దామరగిద్ద

దామరగిద్ద, తెలంగాణ రాష్ట్రంలోని నారాయణపేట జిల్లా, దామరగిద్ద మండలానికి చెందిన గ్రామం.^[1][2]

ఇది సమీప పట్టణమైన నారాయణపేట నుండి 10 కి. మీ. దూరంలో ఉంది.2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత మహబూబ్ నగర్ జిల్లాలో, ఇదే మండలంలో ఉండేది. 2016 అక్టోబరు 11 న పునర్వ్యవస్థీకరించిన మహబూబ్ నగర్ జిల్లాలో చేరిన ఈ గ్రామం, ^[3]  2019 ఫిబ్రవరి 17 న నారాయణపేట జిల్లాను ఏర్పాటు చేసినపుడు, మండలంతో పాటు కొత్త జిల్లాలో భాగమైంది.^[4]మహబూబ్ నగర్ జిల్లాలోని వెనుకబడిన మండలాలలో ఇది ఒకటి.

దామరగిద్ద
—  రెవెన్యూ గ్రామం  —
దామరగిద్దలోని అంబేద్కర్ సర్కిల్ దామరగిద్దలోని అంబేద్కర్ సర్కిల్
దామరగిద్ద తెలంగాణ పటంలో గ్రామ స్థానం
అక్షాంశరేఖాంశాలు: 16°49′08″N 77°30′11″E / 16.818889°N 77.503056°E / 16.818889; 77.503056
రాష్ట్రం	తెలంగాణ
జిల్లా	నారాయణపేట
మండలం	దామరగిద్ద
ప్రభుత్వం
- సర్పంచి	వన్నడ ఆశమ్మ
పిన్ కోడ్	509407
ఎస్.టి.డి కోడ్

దామరగిద్ద ప్రవేశ మార్గం

గణాంక వివరాలు

2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 1740 ఇళ్లతో, 9197 జనాభాతో 1712 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 4627, ఆడవారి సంఖ్య 4570. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 1347 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 616. గ్రామ జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 575016^[5].పిన్ కోడ్: 509407.

విద్యా సౌకర్యాలు

గ్రామంలో

• ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల (స్థాపన : 2004-05)
• జిల్లా పరిషత్తు ఉన్నత పాఠశాల
• మండల పరిషత్తు ప్రాథమిక పాఠశాల
• కస్తూర్‌బా గాంధీ బాలికల పాఠశాల
• వివేకానంద విద్యామందిర్

ఒక ప్రైవేటు బాలబడి ఉంది. ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు నాలుగు, ప్రైవేటు ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రైవేటు ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి, ప్రభుత్వ మాధ్యమిక పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. ఒక ప్రభుత్వ జూనియర్ కళాశాల ఉంది.సమీప ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల నారాయణపేటలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, పాలీటెక్నిక్ మహబూబ్ నగర్లో ఉన్నాయి.సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల నారాయణపేటలోను, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల‌లు మహబూబ్ నగర్లోనూ ఉన్నాయి.

వైద్య సౌకర్యం

ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం

దామరగిద్దలో ఉన్న ఒకప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రంలో ఇద్దరు డాక్టర్లు, 10 మంది పారామెడికల్ సిబ్బందీ ఉన్నారు. ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు.సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది.

ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం

ఒక మందుల దుకాణం ఉంది.

తాగు నీరు

గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. చెరువు ద్వారా గ్రామానికి తాగునీరు లభిస్తుంది.

పారిశుధ్యం

గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని శుద్ధి ప్లాంట్‌లోకి పంపిస్తున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.

సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు

దామరగిద్దలో పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్, ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి.

గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. వ్యవసాయం కొరకు వాడేందుకు గ్రామంలో ట్రాక్టర్లున్నాయి. ప్రైవేటు బస్సు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.

జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. రాష్ట్ర రహదారి, ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. జాతీయ రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు, మట్టిరోడ్లూ ఉన్నాయి.

మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు

గ్రామంలో ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు ఉన్నాయి. గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.

ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు

గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో ఆటల మైదానం, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ కేంద్రం, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సినిమా హాలు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.

విద్యుత్తు

గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.

భూమి వినియోగం

దామరగిద్దలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:

• వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 390 హెక్టార్లు
• వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 291 హెక్టార్లు
• శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 208 హెక్టార్లు
• తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 208 హెక్టార్లు
• సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 4 హెక్టార్లు
• బంజరు భూమి: 73 హెక్టార్లు
• నికరంగా విత్తిన భూమి: 536 హెక్టార్లు
• నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 168 హెక్టార్లు
• వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 445 హెక్టార్లు

నీటిపారుదల సౌకర్యాలు

దామరగిద్ద చెరువు

దామరగిద్దలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.మండలంలో 7 చిన్ననీటిపారుదల వనరుల ద్వారా 552 హెక్టార్ల ఆయకట్టు వ్యవసాయ భూములున్నాయి.^[6] ఇక్కడ నీటి కొరత చాలా అధికంగా ఉంది. సాగు నీరుకై కేవలం వర్షాలపైనే ఆధారపడవలసి ఉంటుంది.

• కాలువలు: 108 హెక్టార్లు* బావులు/బోరు బావులు: 220 హెక్టార్లు* చెరువులు: 115 హెక్టార్లు

ఉత్పత్తి

దామరగిద్దలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.

ప్రధాన పంటలు

వరి, కంది, వేరుశనగ

కొన్ని విషయాలు

• అసెంబ్లీ నియోజకవర్గం : నారాయణపేట.
• పార్లమెంటు నియోజకవర్గం : మహబూబ్ నగర్.
• జడ్పీటీసి : పుష్పలత.
• మండల అధ్యక్షుడు : ఆర్.శివారెడ్డి.

పశుసంపద

2007 నాటి పశుగణన ప్రకారం మండలంలో 81వేల గొర్రెలు, 6300 మేకలు, 3200 పందులు, 630 కుక్కలు, 11వేల కోళ్ళు, 3వేల దున్నపోతులు ఉన్నాయి.

ఎంపిటీసి నియోజకవర్గం

దామరగిద్ద గ్రామంలో రెండు ఎంపీటీసి నియోజకవర్గాలు ఉన్నాయి.2020ఎన్నికలలో దామరగిద్ద-1 నియోజకవర్గం నుంచి జనతా పార్టీ అభ్యర్థి గోవిందమ్మ విజయం సాధించగా, దామరగిద్ద-2 నియోజకవర్గం నుంచి కాంగ్రెస్ పార్టీ అభ్యర్థి శరణ్య నాయక్ గెలుపొందాడు.

మూలాలు

1. తెలంగాణ ప్రభుత్వ ఉత్తర్వులు GO. Ms. No. 241, Revenue (DA-CMRF) Department, Date: 11.10.2016  
2. https://mines.telangana.gov.in/MinesAndGeology/Documents/GO's/New%20District%20Gos/NARAYANPET.PDF
3. "మహబూబ్ నగర్ జిల్లా" (PDF). తెలంగాణ గనుల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2021-12-24. Retrieved 2021-01-06.
4. "నారాయణపేట జిల్లా" (PDF). తెలంగాణ గనుల శాఖ. Archived (PDF) from the original on 2021-12-29. Retrieved 2021-01-06.
5. "Office of the Registrar General & Census Commissioner, India - Village amenities of 2011".
6. Handbook of Statistics, Mahabubnagar, 2008, Page No 79

వెలుపలి లంకెలు