940. godine. Muzikom je počeo da se bavi 1941. godine kada je krenuo da uči klarinet i obou u tek otvorenoj muzičkoj školi u Trbovlju. Roditelji Ernesta su za vreme okupacije simpatizirali i pomagali NOP, te je jula 1944. cela porodica prebegla u partizane. Tamo je Ernest bio zadužen za muziku u Glavnom štabu Slovenije.
Posle oslobođenja, vraća se kući i u jesen 1945. upisuje srednju muzičku školu u Ljubljani.
Sledeće godine donosi čvrstu odluku da život posveti muzici, tj. klarinetu. Na inicijativu profesora Muzičke akademije u Beogradu Bruno Bruna[2][3] a i njegovom pomoći, u jesen 1946. godine otišao je u Beograd, gde je 1949. završio srednju muzičku školu sa odličnim uspehom, a istovremeno, tako mlad (19 godina), angažovan je za II klarinetistu u orkestru Narodnog pozorišta u Beogradu i u Beogradskoj filharmoniji, da bi 1953. godine postao prvi solo klarinetista Beogradske filharmonije (sa 25 godina). Svirajući u pomenutim orkestrima, Ernest se izdržavao. Poznata je i činjenica da je iz istih razloga bio prinuđen da radi teške fizičke poslove, pa čak i da prenosi muzičke instrumente.
Diplomirao je na Muzičkoj akademiji u Beogradu, u klasi profesora Bruno Bruna sa srednjom ocenom – odličan, muzička sposobnost – izrazita, 27. juna 1953. godine.
Od 1955. do 1957. godine, Ernest odlazi u Pariz na specijalizaciju kod čuvenog profesora za klarinet Ulyyssea Deleclusea [4] na Conservatoire superieure.
Radio je i u Srednjoj muzičkoj školi Mokranjac, gde je predavao klarinet i bio šef Duvačkog odseka.
Ernest Ačkun je radio u Beogradskoj filharmoniji sve do 1975, kada dolazi na Fakultet muzičke umetnosti da radi kao profesor na Katedri za kamernu muziku. Tih godina Fakultet je imao veliku prazninu u nastavi kamerne muzike sa duvačkim ansamblima. Svoje studente, Ačkun je izvodio na javne časove, koncerte i na takmičenja i osvajao nagrade.
Godine 1985, Ernest Ačkun[5] postaje redovni profesor Katedre za kamernu muziku na FMU u Beogradu.
Od 1948. godine, Ernest Ačkun deluje aktivno na koncertrnim podijumima Jugoslavije, a bio je čest gost i u drugim zemljama Evrope svirajući niz koncerata za klarinet i orkestar. Gotovo sav svoj ogromni repeartoar za klarinet, Ernest je snimio za Radio Beograd i druge radio stanice. Godine 1984. izdao je ploču[6] sa koncertima Mocarta i Stjepana Šuleka. Ploča je pravo remek-delo izvođaštva, te bi se mogla ravnopravno naći u najeminentnijim diskotekama u svetu.
U toku studija, Ernest je bio nekoliko puta nagrađivan za uspeh u učenju i to učestvovanjem na svim koncertima koje priređuje Rektorat Muzičke akademije u Beogradu, Zagrebu, Ljubljani i u Beču, gde je dobio vrlo pohvalne kritike.
Izvodeći skoro celokupnu literaturu za klarinet, Ernest Ačkun je zadužio domaće stvaraoce[7] . Za njega su pisali koncerte i posvetili mu ih: Milan Ristić, Zlatan Vauda, Stjepan Šulek, Stanojlo Rajičić, Duško Radić, Zoran Hristić, Petar Stajić, Petar Stojanović, Bruno Bjelinski i dr. Dela ovih kompozitora Ačkun je često izvodio na koncertnim podijumima i snimao za radio stanice širom Jugoslavije i u inostranstvu.
