Distritong pambatas ng Bulacan

Pilipinas
Ang artikulong ito ay bahagi ng seryeng: Politika at pamahalaan ng Pilipinas
Saligang Batas Pagreporma Mga Batas at kodigo ligal
Tagapagpaganap Pangulo ng Pilipinas Pangulong Ferdinand Marcos Jr. (PFP) Pangalawang Pangulong Sara Duterte-Carpio (Lakas-CMD) Gabinete Mga kagawarang tagapagpaganap Lokal na Pamahalaan
Tagapagbatas Kongreso Senado Pangulo ng Senado Juan Miguel Zubiri (Malaya) Kapulungan ng mga Kinatawan Ispiker Martin Romualdez (Lakas) Mga distrito Representasyon ng lapiang-tala Mga Lokal na Tagapagpaganap Batasan ng Bangsamoro Mga Lalawigan Mga Lungsod Mga Bayan Mga Baranggay
Panghukuman Kataas-taasang Hukuman Punong Mahistrado Alexander Gesmundo Hukuman ng Pag-aapela Mga Panrehiyong Hukuman sa Paglilitis Sandiganbayan Tanodbayan Katarungang Pambarangay
Mga grupo sa saligang batas Komisyon sa Serbisyo Sibil Tagapangulo: Karlo Nograles Komisyon sa Halalan Tagapangulo: George Garcia Komisyon sa Awdit Tagapangulo: Gamaliel Cordoba
Halalan Mga nagdaang halalan Pangkalahatan: 2010 2013 2016 2019
Mga lapiang pampolitika Partido Liberal Lakas–CMD Nationalist People's Coalition Partido Nacionalista National Unity Party United Nationalist Alliance
Mga hating pampamahalaan Mga rehiyon Mga lalawigan Mga lungsod Mga bayan Mga barangay
Mga kaugnay na paksa Katiwalian sa Pilipinas Ugnayang panlabas Karapatang pantao
Atlas
t u b

Ang mga Distritong Pambatas ng Lalawigan ng Bulacan, Una, Ikalawa, Ikatlo at Ikaapat ang mga kinatawan ng lalawigan ng Bulacan sa mababang kapulungan ng Pilipinas.

Kasaysayan

Ang Bulacan ay dating nahahati sa dalawang distritong pambatas mula 1907 hanggang 1972.

Noong panahon ng Ikalawang Republika, nagpadala ng dalawang assembymen at-large ang lalawigan sa Kapulungang Pambansa. Nang manumbalik ang Komonwelt, napanatili ng lalawigan ang dalawang distritong pambatas nito noong 1945.

Hiniwalay ang noo'y munisipalidad ng Valenzuela mula sa lalawigan upang buuin ang Kalakhang Maynila sa bisa ng Presidential Decree Blg. 824 noong Nobyembre 7, 1975.

Bahagi ito ng kinakatawan ng Rehiyon III sa Pansamantalang Batasang Pambansa, mula 1978 hanggang 1984. Mula 1984 hanggang 1986, nagpadala ng apat na assemblymen at-large ang lalawigan sa Regular Batasang Pambansa.

Sa ilalim ng bagong Konstitusyon, hinati ang lalawigan sa apat na distritong pambatas noong 1987.

Sa bisa ng Batas Pambansa Blg. 9230 na naipasa noong Disyembre 18, 2003, hiniwalay ang Lungsod ng San Jose del Monte mula sa ikaapat na distrito upang bumuo ng sariling distrito na nagsimulang maghalal ng kinatawan noong eleksyon 2004. Nananatiling bahagi ang lungsod sa ikaapat na distrito ng Sangguniang Panlalawigan.

Layunin ng Batas Pambansa Blg. 9591 na naaprubahan noong Mayo 1, 2009 na ihiwalay ang Lungsod ng Malolos mula sa unang distrito upang bumuo ng sariling distrito. Kagaya ng San Jose del Monte, mananatiling bahagi ng unang distrito ng Sangguniang Panlalawigan ang Malolos. Ngunit noong Enero 25, 2010, idineklara ng Korte Suprema na paglabag sa Konstitusyon ang pagbuo sa Distritong Pambatas ng Malolos, pinangangatwirang hindi umabot ang lungsod sa minimum na pangangailangan sa populasyon. Ngayon nananatiling bahagi ng unang distrito ang lungsod.

Unang Distrito

• Lungsod: Malolos (naging lungsod 1999)
• Munisipalidad: Bulakan, Calumpit, Hagonoy, Paombong, Pulilan
• Populasyon (2015): 717,820

Panahon	Kinatawan
Ikawalong Kongreso 1987–1992	Francisco B. Aniag Jr.
Ikasiyam na Kongreso 1992–1995	Teodulo C. Natividad
Ikasampung Kongreso 1995–1998
Ika-11 na Kongreso 1998–2001	Wilhelmino M. Sy-Alvarado
Ika-12 na Kongreso 2001–2004
Ika-13 na Kongreso 2004–2007
Ika-14 na Kongreso 2007–2010	Ma. Victoria R. Sy-Alvarado
Ika-15 na Kongreso 2010–2013
Ika-16 na Kongreso 2013–2016
Ika-17 na Kongreso 2016–2019	Jose Antonio R. Sy-Alvarado
Ika-18 na Kongreso 2019–2022

1907–1972

• Munisipalidad: Bulakan, Calumpit, Hagonoy, Malolos, Paombong, Quingua (Plaridel), Pulilan (muling tinatag 1909), Bigaa (Balagtas) (muling tinatag 1911), Guiguinto (muling tinatag 1914), Bustos (muling tinatag 1917), Pandi (tinatag 1946)

Panahon	Kinatawan
Unang Lehislatura ng Pilipinas 1907–1909	Aguedo Velarde
Ikalawang Lehislatura ng Pilipinas 1909–1912	Hermogenes Reyes
Ikatlong Lehislatura ng Pilipinas 1912–1916	Aguedo Velarde[a]
	Ambrosio Santos[b]
Ikaapat na Lehislatura ng Pilipinas 1916–1919	Mariano Escueta
Ikalimang Lehislatura ng Pilipinas 1919–1922	Jose Padilla
Ikaanim na Lehislatura ng Pilipinas 1922–1925
Ikapitong Lehislatura ng Pilipinas 1925–1928
Ikawalong Lehislatura ng Pilipinas 1928–1931	Angel Suntay
Ikasiyam na Lehislatura ng Pilipinas 1931–1934	Francisco A. Delgado
Ikasampung Lehislatura ng Pilipinas 1934–1935
Unang Pambansang Kapulungan 1935–1938	Nicolas Buendia
Ikalawang Pambansang Kapulungan 1938–1941
Unang Kongreso ng Komonwelt 1945	bakante[c]
Unang Kongreso 1946–1949	Florante C. Roque[d][e]
Ikalawang Kongreso 1949–1953
	Erasmo R. Cruz[f]
Ikatlong Kongreso 1953–1957
Ikaapat na Kongreso 1957–1961	Jose Suntay
Ikalimang Kongreso 1961–1965	Teodulo C. Natividad
Ikaanim na Kongreso 1965–1969
Ikapitong Kongreso 1969–1972

Notes

1. Pumanaw noong 1914.
2. Nanalo sa espesyal na eleksyon ginanap noong Mayo 15, 1914 upang punan ang bakanteng pwesto.
3. Nahalal si Leon Valencia noong Nobyembre 1941 ngunit pumanaw bago magsimula ang sesyon noong Hunyo 9, 1945.
4. Si Jesus B. Lava ang nanalo sa eleksyon ngunit naghain siya ng protesta na siyang sinang-ayuan.^[1]
5. Pinalitan ni Erasmo R. Cruz noong Mayo 4, 1953.
6. Pinalitan si Florante C. Roque noong Mayo 4, 1953; tinapos ang nalalabing termino.

Ikalawang Distrito

• Munisipalidad: Balagtas, Baliuag, Bocaue, Bustos, Guiguinto, Pandi, Plaridel
• Populasyon (2015): 707,207

Panahon	Kinatawan
Ikawalong Kongreso 1987–1992	Vicente C. Rivera Jr.
Ikasiyam na Kongreso 1992–1995	Pedro M. Pancho
Ikasampung Kongreso 1995–1998
Ika-11 na Kongreso 1998–2001
Ika-12 na Kongreso 2001–2004	Wilfrido B. Villarama
Ika-13 na Kongreso 2004–2007	Pedro M. Pancho
Ika-14 na Kongreso 2007–2010
Ika-15 na Kongreso 2010–2013
Ika-16 na Kongreso 2013–2016	Gavini C. Pancho
Ika-17 na Kongreso 2016–2019
Ika-18 na Kongreso 2019–2022

1907–1972

• Munisipalidad: Angat, Baliuag, Bocaue, Meycauayan, Obando, Polo (Valenzuela kinuha mula sa Polo 1960, pinag-isa kasama ang Polo 1963 nang may bagong pangalan), San Miguel, San Rafael, Santa Maria, Norzagaray (muling tinatag 1909), San Ildefonso (muling tinatag 1909), Marilao (muling tinatag 1913), San Jose del Monte (muling tinatag 1918)

Panahon	Kinatawan
Unang Lehislatura ng Pilipinas 1907–1909	Leon Ma. Guerrero
Ikalawang Lehislatura ng Pilipinas 1909–1912	Mariano Ponce
Ikatlong Lehislatura ng Pilipinas 1912–1916	Ceferino De Leon
Ikaapat na Lehislatura ng Pilipinas 1916–1919	Ricardo G. Lloret
Ikalimang Lehislatura ng Pilipinas 1919–1922	Cirilo B. Santos
Ikaanim na Lehislatura ng Pilipinas 1922–1925	Norberto C. Manikis
Ikapitong Lehislatura ng Pilipinas 1925–1928	Jose Serapio
Ikawalong Lehislatura ng Pilipinas 1928–1931	Cirilo B. Santos
Ikasiyam na Lehislatura ng Pilipinas 1931–1934	Jose De Leon Jr.
Ikasampung Lehislatura ng Pilipinas 1934–1935	Pablo Payawal
Unang Pambansang Kapulungan 1935–1938	Antonio Villarama
Ikalawang Pambansang Kapulungan 1938–1941
Unang Kongreso ng Komonwelt 1945
Unang Kongreso 1946–1949	Alejo S. Santos[a]
Ikalawang Kongreso 1949–1953
Ikatlong Kongreso 1953–1957	Rogaciano M. Mercado
Ikaapat na Kongreso 1957–1961
Ikalimang Kongreso 1961–1965
Ikaanim na Kongreso 1965–1969
Ikapitong Kongreso 1969–1972