Kao solista, gostovao je po Francuskoj, Belgiji, Austriji, Italiji, Nemačkoj, Bugarskoj, i to uz dirigente kao što su: Zubin Mehta, Jean Martinon, Charles Bruck, Milan Horvat, Oskar Danon, Živojin Zdravković, Mladen Jagušt, Jovan Šajnović i drugi.
O težini poziva muzičara-umetnika, Ernest Ačkun je često znao da kaže: U ovom poslu čovek se stalno i stalno dokazuje, a nikada se ne može dokazati.
Pet puta je bio predlagan za Oktobarsku nagradu grada Beograda, a dobitnik je i mnogih drugih nagrada i priznanja. Sve ovo ilustruje kvalitet njegovih resitala i javnih nastupa.
Od 1962. godine, Ernest Ačkun je član Beogradskog duvačkog kvinteta, u kojem svira i radi sa velikim entuzijazmom, pred sobom postavljajući uvek visoke ciljeve. Ovaj kamerni ansambl bio je najbolji ambasador ozbiljne i kamerne muzike, koji je reprezentovao naše i strano muzičko bogatstvo širom sveta: Pariz, Rim, Berlin, Moskva, Lenjingrad, Kopenhagen, Oslo, Bratislava, Bukurešt, Beč, Brisel, Novosibirsk, i mnogi drugi gradovi. Kvintet je imao više stotina nastupa i snimanja za radio i televizije Jugoslavije i u inostranstvu. Beogradski duvački kvintet je dobitnik mnogih nagrada i priznanja.
| “ | Beogradski duvački kvintet svojim izuzetnim izvođačkim kvalitetima izrastao je u jedan od naših vrhunskih kamernih ansambala, čiji kvalitet dostiže visok evropski nivo. | ” |
— Enriko Josif, kompozitor | ||
Radeći kao prvi solo-klarinetista Beogradske filharmonije, Ernest Ačkun se aktivno bavio i drugim vidovima kamernog muziciranja. Bio je član duvačkog trija (1965.), septeta, noneta, a svirao je i Serenade za duvače (13-oro duvača) V. A. Mocarta.
U sve tri razgrađene oblasti izvođaštva: solističkog, kamernog i orkestarskog sviranja, Ernest Ačkun je dao svoj izraziti umetnički doprinos.
- Kao kompletna muzička pojava, bio je veliki poznavalac muzike i svog instrumenta, sam vrh jugoslovenske muzičke scene.
- Jedan je od najboljih orkestarskih i kamernih muzičara i klarinetista na ovim prostorima, radeći kao dugogodišnji prvi solo-klarinetista Beogradske filharmonije i kao član mnogih kamernih sastava.
- Kao koncertni solista nastupao je i mnogo snimao u svim većim gradovima Jugoslavije i inostranstva.
Ačkun je bio ambasador našeg muzičkog stvaralaštva i domaćeg klarinetizma. On je neumorno, visoko profesionalno ispunjavao svoju kulturnu životnu misiju u našoj sredini, prikazujući i skretajući pažnju i svetskoj muzičkoj javnosti na naše (i strano) muzičko bogatstvo i stvaralašto. Ovo potvrđuje činjenica da mu je toliko jugoslovenskih kompozitora posvetilo svoje koncerte za klarinet.
- I nagradu na Omladinskom festivalu Jugoslavije u Beogradu 1948. godine.
- II negrada (prva nije dodeljena) na II Takmičenju muzičkih umetiika Jugoslavije u Ljubljani 1949. godine.
- II negrada (prva nije dodeljena) na III Takmčenju muzičkih umetnika Jugoslavije u Beogradu 1951. godine.
- Börderungs Prämie (24. kandidata) na Međunarodnom konkursu u Ženevi 1953. godine.
- II nagrada na Međunarodnom konkursu u Minhenu (22 kandkdata) 1954. godine.
- I nagrada (jedini dobitnik) na V Takmičenju muzičkih umetnika Jugoslavije u Skoplju 1954. godine .
- Oktobarska nagrada grada Beograda 1970. godine .
- Dobitnik je nagrade Radio-difuzije za snimanje koncerta za klarinet Stjepana Šuleka 1969. godine.
- Nagrade SIZ-a kulture dobio je 4 puta za resitale koji su održani u okviru ciklusa Internacionalni majstori /1978. 1979. 1981. 1984, kao i za izvođenje koncerta za klarinet Milana Ristića 1977. dodine.
- Nagradu Udruženja muzičkih umetnika Srbije dobio je za resital održan 1984. godine (ovo je Ernestu bila najmilija nagrada).
- Srebrna medalja Univerziteta umetnosti.
- Plaketa Muzičke omladine.
- Plaketv Grada Beograda.
- Plaketa Beogradske filharmonije.
- Plaketa Saveza konipozitora.
- Godišnja nagrada Udruženja muzičkih umetnika Srbije za najbolji koncert održan u 1984. godini.
Duvački kvintet, čiji je Ernest bio osnivač i u kome je svirao klarinet, bio je dobitnik mnogih nagrada i priznanja:
- Oktobarska nagrada grada Beograda,
- nagrada Udruženja muzičkih umetnika,
- nagrada Saveza kompozitora Jugoslavije,
- nagrada Radio-difuzije,
- dva puta nagrade SIZ-a kulture Srbije.
Ernest Ačkun je bio društveno vrlo angažovan. Bio je:
- generalni sekretar Saveza udruženja muzičkih umetnika Jugoslavije,
- Delegat u Gradskoj skupštini SIZ-a kulture,
- Republički delegat SIZ-a kulture,
- predsednik Saveta Beogradske Filharmonije,
- član Saveta Međunarodnog takmičenja Muzičke omladine,
- član žirija mnogih Međunarodnih i domaćih takmičenja,
- član Saveta Bemusa,
- član Komisije za muzičko-scenske delatnosti SR Srbije,
- predsednik Upravnog veća FMU,
- član Saveta FMU,
- sekretar OOSK FMU,
- predsednik UMUS-a.
- ↑ Vremeplov, Radio-televizija Srbije, od 28. septembra 2009. godine.
- ↑ Studenti profesora Bruno Bruna
- ↑ Bruno Brun
- ↑ „Ulyysse Delecluse”. Arhivirano iz originala na datum 2012-10-01. Pristupljeno 2012-08-30.
- ↑ Ernest Ačkun, Život i delo
- ↑ Zvuci Jugoslavije, ploča Ernesta Ačkuna, 1984.
- ↑ Branka Radović,Nad poslednjim opusom, Pro musica, Beograd 1984, 123, 20.
- Bruno Brun
- Sve o klarinetu Arhivirano 2013-12-07 na Wayback Machine-u
- Dvadeset pet godina Muzičke akademije u Beogradu 1937-1962, Grafos, Beograd, 1963.
- M. Maksimović, Beogradska filharmonija 1951 - 1971, Beogradska filharmonija, Beograd 1971.
- 40 godina Fakulteta muzičke umetnosti (Muzičke akademije) 1937-1977, Univerzitet umetnosti u Beogradu, Beograd, 1977, str 82.
- Muzika i muzičari u NOB, Zbornik sećanja, Grupa izdavača, Beograd, 1982.
- Pedeset godina Fakulteta muzičke umetnosti (Muzičke akademije) 1937-1987, Univerzitet umetnosti u Beogradu, Beograd, 1988, str 132.
- Anton Eberst: Klarinet i klarinetisti, Forum, Novi Sad, 1963.
- Leksikon jugoslavenske muzike, Zagreb, 1984, sv. I, str 3 i 4.
- Leksikon Ko je ko u Srbiji 1991, Bibliofon, 1991, str 10.
- Enciklopedija Slovenije, Knjiga 16, Mladinska knjiga, Ljubljana 2002.