Notes

1. Nanumpa sa tungkulin noong Setyembre 30, 1946.^[2]

Ikatlong Distrito

• Munisipalidad: Angat, Doña Remedios Trinidad, Norzagaray, San Ildefonso, San Miguel, San Rafael
• Populasyon (2015): 546,256

Panahon	Kinatawan
Ikawalong Kongreso 1987–1992	Jose L. Cabochan
Ikasiyam na Kongreso 1992–1995	Ricardo C. Silverio
Ikasampung Kongreso 1995–1998
Ika-11 na Kongreso 1998–2001
Ika-12 na Kongreso 2001–2004	Lorna C. Silverio
Ika-13 na Kongreso 2004–2007
Ika-14 na Kongreso 2007–2010
Ika-15 na Kongreso 2010–2013	Joselito Andrew R. Mendoza
Ika-16 na Kongreso 2013–2016
Ika-17 na Kongreso 2016–2019	Lorna C. Silverio
Ika-18 na Kongreso 2019–2022

Ikaapat na Distrito

• Lungsod: Meycauayan (naging lungsod 2006)
• Munisipalidad: Marilao, Obando, Santa Maria
• Populasyon (2015): 746,699

Panahon	Kinatawan
Ika-13 na Kongreso 2004–2007	Reylina G. Nicolas
Ika-14 na Kongreso 2007–2010
Ika-15 na Kongreso 2010–2013	Linabelle Ruth R. Villarica
Ika-16 na Kongreso 2013–2016
Ika-17 na Kongreso 2016–2019
Ika-18 na Kongreso 2019–2022	Henry R. Villarica

1987–2004

• Munisipalidad: Marilao, Meycauayan, Obando, San Jose del Monte (naging lungsod 2000)^[a], Santa Maria

Panahon	Kinatawan
Ikawalong Kongreso 1987–1992	Rogaciano M. Mercado[b]
	bakante
Ikasiyam na Kongreso 1992–1995	Angelito M. Sarmiento[c]
Ikasampung Kongreso 1995–1998
Ika-11 na Kongreso 1998–2001
	bakante
Ika-12 na Kongreso 2001–2004	Reylina G. Nicolas

Notes

1. Nabigyan ng sariling distrito noong 2004 ngunit nananatiling bahagi ng Ikaapat na distrito ng Sangguniang Panlalawigan.
2. Pumanaw noong Nobyembre 13, 1989 bago matapos ang kanyang termino; Nanatiling bakante ang posisyon hanggang matapos ang Ikawalong Kongreso.
3. Itinalagang Presidential Adviser on Agricultural Modernization noong 2001; nanatiling bakante ang posisyon hanggang matapos ang Ikasapung Kongreso.

At-Large (defunct)

1898–1899

• Kasama ang Polo

Panahon	Kinatawan
Kongreso ng Malolos 1898–1899	Ambrosio Rianzares Bautista
	Mariano Crisostomo
	Pedro Serrano
	Trinidad Icasiano

1943–1944

• Kasama ang Polo

Panahon	Kinatawan
Kapulungang Pambansa 1943–1944	Jacinto Molina
	Emilio Rustia (ex-officio)

1984–1986

Panahon	Kinatawan
Regular Batasang Pambansa 1984–1986	Jesus J. Hipolito
	Rogaciano M. Mercado
	Teodulo C. Natividad
	Blas F. Ople

Tingnan din

• Distritong pambatas ng Valenzuela
• Distritong pambatas ng San Jose del Monte

Sanggunian

• Philippine House of Representatives Congressional Library

1. Dalisay, Jr., Jose Y (1998). "The Lava Brothers: Blood and Politics" (PDF). Public Policy. II (3): 87–112. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 2019-08-26. Nakuha noong 2020-05-11.
2. Kataas-taasang Hukuman ng Pilipinas (March 5, 1947). "[G.R. No. L-1123. March 5, 1947.] ALEJO MABANAG, ET AL., Petitioners, v. JOSE LOPEZ VITO, ET AL., Respondents. Alejo Mabanag, Jose O. Vera, Jesus G. Barrera, Felix-berto Serrano, J. Antonio Araneta, Antonio Barredo, and Jose W. Diokno, for Petitioners. Secretary of Justice Ozaeta, Solicitor General Tañada, and First Assistant Solicitor General Reyes for Respondents". Chan Robles Law Library. Nakuha noong August 26, 2019.